Alfa-Nieuws. Jaargang 11

[p. 18]

Discussie in het vak

Manifest
De Wet Inburgering voor analfabete en laagopgeleide allochtonen
Hanny Kuijpers/id college, Gouda

Op de BVNT2 Studiedag ‘Alfabetisering en Inburgering, inhaken of afhaken’ van 7 maart jongstleden, is er in een rondetafelgesprek gesproken over analfabete en laagopgeleide allochtonen en de inburgering. Aan de hand van een aantal stellingen werd over de Wet Inburgering (WI) gediscussieerd. Er werd een manifest opgesteld waarin de consequenties van de wet benoemd worden. Het ligt in de bedoeling dat er aandacht besteed zal worden aan dit manifest in gesprekken met beleidsmakers en politici. Hanny Kuijpers zette de in het rondetafelgesprek geconstateerde consequenties voor deze doelgroep op papier.

De deelnemers aan het rondetafelgesprek waren blij dat dit onderwerp besproken werd. Veel professionals raken gefrustreerd door de uitwerking van de Wet Inburgering (WI) voor de niet- of laagopgeleiden.

De WI beoogt anderstalige migranten te laten participeren in de Nederlandse samenleving en wil dat zij een zeker taalniveau behalen, te weten A2 voor de mondelinge vaardigheden en A1 voor de schriftelijke vaardigheden, in het geval van oudkomers. In het geval van nieuwkomers wordt voor alle vaardigheden niveau A2 geëist.

In de Wet Inburgering wordt geen onderscheid gemaakt tussen mensen die wél een opleiding in eigen land hebben gevolgd en mensen die geen of nauwelijks onderwijs hebben gehad. In de praktijk blijkt de WI heel veel knelpunten en consequenties te hebben voor laatst genoemde doelgroep: de analfabeten en de laagopgeleide allochtonen. De consequenties en knelpunten komen steeds duidelijker naar voren in de contacten met deze doelgroep en in de praktijk op de ROC's en bij de andere onderwijsaanbieders.

Op de studiedag van 7 maart op het ROC de Leijgraaf te Oss hebben zestien professionals met elkaar gesproken over deze knelpunten aan de hand van een aantal stellingen. De resultaten van deze discussie werden in het hier volgende Manifest geformuleerd.

Deze constateringen zullen binnen de politiek hopelijk leiden tot het formuleren van een realistischer uitvoering van

[p. 19]

de Wet Inburgering voor analfabete en laagopgeleide allochtonen.

Manifest

1. De professionals ondersteunen de insteek van de Wet Inburgering dat mensen moeten participeren. Dwang om in te burgeren is niet verkeerd. Gebruik die dwang vooral bij de mensen die nog nooit een traject/cursus gevolgd hebben. Inburgeren is juist voor analfabeten en laagopgeleiden van essentieel belang.

2. De professionals ervaren echter dat een groot deel van de analfabeten en laagopgeleiden nooit het vereiste taalniveau zal halen. Het gaat voor deze doelgroep niet om het niveau van de



Nederlandse taal, het gaat erom dat mensen participeren in de Nederlandse samenleving.

3. De professionals constateren dat analfabete en laagopgeleide oudkomers/nieuwkomers zich afgewezen voelen, omdat zij onder de huidige Wet Inburgering niet kunnen naturaliseren. Velen van hen zullen na kwalitatief goed onderwijs het niveau van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (wat gezien wordt als het voortraject tot inburgering) nimmer ontstijgen, laat staan het inburgeringsexamen met gunstig gevolg afleggen.

4. Om in aanmerking te komen voor naturalisatie is het voor analfabeten en laagopgeleiden zinvoller en reëler dat zij kunnen laten zien dat zij actief betrokken zijn in en bij de Nederlandse samenleving, bijvoorbeeld door werk, ouderhulp, actief zijn in de wijk of het gedurende langere tijd hebben meegedaan aan een duaal traject.

5. Gemeenten gaan heel verschillend om met een aanbod aan analfabete en laagopgeleide oudkomers/nieuwkomers. Ook wordt door gemeenten op dit moment heel verschillend omgegaan met het al dan niet doorverwijzen naar het haalbaarheidsonderzoek voor analfabeten en laagopgeleiden.

6. Inburgeren vraagt ook iets van de samenleving. Het is zeer belangrijk dat gemeenten, casemanagers en trajectbegeleiders weten wat het betekent om analfabeet of laagopgeleid te zijn, zodat irreële verwachtingen bijgesteld kunnen worden.

Op grond van het bovenstaande bevelen wij, als professionals, aan dat de huidige irreële verwachtingen ten aanzien van analfabete en laagopgeleide allochtonen worden onderkend en dat de huidige wettelijke eisen voor deze doelgroep zo spoedig mogelijk bijgesteld worden.

Namens de deelnemers aan het rondetafelgesprek, Hanny Kuijpers
9 maart 2008