De Belgische Illustratie. Jaargang 7

[p. 217]

[Nummer 28]

Mgr. de Haerne.

M^gr. DE HAERNE.

Ziedaar gewis een der achtbaarste en verdienstelijkste leden der Kamer van Volksvertegenwoordigers. Hij zal ook zonder twijfel de laatste der rij geestelijken zijn, die van deze wetgevende vergadering deel maakten.

De eerw, heer de Haerne is te Yperen, in 1804 geboren; voor 1830 onderpastoor te Brugge zijnde, verklaarde hij zich openlijk voor de beweging, dié later de scheuring der Nederlanden ten gevolge hebben moest. Zijn invloed destijds was groot, zijne faam van geleerdheid reeds in zekeren kring verbreid, en Roesselaar koos hem als een zijner afgevaardigden tot het Nationaal Kongres, waar hij zich door de uitdrukking der meest rechtschapen inzichten kennen deed.

In 1831 werd hem, door hetzelfde kiesdistrikt, een nieuw mandaat opgedragen, ten welken gevolge de eerw, heerde Haerne Roesselaar vertegenwoordigde tot in 1833. Na eenige jaren het parlementaire leven te hebben vaarwel gezegd, werd hem een mandaat van het distrikt Kortrijk aangeboden, hetwelk hij voortdurend in de Kamer vertegenwoordigt.

Mgr. de Haerne zal in de geschiedenis van het parlementaire leven van België eene schitterende plaats blijven beslaan; de diensten, door hem aan onderwijs, letteren, staathuishoûkunde en nijverheid bewezen, hetzij als redenaar of als verslaggever, zijn overgroot. Als publicist, als schrijver bekleedt Mgr. de Haerne tevens een eersten rang.

Toen Vlaanderen, door het pauperism werd afgeknaagd, kwamen de uitgebreide kennissen, grondige ondervinding en edelvollen ijver van Mgr. de Haerne zeer te stade, en het vaderland zal er hem immer dankbaar voor zijn.

Beurtelings was Mgr. de Haerne, studie-regent in het bisschoppelijke kollegie van Kortrijk, eere-kanunnik der kathedraal van Brugge, rektor aan het engelsche seminarie aldaar, direkteur van het gesticht voor doofstomme meisjes te Brussei, stichter van het katholiek doofstommen-instituut in Engeland, en onlangs benoemde hem Z.H. tot geheim kamerheer.

In de nijverheid trad hij op als lid der Vereeniging tot Verbetering der Linnennijverheid, ingericht in 1838 te Brussel, ter bestrijding van Vlaanderens armoede, terwijl hij te Kortrijk in het aldaar opgerichte komiteit, als voorzitter werkzaam was.

[p. 218]

Als schrijver zijn de schatten, ons geleverd, talrijk. Wij laten nog ter zij de direktie van le Spectateur beige en zijne medewerking aan la Belgique, wij hebben buiten dit van zijne hand: Considérations sur l'enseignement mixte; - Tableau de la charité chrétienne en Belgique; - De la charité dans ses rapports avec la civilisation du peuple en Belgique; - De la centralisation anglaise; - De la question monétaire; - La question américaine; - De l'enseignement special des sourds-muets; - verscheidene andere werken over het onderwijs dezer ongelukkigen.

Onder andere werken, melden wij nog eene verhandeling in het Vlaamsch en het fransch - Analogies du flamand et du basécossais.

Een aantal allerbelangrijkste rapporten over hoogst gewichtige vraagpunten in de Kamer, werden door den achtbaren priester bewerkt, onder ander die betrekkelijk de nijverheids-, handels- en letterkundige konventien met Frankrijk; dat op het voorstel Funck, betreffende het verplichtend onderwijs.

Guill. Lebrocquy zegt van Mgr. de Haerne, in zijne Types et profils parlementaires: ‘De eerw, heer de Haerne is zeker een uitstekend burger. Het zou moeielijk zijn een staatkundig man te vinden, die, in alle tijdstippen - dikwijls zoo moeielijk en zoo stormig - beter al de lasten en al de plichten van zijne hooge zending begrepen heeft.

‘Van het oogenblik dat hij in het Nationaal Kongres plaats nam naast Mgr. de Gerlache, tot op het oogenblik dat wij hem nu nog in het Parlement vinden, is zijn leven slechts eene langdurige opoffering geweest voor het land, een ijverig werken voor zijn geluk, eene aanhoudende worsteling voor den triomf der partij, aan welke hij schier eene halve eeuw het gezag van zijn woord en de onvermoeide kracht zijner pen toewijdt.’