De Amsterdamsze gaare-keuken

Kortswylige Zamenspraak, tusschen Moeder, Dogter en Doctoor.

Stem: Verlaat gy myn verheven Ziel.

OCh Moeder ik weet niet wat myn schort! Ik ben ontzet door al myn leden, Myn ryglyf dat word naeuw en kort, 'k Kan haest geen rokken aen veelen: Hoe lang is het geleen, Dat u die qualykheid door 't lyf is zo gereen? Hoe lang is het geleen, Dat u myn lieve lam, die ziekte over quam.

Och! Moeder al van langzamer hand, Op 't lest quam of het in my leefde, Het geen dat ook myn Ingewand, zomtyds in 't lichaem schudde deede, Ik geeuw en gaep zy styf En kan niet houden schier myn eeten in 'lyf: Ik geeuw en gaep so styf, Als of myn Kakebeen, Zou raken heel aen tween.

Wel dogter wat voor praet is dat? Gy moet my dat ter deeg uitleggen, Met wien hebt gy te doen gehad? Wel moeder lief wat 's dat voor zeggen? Wel dogter weet gy 't niet? Ik zal 't u zeggen dan, 'k Hoop het niet is geschied: Wel dogter weet gy 't niet? Dat geen dat gy uit staet, Is jonge vrouwe praet.

[p. 86]

 

Wel moeder schoon ik ben geen vrouw, Kan myn dat ook niet overkomen? Och ja! myn Engel, maer dan zou, Het waterzugt u overstromen: Och! och! myn lieve kind, Myn engel weest gerust, 't is een verhoolen wind; Och; och! myn lieve kind, Des Doctoors goeden raed, zal u komen te baet.

 

De Moeder ontbied de Doctoor en laat 't water zien.

 

Wel Doctoor 'k heb u raed van doen, Myn lieve kind is vol mizere, Men ziet dikwils de jonge bloem, Niet eens te weeten wat haer deeren, Beziet dog eens die pis, Wat ongezondigheid in myn kinds lichaem is, Beziet doe eens haer pis, Of by myn lieve kind, leid een verhoolen wind.

 

Den Doctoor die spreekt.

 

Na dat ik dit water zie aen, Is dat van u Dogter Mamaetje, zo zal haer ziekt' niet over gaen, Voor datze heeft een klyn krawaetje, Want na dat ik zie klaer, zo is zy nu geweest, omtrent zes maenden zwaer, Want het schepzel voorwaer, Is d'oorzaek dat u kind, Haer ongezond bevind.

 

 

 

Wel Doctoor wat voor praet is dat, Beziet het Water eens ter degen, Om ofje 'er ook abuis in had, Dat haer ziekt' dus stond gelegen, Beziet het nog eens dree: Wel na dat ik het zie, zo zal ze 'er hebben twee: Beziet het nog eens dree: Wel Iuffrouw meenje dan, Dat ik niet zien en kan.

 

 

 

ô! Neen myn lieve Doctoor myn, Ik dog dat u gezigt kon falen: Ia maekt staet dat 't haest zal zyn, Voor u Dogter 't Vroedwyf te halen!

[p. 87]

 

Och! och! is dit de wind, Is dit de qualykheid van 't Water dat me bind: Och! is dit nu de wind, Die myn dogter zo styf, Gestadig vliegt door 't lyf.

 

De Moeder gaat weder by de Dogter.

 

Och Dogter wat hebt gy gedaen? Ik word schier disperaet van zinnen, Iou kleuter hoe dorst gy 't bestaen? Zo vroeg met iemand te gaen minnen, Och! waer 't nog maer gemind, Maer de Doctoor zeid vast, Dat gy al zyt met Kind: Och! waer ' nog maer gemind, zo waer ik in geen schand En gy geen ligte dant.

 

 

 

Kom zeg myn wie dat is de Vaer: Moeder ik zal houwen myn snater; Maer zeid die vent dat ik ben zwaer; ô! Ia hy zag het aen u Water, Myn hert dee zugt op zugt; Hy zei ook dat gy was, Van twee Kinders bevrugt, Denk eens wat ongenugt En gy noemt geen Vaer nog, Wat bent gy voor een zog.

 

 

 

Wel moeder dat is een slim man, Weet gy hoe veel kinders ik drage? Kan hy u ook niet zeggen dan, Wie dat ik was zyn onderlage? Want dat is al wat raer, Weet hy wat dat ik draeg, zo weet hy ook de Vaer: Wel dat is zeper raer Moeder gaet met myn pis, Vraegt wie de Vader is.

 

 

 

Wel Dogter spot dog zo niet, Ik zweer het zal u eeuwig knagen, Doed gy my aen zo een verdriet En niet en agt wat dat ik vraege; Wel ziet vry wat hy doed, Eer dat ik u nu maek bastert van myn goed; ziet voor u wat gy doed En zegt van stonden aen, De Vaer die 't heeft gedaen.

 

 

 

Och moeder lief is het dan wel, Als ik 't u alles zal ontleden? Ik kreeg lust in het Minnespel,

[p. 88]

 

Het geen ik by verschyde deeden En dagt niet zo gezwind, om dat ik zo jong was, zou raken ras met 't kind. En nu ik dat bevind, zal ik beter daer naer, Onthouwen dan de Vaer.

 

 

 

Daer moet evenwel zyn een man, Wie heeft het eerst by u gelegen: Wel na dat ik onthouwen kan zo was 't de zoon van Ian Nimwegen: Was 't wel een half jaer: Het was omtrent die streek, Dat ik geraekt ben zwaer: Wel dan benne wy klaer, En weest nu niet benout, 'k zal maken dat hy u Trouwt.

 

 

 

Oorlof nu meysjes voor het lest En wilt het dog zo vroeg niet wagen, Of zo gy 't doed onthoud best, Wie gy eerst was zyn onderlage, Want zeper 't staet te slegt, Als men niet zeggen kan, Wat het was voor een knegt, Die u roosje te regt, Van u eerst geplukt heeft, Onthoud wie gy ze geeft.