|
| |
| |
| |
Het boekenrek
‘De Oude Symphonie van ons Hart’, ‘Een Mensch op den Weg’ en ‘Gebroken Melodie’, door Kamiel Van Baelen. Uitgave Desclée-De Brouwer, Brugge. Resp. 272, 264 en 184 blz. Prijs per deel: ing. 50 fr., geb. 70 fr.; de volledige werken samen genomen: ing. 135 fr., geb. 195 fr.
De Uitgeverij Desclée-De Brouwer nam zopas het lofwaardig initiatief om de volledige werken uit te geven van de jonge Kempische romancier Kamiel Van Baelen, die in 1945, op dertigjarige leeftijd te Dachau door SS-ers vermoord werd.
Van Baelen's belangrijkste boek heet ‘De Oude Symphonie van ons Hart’, een roman die wellicht in zekere mate geïnspireerd werd door Van Eeden's ‘Kleine Johannes’. In dit boek wordt op symbolische wijze door het levensverhaal van Lou Anders - de jonge man die herhaaldelijk van hart veranderde - de rusteloosheid van de moderne mens beschreven.
Het zwerversmotief waarin deze rusteloosheid gestalte krijgt had trouwens de voorkeur van de schrijver. Het speelde ook een rol in ‘Een Mens op den Weg’ - later verschenen maar vroeger geschreven dan ‘De oude Symphonie’. Het is het verhaal van de twee zwervers Viator en Ludo, de eerste een idealistische dweper, de tweede een goed maar zwak mens, die zich aanvankelijk onder Viator's invloed opwerkt, maar dan het slachtoffer wordt van een ‘derde mens op de weg’, Thomas, een ontgoochelde en verbitterde die in Ludo alles zal afbreken wat Viator opbouwde. Het boek is de uitbeelding van een conflict tussen twee polariteiten: geest en materie trachtten zich aanvankelijk met elkaar te verzoenen, maar komen tenslotte met elkaar heftig in botsing.
Tenslotte schreef Van Baelen nog ‘Gebroken Melodie’, waarin een episode uit de jongste oorlog wordt opgeroepen. Deze roman bleef onvoltooid en het gepubliceerde deel laat ons in het onzekere van wat de roman in zijn geheel zou geworden zijn.
Van Baelen is geen heel groot schrijver geworden. Daartoe heeft het leven hem niet de gelegenheid geschonken. Maar wat hij ons heeft nagelaten laat vermoeden wat hij eens had kunnen worden. Wij zijn er van overtuigd dat ook onze kolonialen zich de lezing van zijn romans niet zullen beklagen, zeker niet de lezing van de levensgeschiedenis van Lou Anders, de corrector in een uitgeversmaatschappij die, levensmoe, door heelkundig ingrijpen achtereenvolgens het hart krijgt van een zwerver, een docent in de wijsbegeerte, een gek en een lichtmis, en tenslotte een hart van chroomstaal. Jammer genoeg mislukt de operatie en sterft de patient aan de gevolgen. Dan pas krijgt Lou Anders de zo lang verhoopte rust.
G.V.
| |
| |
| |
‘Strijd om den Eenhoorn’ door Cor Bruyn. Uitgave G.F. Callenbach N.V. Nijkerk (Nederland). In België te verkrijgen bij N.V. Standaard Boekhandel, Antwerpen. 272 blz. Prijs: geb. 135 fr.
Zoals bvb. een Van Hemeldonck ten onzent in meerdere van zijn werken het proces gemaakt heeft van de industrialisatie der Kempen, zo is Cor Bruyn de Noordnederlandse schrijver die o.a. in zijn roman ‘Strijd om den Eenhoorn’ de vrijwel hopeloze strijd beschrijft voor het behoud van het bodemvaste Noordhollandse leven, een strijd om het handhaven van het aloude handwerk in de Zaanse oliemolens tegen de machinale productie in de fabriek, zoals die in de 19e eeuw werd gevoerd. Dat deze gezond-realistische romancier de sympathie van de Nederlandse lezers verworven heeft, moge blijken uit het feit dat onderhavig werk reeds aan zijn vierde druk is en dat er gemiddeld per jaar drie à vier nieuwe boeken van hem op de markt komen. De hoofdfiguur, Sijmen Schrenk, die met de oude molen vergroeid is en moet beleven hoe al zijn medewerkers, tot zelfs zijn eigen bloed, deserteren om over te lopen naar de fabriek, is hier magistraal op voortreffelijke, menselijke wijze uitgebeeld. Een gezonde roman, soms wel wat rauw, maar daarom niet minder realistisch. Warm aanbevolen. De illustraties van Anton Pieck zijn juweeltjes.
