De Belgische Illustratie. Jaargang 8

De valscherm.

Kort na het uitvinden van den ballon, ter luchtvaart bestemd, kwam men op het denkbeeld een voorwerp te maken, waarbij men, in het vallen, elk gevaar zou verminderen. Men vond de valscherm uit, een voorwerp, niet ongelijk aan onze parapluie en dat, van zware zijde gemaakt, zich tot op eene grootte van twintig voet ontplooit. Men herinnerde zich dat zekere hoogleeraar Lenormand reeds in november 1783, te Montpellier, zich uit de eerste verdieping van een huis neêrliet en dit door in elke hand een parapluie te houden. De val was zeer zacht; het was dus slechts na te gaan, welke middellijn de scherm hebben moest, om een mensch te dragen.

Blanchard, de gekende luchtreiziger en die, in 1783, den 7. januari, met den Amerikaan Jefferys, in ruim twee uren tijd, het kanaal tusschen Engeland en Frankrijk overstak - eene reis die twee jaar later de luchtreiziger Pilatre de Rozier met den dood betaalde - Blanchard paste het eerst de valscherm toe. Hij zelf kwam er niet meê naar beneden, zooals de gepruikte professor, maar liet, gelijk de luchtreizigers nog doen, op eene zekere hoogte gekomen, eenen aap of ander dier, tot groot vermaak van het publiek, in eene kooi met de valscherm naar beneden.

Een paar gevangenen, onder ander een die in de forteres Spielberg gevangen zat, dachten aan de valscherm, om met deze zich van de hoogte neêr te laten en alzoo de vrijheid te bemachtigen. Wat waagt men al niet voor die lieve vrijheid! De eerste die het plan vormde, was een door de Oostenrijkers gevangen genomen soldaat, Garnerin geheeten. Evenals de gevangenen in Cayenne er soms in gelukken ontsnappingswerktuigen te maken, niettegenstaande de argus-oogen der bewakers, was Garnerin er bijna in gelukt zijne valscherm ineen te knutselen. Hij werd ontdekt; maar een ander gevangene, Drouet - namelijk die van Spielberg - gelukte er in zijne scherm saam te stellen en de neêrdaling te wagen. Zijn werk was echter onvolkomen, want Drouet brak zijn been en bleef liggen.

Garnerin had echter in de eenzaamheid der gevangenis zijn plan, zoo dacht hij, mogen rijpen, en pas in vrijheid gesteld, vertrok hij naar Parijs en bracht zijn stelsel in toepassing. Garnerin hing met zijne valscherm onder aan een ballon en liet zich van zekere hoogte naar beneden. Dit had plaats den 22. october 1797.

De neêrzakking was echter niet gelukkig; doch men ontdekte het gebrek aan het werktuig. De valscherm waggelde gedurig heen en weêr; de lucht welke de scherm schepte, moest langs boven door eene opening een uitweg kunnen vinden. Die opening werd dan ook niet meer verwaarloosd. Niettemin wagen zich de luchtreizigers niet aan de neêrdaling, en wij hebben nog niet vernomen dat een reiziger zich met dergelijke scherm uit eene erge moeielijkheid heeft gered.

Men vertelt echter dat mevrouw Garnerin zich herhaalde malen stoutweg met eene valscherm uit den ballon naar beneden liet. De aanschouwer sidderde, als deze vrouw met de nog toegeslagen scherm als een kogel zoo snel, uit de hoogte naar beneden schoot; doch vóór dat zij den grond raakte, spreidde zich de scherm open en bracht haar ongedeerd beneden.

Men maakt melding van verschillende veranderingen aan de valschermen. Robertson gaf er den vorm aan van een dubbele parapluie, waarvan een naar boven en een naar beneden geopend werd. Dat was iets onmogelijk. Cocking liet de langs onder zich openende scherm weg en behield slechts de bovenste. Zijne valscherm was dus als eene door den wind omgekeerde parapluie.

Die poging ging tegen alle reden in, dewijl de afdaling slechts plaats greep door het tegenhouden der lucht, die nu langs de rondop staande zijden afgleed. Hoewel de luchtreiziger Green aan Cocking de opstijging afraadde, wilde deze naar geen goeden raad luisteren. Cocking hing met valscherm en mandje onder aan Green's ballon, die den 27. september 1836, in den Vauxhall te Londen, opsteeg.

Op 3500 voet hoogte gekomen, raadde Green nogmaals den koppigen man, de neêrdaling niet te wagen. Toch sneed Cocking de koord door en Green zag hem, met eene verbazende, verpletterende snelheid - 60 voet in een seconde, dus legde hij in minder dan een minuut de hoogte van 3500 voet af - naar beneden schieten. Dat de ongelukkige verpletterd was, laat zich begrijpen, evenals de roekelooze Bruggenaar De Groof, die te Londen met zijne vliegmachine eenige maanden geleden den dood vond.