Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid

[Mr. Antony Christiaan Wynandt Staring]

Staring, Mr. Antony Christiaan Wynandt -, 1767-1840, geb. te Gendringen, promoveerde 1786 te Harderwijk en gaf meteen Mijne eerste proeven uit. Studeerde daarna 2 jaar te Göttingen in de landhuishoudkunde en vestigde zich 1791 op de Wildenborch onder Vorden, bij Lochem. Dichter van natuurgevoel; bleef geheel buiten de staatkundige woelingen van de Patriottentijd:

Reeds in 1783 was hij lid geworden van ‘Kunstliefde spaart geen vlijt’; zijn vroegste gedichten staan in de Werken van dit genootschap. In 1787 bedankte hij voor 't Haagse dichtgenootschap. Zijn Eerste Proeven had hij reeds zelfstandig onder eigen naam uitgegeven. Er zijn gedichten in met sentimentele inslag, er zijn verzen over vriendschap en liefde en er zijn romancen naar Feith en Moncrif, in de stijl van die tijd, maar reeds met eigen stempel, ofschoon Staring er maar weinig van opnam in zijn latere werken. Hij schreef een verhandeling over de romance. (Opgenomen als bijlage in Zijdervelds studie over de Romancepoëzie.)

Feith werd nu de raadsman,

De Dichtoeffening van 1791 staat reeds heel wat hoger dan de Eerste Proeven. Nu komen ook gedichten met vaderlands gevoel:

En de romances, ontleend aan de geschiedenis van Gelderland, b.v. Hoop verloren, Trouw bewaard, verteld in de trant van Cats. Verder de eerste puntdichten, naar Huygens' voorbeeld.

Na 1791 gaf Staring vooreerst geen werk meer uit. Pas in 1813 kwam zijn Krijgslied; toen deed hij volop mee met de Vrijheidsdichters. In 1820 gaf hij zijn Gedichten uit, in 1832 zijn Winterloof; in 1837

de tweede druk van de Gedichten. Er blijkt uit, dat hij de Verlichting trouw bleef en verdraagzaamheid voorstond.

Gering in omvang is zijn werk; het puntdicht was bij hem in eer. Poëzie was arbeid voor hem, onder invloed van Horatius. Hij verenigt het vernuft van Huygens met de kunst van vertellen van Cats. De nieuwe uitgave toont overal, dat Staring zijn eigen werk heeft verbeterd en verrijkt. De stof voor zijn dichterlijke verhalen putte hij o.a. uit de Gelderse geschiedenis: Folpert van Arkel, Arnhem verrast, Het Schip van Bommel. Of uit de vaderlandse: Tuchtiging der Algerijnen. Aan de dichters Feith en Spandaw brengt hij hulde:

Een zang des tijds was zijn vloekpsalm Aan de stad Parijs, toen deze zich in 1815 weer voor Napoleon verklaard had, die van Elba terugkwam. Andere tijdzangen zijn die van 1830 tegen de oproerige Belgen. Zijn gedicht Het Stoomtuig is een hulde aan de vooruitgang. Hij werd geprezen door Potgieter in de 1e jaargang van De Gids en later door Busken Huet, vooral ook om zijn oorspronkelijkheid:

Staring gaf in 1837 ook een bundel proza uit als Kleine Verhalen. Twee ervan in 1941 opnieuw uitgegeven in de W.B. Zijn Leven geschetst door B. Lulofs, 1843. Beets gaf de Gedichten van Staring uit met een meesterlijke Inleiding. Maar Beets nam de gedichten op in de laatste redactie van Staring, doch met de jaartallen der eerste. In 1916 verschenen de Brieven van Staring, ingeleid door G.E. Opstelten. Staring als verhalend dichter, proefschrift van C.S. Jolmers, 1918. Bloemlezing uit de Poëzie door J.H. v.d. Bosch.