Ad Interim. Jaargang 4

Constant Permeke en Belgische sierkunst

Men verwijt de Belgen vaak, dat zij door de tweetaligheid van hun land niet genoeg eenvormigheid van karakter zouden bezitten. Wie echter in België vertoeft, ervaart wel degelijk een eigen volkskarakter en een historische continuïteit en vooral in de schilderkunst - ook Rubens' geest leeft er nog! - komt dit sterk naarvoren. In het Stedelijk Museum te Amsterdam is werk van Constant Permeke te zien en wie dit, Permeke's naam niet kennend, onbevangen beschouwt, kan onmogelijk aan een Hollands, noch aan een Frans kunstenaar denken. Dit moet werk van een Belg zijn,

[p. 96]

en wel speciaal van een Vlaming.

Wat is toch dat typisch-Belgische? In de Belgische kunst, en bij Permeke in het bijzonder, ontbreekt het Calvinisme, dat bij ons wel tot een eigenschap van het landschap schijnt geworden te zijn. Zelfs de meest radicale vrijdenker heeft hier iets ‘calvinistisch’ door strengheid of soberheid van lijn en kleur.

Bij Permeke ontbreekt ook het raffinement van den Fransman en men vindt bij hem geen precise lineatuur. Wel treft echter steeds de breede, sterke opzet, waardoor alles onverbiddelijk staat op zijn eigen plaats. Wie Permeke kent - en op deze tentoonstelling, die zeegezichten, landschappen en figuurstukken uit verschillende perioden omvat, kan men hem leeren kennen - kent het Vlaamsche landschap. En wie naast hem ook Tijtgat kent, die kent België.