O.D.M.
| |
‘Noodlanding’ door J.-M. Elsing. Uitgeverij P. Vink. Regenboogserie 1951-1952. Prijs: geb. in reeksverband: 65 fr.; buiten reeksverband: 105 fr.
Vorig jaar hebben wij in dit tijdschrift uitvoerig gewezen op de betekenis van J.-M. Elsing als koloniaal romanschrijver. Na ‘Parade in de Tropen’, ‘Tembo, Tembo, de Olifanten’ en ‘Het zingende Oerwoud’, brengt P. Vink in zijn Regenboogserie 1951-1952 van dezelfde auteur een nieuwe roman, waarvan de actie aanvangt in Europa, om zich dan plots te verplaatsen naar Afrika; ditmaal echter niet naar Belgisch-Kongo, maar naar het gevaarlijkste gedeelte van de Sahara, het Tanezrouft, de Woestijn der Verschrikking.
Het is een verhaal van ‘Dichtung und Wahrheit’. Rond het toeval van een noodlanding in de woestijn, tijdens de inwijdingsvlucht van de nieuwe passagierslijn Brussel-Kongo, wordt een psychologisch fijn uitgesponnen en menselijk verhaal geweven, zeer spannend geschreven en van aard om vele lezers te boeien. Elsing verrijkt ons gaandeweg met een heel stel koloniale romans die knap in elkaar zijn gestoken, en bovendien geschreven in een zuivere taal. Ze mogen dan ook in geen enkele openbare bibliotheek in Kongo ontbreken.
G.V.
| |
‘Schepen groeien aan het Water’ door Jan Van Gent. Uitgave Jan Van Tuyl (Triomfreeks), Antwerpen-Zaltbommel. 263 blz. Prijs: geb. 125 fr.
Wie de moed heeft dit boek tot het einde toe te lezen zal er ongetwijfeld van overtuigd zijn dat de nog onbekende auteur Jan Van Gent scheepswerf, haven en water uit eigen ervaring kent en ze liefheeft. Maar de moedige lezer zal tevens de ondervinding opdoen dat kennis en liefde niet volstaan om een goede roman te schrijven. Het is o.i. juist de manie van deze schrijver om op elke bladzijde zijn verbluffende kennis van de scheepswerftechniek ten toon te spreiden, die zijn boek qua roman ongenietbaar maakt. Die ellenlange technische uiteenzettingen, soms tot driemaal toe herhaald, remmen storend het verloop van de handeling. Dat Van Gent bij een volgende gelegenheid vooraf nauwkeurig bepale of hij een roman ofwel een technisch handboek wil schrijven. ‘Schepen groeien aan het Water’ is noch het een, noch het ander.
O.D.M.
| |
| |
| |
‘Waar Liefde woont’ door Liesbeth Van Hierden. Uitgave Jan Van Tuyl (Triomfreeks), Antwerpen-Zaltbommel. 238 blz. Prijs: geb. 125 fr.
We herinneren ons niet ooit werk van deze auteur gelezen te hebben. Als deze roman, zoals wij veronderstellen, een eersteling is, weze Liesbeth Van Hierden van harte geluk gewenst. Want deze dorpskroniek is zo warm menselijk en suggestief neergepend dat we onszelf gedurende enkele uren als een inhaerent wezen in de gemeenschap van het dorp voelen overgeplant. Freek de Pater, Jan Kruyt, Bas Kiers, de dominee en de dokter worden al dadelijk onze vrienden, waarvan we met spanning en in oprecht medevoelen lief en leed, vooral tijdens de jongste, moeilijke en vaak tragische oorlogsjaren, meeleven. Liesbeth Van Hierden bezit de gave de gevoelige snaar te treffen, zonder daarom in het melo-dramatische te vervallen.
