Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid

[Dirk Rafaelsz. Camphuysen]

Camphuysen, Dirk Rafaelsz. -, 1586-1627, zoon van een heelmeester uit Gorkum van adellijke afkomst, vroeg wees, opgeleid voor schilder, maar huisonderwijzer en secretaris bij de heer Van Boetzelaer, waar hij zijn beminde, Anna Alen-dorp, binnensmokkelt als ‘gouvernant’, d.i. huishoudster. Weldra werden ze weggestuurd en werd Camphuysen leraar aan de Hiëronymusschool te Utrecht. Daar studeerde hij in de godgeleerdheid. Van 1617-'19 was hij predikant te Vleuten en ook uit Utrecht stroomde het volk zijn kerk binnen. Maar hij werd als Arminiaan afgezet bij besluit der Synode van Dordrecht en trok naar Norden in Oost-Friesland.

Mansfelts benden dreven hem met vrouw en kinderen vandaar. Hij vestigde zich in het vrijzinnige Dokkum en vond er een bestaan in de handel in vlas; hij werd de dichter van de Stichtelyke Rymen in zuivere taal, 1625. Eenvoudig en innig is zijn Maysche Morgenstond, die bekend bleef onder het volk, evenals zijn versje:

In zijn kracht is hij ook in de Uytbreyding over de psalmen Davids, zijn zwanenzang. De Stichtelyke Rymen beleefden in de 17e eeuw 50 drukken. Ook zijn 30 preken werden veel gelezen. Bloemlezing van J. Kops, 1839, en in het Pantheon van Van Vloten. Proefschrift over Camphuysen van L.A. Rademaker, 1898. Camphuysen's Rymen veroordeelden het werk van Starter, waardoor deze twee eeuwen lang een slechte naam had. zie Starter.