Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 20

[Adolph van de Waal]

WAAL (Adolph van de), heer van Moersbergen, lid van de ridderschap van Utrecht, werd aldaar geboren. Hij was de zoon van Bartholomeus van de Waal, werd in 1606 in de ridderschap beschreven en later raad in den hove. Als vertrouwde vriend van Oldenbarneveld, was hij bij de staatsonlusten in het laatst der 16e en in den aanvang der 17e eeuw zijn partij toegedaan. Hij is met Berkhout en anderen naar Leeuwarden gezonden om de regering te handhaven, droeg kennis van het voornemen dat eenige Hollandsche regenten deel zouden gehad hebben aan het plan om zich van Woerden en andere plaatsen te verzekeren, en handelde benevens andere Utrechtschen met de Hollandsche pensionarissen in de vermaarde doch nimmer volledig ontwikkelde bijeenkomst ten huize van den klerk Trezel te 's Hage. Na de afdanking der waardgelders te Utrecht, werd hij met drie heeren uit het lid der edelen gezet, gelijk hunne vaders of grootvaders met gevangenis ver-

gezeld in 1587 door Leycester. Na de gevangenneming van Oldenbarneveld, begaf hij zich naar Munsterland, op het huis Merfeld: van hier werd hij door eenige ruiters geligt, naar Zutphen en vervolgens naar 's Hage gevoerd en aan de 24 rechters overgeleverd. Hier werd hij herhaalde malen ondervraagd en met een gelijk lot als Oldenbarneveld bedreigd. Op raad zijner vrienden liet hij zich verleiden om pardon te vragen, waarna hij voor zes jaren en langer naar willekeur der Staten-generaal verbannen werd. Nu begaf hij zich naar Holstein en werd aldaar opperrechter of vertegenwoordiger van den vorst bij het bouwen der nieuwe stad door eenige gevluchte remonstranten, Frederikstad genaamd, waarin zijne dochter Catharina den eersten steen eener nieuwe kerk legde. Wanneer hij in zijn vaderland is wedergekeerd blijkt niet. Hij eindigde zijn leven na 1635, toen hij bij de verloving zijner dochter tegenwoordig was, en voor 1637 toen deze met Moersbergen beleend werd. Hij huwde 1 Ooca van den Clooster, 2 N. van Wijlich tot Pröebsting, die den R. godsdienst beleed.

Zie Brandt, Hist d. Regtspl. van Oldenb., waar de brieven van hem en de resolutien der Staten-Generaal gevonden worden; Wagenaar, V.H., D. XII. bl. 90, 92, 109, 127, 194; Scheltema, Staatk. Nederl.; Kobus en de Rivecourt; Verwoert.