O.D.M.
| |
‘Zeven Engelen rond Selma’ door Rie Van Rossum. Uitgave Jan Van Tuyl (Triomfreeks), Antwerpen-Zaltbommel. 256 blz. Prijs: geb. 125 fr.
Een tamelijk leeg en oppervlakkig boek waarin verhaald wordt hoe de nerveuze zwakkeling Balthazar zich in zijn angst vastklampt aan het meisje Selma en deze uit misplaatst idealisme de roeping voelt zich op te offeren tot een verloving zonder liefde. Gelukkig is er de moeder van Selma, een flinke en kiese vrouw, haar oom Vincent, de felle gnoom Ada en drie vrienden plus een vriendin uit de jeugdbeweging, die als ‘zeven engelen rond Selma’ in het geweer komen... en bewerken dat het idealistische meisje tijdig inziet hoe zij op weg was haar leven vrijwillig en nodeloos te vergooien. De woorden van de fiere Agneta van Auckema tot de zwakke Frederik van Pauwenburg: ‘Ik kan mijn zoon toch geen zwakkeling tot vader geven’ openen haar de ogen... en het boek eindigt met een hoopvol uitzicht op een happy end: de verloving van Selma met Maarten, een gezonde en flinke doctorandus in de oude talen. Veel suiker en siroop. Een ongewone, maar daarom niet minder onnatuurlijke romantiek. Alhoewel bepaalde passages dan toch weer getuigen van een niet alledaags talent en opmerkingsgave (o.a. bij de beschrijving van de jeugd van Selma, van Balthazar en van Aagtje).
O.D.M
| |
‘Het Rode Boek van Gog’ en ‘Het Zwarte Boek van Gog’ door Giovanni Papini (Respectievelijk vertaald door Ellen Russe en Maarten van Nierop.) Uitgave Lannoo, Tielt. 330 + 298 blz. Prijs per deel: ing. 80 fr.; geb. 108 fr.
Giovanni Papini wordt algemeen beschouwd als een der belangrijkste - zoniet de belangrijkste - van de levende Italiaanse auteurs. ‘Het Rode Boek van Gog’ en ‘Het Zwarte Boek van Gog’ behoren naast ‘Jeugdstorm’ en ‘Christus’ tot zijn voornaamste werken. In de beide boeken van Gog gaat schrijver op fulminante wijze te keer tegen de geestelijke decadentie van onze twintigste eeuw. ‘Het Rode Boek van Gog’ is een herziene herdruk van de reeds in 1931 in Nederlandse vertaling vertaling verschenen ‘Gog’. Het begint met een inleidend hoofdstuk waarin Papini vertelt hoe hij, op bezoek in een krankzinnigengesticht, de geheimzinnige figuur Gog ontmoette. De schatrijke Gog heeft gedurende enige jaren alles nagejaagd wat er op deze wereld aan sensatie, originaliteit en exotisme te vinden is. Hij wilde alles te weten komen, alles persoonlijk beleven en met alle beroemde mannen van onze tijd spreken. Van deze veelsoortige ervaringen hield Gog een dagboek bij. Dat stelde hij mij ter hand, zegt Papini, en daaruit ga ik een aantal stukken openbaar maken.
In 1951 gaf Papini een nieuw opzienbarend boek in het licht: ‘Il Libro Nero’ (Het Zwarte Boek van Gog), dat in zekere zin als een vervolg op ‘Gog’ kan worden beschouwd. Papini noemde dit laatste werk zwart ‘omdat deze bladzijden bijna allen betrekking hebben op een der zwartste | |
| |
tijdperken van de wereldgeschiedenis, namelijk de tijd van de tweede wereldoorlog en van de na-oorlogsperiode’. De denkbeeldige figuur Gog, - die we in het eerste boek in intiem gesprek vonden met persoonlijkheden als Freud, Einstein, Ghandi, Lenin, Wells, enz., - komt in dit nieuwe boek in aanraking met de meest befaamde mannen van onze tijd: Hitler, Molotov, Picasso, Dali, Marconi, Voronof, Valéry, Wright, enz. - Beide werken geven een satyrisch en karikaturaal, soms vermakelijk soms schrijnend beeld van de tijd waarin wij leven.
