[Vervolg van Vreemde tekens? Schriftsystemen in de wereld]
Schriftsystemen in Nederland
Veel laagopgeleide migranten die al kunnen lezen en schrijven, hebben ervaring opgedaan met een ander schriftsysteem. Doorgaans duiden we die aan met de wat ongelukkige term ‘andersalfabeten’. Afghanen, Irakezen en Marokkanen zijn bijvoorbeeld vertrouwd met het Arabische schriftsysteem. Cursisten uit Sri Lanka, Ethiopië of Eritrea met een syllabisch schriftsysteem en sommige Chinezen zullen vooral het Chinese karakterschrift beheersen. Dat kan betekenen dat ze niet allemaal meteen doorhebben dat het Latijnse alfabet anders in elkaar zit. Maar die cursisten komen doorgaans in groepen bij docenten die ervaring hebben met alfabetiseringsonderwijs. Dat ligt anders bij cursisten uit bijvoorbeeld Turkije, Somalië of Angola die al kunnen lezen en schrijven. Zij beheersen immers het Latijnse alfabet al. Ook die cursisten moeten echter nog de Nederlandse spelling leren (inclusief de Nederlandse klanken) die heel anders kan zijn dan ze in hun eigen taal gewend zijn. Het voorbeeld van de oe die in veel talen als u geschreven wordt, zal bekend zijn, maar zo zijn er veel meer voorbeelden te geven. Ook bij die cursisten is het belangrijk om de basis aan te brengen. Een cursist die nooit geleerd heeft dat de combinatie ui staat voor de klank /ui/, zal alsmaar niet snappen wat bedoeld wordt met het zeer gangbare woord oe-iet, tot hij plotseling in de gaten krijgt dat dat gewoon uit is. Dan kan er al kostbare tijd verloren zijn.