Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[J.H. Vries]

VRIES (J.H.), bekend onder den naam van den Zwarten Doctor, in 1804 te Suriname geboren, woonde een geruimen tijd onder de Engelsche Kolonisten op de kust van Trinidad, waar hij geen zeer gunstige herinneringen naliet. In het laatst van 1850 begaf hij zich naar Londen, waar hij niet als geneesheer, maar wel door zijn herhaald beroep op het godsdienstig fanatismus eenigen naam heeft gemaakt. Zoo heeft hij o.a. in verschillende afflches, die hij daar in onderscheidene straten liet aanplakken, ten sterkste geijverd tegen de Jesuiten, den Paus en den Kardinaal Wieseman, waarbij hij zich tevens opwierp als het hoofd eener partij tegen Rome en het Pausdom, met de uitdrukkelijke verkla-

ring, dat de dolken der Jesuiten hem evenmin schrik konden aanjagen als de banbliksems van het Vatikaan.

Te gelijker tijd stelde hij alle pogingen in het werk om de noodige gelden bijeen te krijgen tot de oprigting van een marmeren tempel ter eere van den nieuwen godsdienst, dien hij wenschte in te voeren en waaroij hij zich den bijnaam van Apostel toeëigende. Om hierbij zoo veel mogelijk de overtuiging te versterken, dat hij in waarheid een godsgezant was, gaf hij een geschrift in het licht, waarin hij vooral aanwees, door welke middelen de duivel hem van zijne hooge roeping had zoeken af te trekken, en hoe hij door eene hemelsche verschijning voor die strikken der verleiding bewaard was gebleven. In weerwil van dat alles leden zijne pogingen schipbreuk, en zocht hij nu door de geneeskundige praktijk opgang te maken. Hij wist het zoo ver te brengen, dat hij eenige patiënten, die aan de kanker leden, in behandeling kreeg; doch met dien ongunstigen uitslag, dat zijne onkunde en charlatanerie spoedig uitkwamen. Wegens dit mislukt resultaat vertrok hij in 1853 naar Parijs, waar hij voorgaf de kunst te hebben uitgevonden om den stoom door het electro-magnetismus te doen vervangen. Daar zijne eerste proefnemingen evenwel allesbehalve naar wensch uitvielen, begreep hij, dat het beter was daarvan af te zien, en liet verder niet meer van zich hooren, tot in den zomer van 1854, toen hij wegens schulden te Clichy in de gevangenis zat. Na aldaar 7 maanden opgesloten te zijn geweest, schreef hij in September van hetzelfde jaar aan den president der medische faculteit te Parijs, dat hij middelen had gevonden tot genezing van Kanker en Waterzucht. Daar dit schrijven echter geen gevolg had, schreef hij in Julij van het volgende jaar aan Conneau, lijfarts van keizer Napoleon, dat hij ten gevolge eener ijverige studien op het terrein der tropische gewassen, zich in staat gesteld zag om verschillende tot nog toe als onherstelbaar beschouwde kwalen te genezen. Door die stoutmoedigheid kwam hij dan ook weldra in naam en kreeg hij werkelijk patienten, vooral nadat Bazin, geneesheer in het hospitaal St. Louis, door die stellige verzekering misleid, hem eenige zieken toevertrouwde. Het duurde evenwel niet lang of Bazin zag, dat hij met een kwakzalver te doen had en zond hem eenvoudig weg. De Vries liet zich echter hierdoor niet afschrikken, en bleef zich voor geneesheer uitgeven, maar vatte tevens zijn rol als profeet weder op; ja ging daarin zelfs zoo ver, dat hij het waagde eene prijsvraag uit te schrijven betreffende het plan van een marmeren tempel, die in de Champs Elysées zou worden op-

gerigt. Hierbij liet hij het voorloopig blijven, totdat de eenige door hem ooit te weeg gebragte genezing, namelijk die van den Heer Sax, in 1858 zijn naam zoo goed als vestigde. De geneeskundige faculteit trok zich de zaak aan; er werden hem, bij wijze van proefneming, 27 zieken toevertrouwd, waarvan geen enkele genezen werd. Het bleek tevens uit het daaromtrent uitgebragt officieel rapport, dat hij zich van geen andere medicamenten bediende dan die in iedere kleine apotheek voor handen, en althans niet uit oostersche planten getrokken waren. Tengevolge hiervan werd hem de toegang tot het hospitaal ontzegd, en daar hij zijne praktijk bleef uitoefenen eene regterlijke vervolging tegen hem ingesteld. Hij had de stoutheid zich daartegen te verzetten en zich bij den keizer te beklagen. De verdere lotgevallen van dezen fortuinzoeker zijn ons onbekend gebleven.

Part. Berigt.