O.D.M.
| |
‘Gids van Kortrijk’, door Jozef Van Overstraeten, met medewerking van Eugeen De Ridder. Uitgave Vlaamse Toeristenbond. 80 blz. Prijs: ing. 30 fr. (25 fr. voor leden van V.T.B. en V.A.B.).
Deze nieuwe ‘Gids van Kortrijk’, die in een werkelijke leemte voorziet, is een parel te meer in de reeks der door den band zeer degelijke en spotgoedkope V.T.B.-V.A.B. uitgaven.
Wie tijdens zijn verlof Kortrijk en omliggende eens wil bezoeken vindt in dit werk van Jozef van Overstraeten alle inlichtingen en wetenswaardigheden die hij maar wensen kan. Wie alle bezienswaardigheden die in deze gids vermeld staan wil zien en bewonderen heeft alvast stof om meerdere verlofdagen aangenaam en nuttig te vullen. ‘Geen rijker kroon dan eigen schoon’ zegt het spreekwoord. Aan de kolonialen met verlof zouden we willen zeggen: ‘Ontdekt uw Land’, - en dit kan niet efficienter geschieden dan aan de hand van de talrijke veilige ‘gidsen’ welke door V.T.B.-V.A.B. in de jongste jaren werden gepubliceerd.
O.D.M.
| |
‘Elf Kinderen! Goddank!’, door Mc Nabb (vertaling Bruno H. Vandenberghe O.P.). Uitgave ‘'t Groeit’, Ploegstraat, 23, Antwerpen. 75 blz. Prijs ing. 15 fr.
In dit milde werkje - een hulde aan de moeders - verhaalt de Engelse Dominikanerpater Mc Nabb ontroerend-schoon het eenvoudige leven van zijn ouders, en in de eerste plaats van zijn moeder, wier gedachten en gevoelens gebonden liggen aan het leven van haar echtgenoot, - een zeeman die zelden thuis was, - en van haar elf kinderen. De geschiedenis van de sterke vrouw die voortdurend afstand doet van zichzelf om slechts aan de haren te denken.
O.D.M.
| |
‘Uit het Dagboek ener Moeder’, door Elza Wolf. Uitgeverij ‘De Vlijt’, Nationalestraat, 46, Antwerpen. 219 blz. Prijs geb. 95 fr.
Dit dagboek van Elza Wolf, moeder van een gelukkig gezin met zeven levenslustige kinderen, doet zeer sympathiek aan omdat het zo levensecht ook de geringste gebeurtenissen in gepaste kleuren weet te schilderen. Een lach wisselt af met een traan, zo natuurlijk als in het gewone dagelijkse leven: echt, trouw en eerlijk weergegeven.
O.D.M.
| |
‘La Poliomyélite’ door Dr. Paul Bordet & Dr Robert Dubois. Uitgave Office de Publicité (Collections Lebègue et Nationale), rue Marq 16, Brussel. 75 blz. + 2 buitentekstplaten. Prijs: ing. 50 fr.
Dit vulgariserend werkje over kinderverlamming zal in niet geringe mate het gecultiveerd publiek belang inboezemen. De jongste zomer kwamen in België veel gevallen van deze ziekte voor, die verscheidene jeugdige slachtoffers maakte. Al wie kinderen heeft zal er dan ook aan houden de symptomen van deze ziekte nader te leren kennen. Tevens geeft het werkje van de dokters Bordet en Dubois nuttige aanduidingen omtrent de behandeling van deze kwaal, niet enkel vanuit medisch oogpunt, maar eveneens met de bedoeling aan de ouders enkele nuttige wenken te geven op psychologisch gebied, die van overwegend belang kunnen zijn voor de toekomst van de jonge slachtoffers van kinderverlamming.
O.D.M.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd