Band. Jaargang 15

[p. 41]

[Nummer 2]

[Voorwoord]

MET grote voldoening hebben we kunnen vaststellen dat het aantal kolonialen dat aan ‘BAND’ medewerkt met de dag aangroeit. Abstractie gemaakt van het editoriaal en het boekenrek, die hoofdzakelijk door de redactie worden verzorgd, bevatte ons januarinummer vier artikels van kolonialen. Het huidige nummer telt niet minder dan acht bijdragen waarvan de auteurs hun normaal en regelmatig werkterrein in de Kolonie hebben.

In verband met de meer algemene artikels die in dit algemeen kultuurtijdschrift een plaats vinden, willen we hier even verwijlen bij de studie over beroepsclassificatie en loonbepaling van onze gewaardeerde medewerker F. Vander Meulen. Wanneer wij vorig jaar van deze auteur enkele meer zuiver filosofische of hoofdzakelijk theoretische bijdragen hebben opgenomen, dan geschiedde dit met de bedoeling onze lezers een degelijke inleiding te bezorgen om beter wegwijs te geraken in de doolhof der praktische psychologie, waarvan meerdere aspecten door voornoemd artikel worden belicht. Eerst thans komt voor de oningewijde de praktische waarde dezer artikels duidelijk te voorschijn.

Zo is het meest nijpende probleem dat door de praktische psychologie dient te worden opgelost ongetwijfeld dit der menselijke betrekkingen, de ‘human relations’, waarvan het begrip in Amerika werd gelanceerd en dat thans overal aan de orde van de dag is. Ons inziens is het probleem der menselijke betrekkingen in het bedrijf en in de administratie nog belangrijker dan dit der organisatie en der rationalisatie. Meer nog dan in Europa stelt dit

[p. 42]

probleem zich in Afrika, omdat we hier meer en meer moeten komen tot een harmonische samenwerking tussen blank en zwart. Wij moeten een werkelijke inspanning doen om te voorkomen dat het sociale klimaat op de dienst (en ook erbuiten) dodelijker zou worden dan het geografische klimaat.

Waar de moderne praktische psychologie akkoord gaat over het feit dat de inter-menselijke betrekkingen (tussen gelijken, oversten en ondergeschikten) een veel grotere invloed uitoefenen op het kwantitatieve en kwalitatieve rendement, dan de meest volmaakte objectieve werkomstandigheden, moeten allen die met gezag bekleed zijn er op waken dat zij niet ondoordacht (en zeker niet gewild) initiatieven, verantwoordelijkheidszin of rationalisatietendenzen in de kiem zouden versmachten. Het haalt niets uit een ondergeschikte, hij weze blank of zwart, te vernederen of als een schoolkind te behandelen. Anderzijds moet de ondergeschikte er voor zorgen dat hij ‘mens’ blijft tegenover allen met wie hij moet samenwerken in één verband, ook tegenover zijn oversten.

Iedereen dient er op te waken dat hij in het kader van het dagelijks werk geen aanslag pleegt op de waardigheid van de menselijke persoon. Wie dit doet belemmert de volledige ontplooiïng van de mens, als mens en als beroepsmens, en schaadt tevens op de meest intensieve en extensieve manier niet alleen de belangen van het bedrijf in de meest brede betekenis van het woord, maar ook, en des te erger, de struktuur van de maatschappij.

Wij hebben er aan gehouden hier de aandacht te vestigen op enkele conclusies die logisch voortvloeien uit voornoemd artikel. Wie het met aandacht leest zal overtuigd zijn dat onrechtvaardigheid, ongezonde naijver, afgunst, nijd en leedvermaak, of om 't even welke tekortkoming op het gebied der menselijke betrekkingen, een uiterst nadelige invloed uitoefenen op het kwalitatieve en kwantitatieve rendement van de onderneming, het weze een privé-bedrijf of de staat.

Om deze redenen verdiende de reeks bijdragen over de psychologie ongetwijfeld een plaats in ons tijdschrift; gezien de snelle evolutie die een jong land als Belgisch-Kongo onvermijdelijk doormaakt, zijn we er vast van overtuigd dat ze op geen beter tijdstip had kunnen verschijnen. Dat elkeen, waar ook zijn werkterrein moge liggen in dit onmetelijke land, er uit lere wat er uit te leren valt.

Band.