Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid

[Batavische Arcadia]

Batavische Arcadia, de eerste Ned. herdersroman, 1637, van Johan van Heemskerk. De eerste druk een perkamenten bandje, om in de zak te dragen; de 2e druk, 1647, heeft reeds meer geleerde aantekeningen dan verhalen. In 1708 kwam de 6e druk. De herders en herderinnen zijn Haagse jongelui op een pleizierrit naar Wassenaar en Katwijk, die zich bezighouden met ‘liefkooserytjes’ en met de geschiedenis van Holland. De schrijver vindt gelegenheid voor bestrijding van 't geloof aan tovenarij en houdt een pleidooi tegen de pijnbank; 8ste druk 1765. zie Arcadia en Heemskerk. Het werk opnieuw uitgegeven door W.P. Wolters en H.C. Rogge.

Door zijn benoeming tot lid van de Hoge Raad, 1645, kon Heemskerk zelf niet zorgen voor de 2e druk; dit deed Barlaeus, die de geleerde aantekeningen van Heemskerk bewerkte over ‘Vrye Zee, Zeevonden,

verborgen schatten, verbeurten van goederen’ enz.

De gesprekken van de jongelui lopen over heksen en kollen, pijnbanken, de naam Katwijk, Batavieren en Romeinen; over Geertruyd van Saksen, Ada, Margareta van Henegouwen.

De eerste navolger was Soeteboom.