Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Isaäcus Vossius]

VOSSIUS (Isaäcus), op één na de jongste der zeven zonen van Gerardus Johannesz. Vossius, werd in 1618 te Leiden geboren. In zijn jeugd ontving hij, onder toezigt van zijn vader huiselijk onderwijs, en maakte vooral door de onderrigtingen van zijn broeder Dionysius reeds vroeg groote vorderingen in de beschaafde letteren, als ook in de physische en mathematische wetenschappen. Op zijn 19e jaar werd hij student te Leiden en legde zich onder Erpenius en Golius vooral op het Arabisch toe. Naauwelijks een en twintig jaren oud, gaf hij Seylax, een oud Grieksch aardrijksbeschrijver en kort daarna Justinus beide met aanteekeningen in het licht..

In 1641 ondernam hij met toestemming van zijn vader, eene reis, om met beroemde mannen in kennis te komen, vermaarde bibliotheken te bezoeken en merkwaardige vooral Grieksche handschriften af te schrijven of met de voorhanden uitgaven te vergelijken. Eerst bezocht hij Frankrijk, voorts naar Italië, waar hij zich na eenigen tijd te Florence, Rome Napels en Venetië te hebben doorgebragt, over Milaan en Geneve naar Parijs terug waar hij door Hugo de Groot,

de vriend zijns vaders gastvrij ontvangen werd. Na eene afwezigheid van vier en een half jaar, keerde hij naar de ouderlijke woning met een grooten schat van handschriften en boeken terug, en gaf zich te Amsterdam aan zijne letteroefeningen over, volgde zijn broeder Matthaeus in het toezigt over de openbare Bibliotheek op, en werd, op aanbeveling van zijn vader, tot Historie-schrijver van Holland en Zeeland benoemd. Daar hij echter in deze betrekking niets verrichtte en niets uitgaf, werd hem in 1671 die post weder ontnomen. Op uitnoodiging van koningin Christine, vertrok hij in 1648 naar Stokholm, werd de leermeester der koningin in het Grieksch, en bleef, onder afwisseling van gunst en ongunst, het gevolg deels van hoofsche streken, deels van hare en zijne vijandschap met Salmasius, tot 1654 in haar dienst, en keerde toen zij, nadat zij de kroon had nedergelegd, naar Rome vertrok, naar zijn vaderland terug. In het volgend jaar verhuisde hij met zijne moeder van Amsterdam naar 's Hage, doch hij was dikwerf van huis en uitlandig. Intusschen hield hij zich ten nutte der geleerde wereld onledig met het uitgeven zijner eigene schriften en die van zijn vader, terwijl hij, in gunst geraakte bij den Franschen minister Colbert, en door diens invloed in 1663 gedurende eenige jaren een aanzienlijke jaarwedde van Lodewijk XIV genoot. In 1670 vertrok hij naar Engeland, om aldaar zijn bestendig verblijf te houden. Drie jaren later begunstigde hem de koning met het kanonikaat te Windsor, en daar hem een aanzienlijke erfenis te beurt viel, kon hij in ruime omstandigheden leven tot dat hij den 21 Februarij 1689 in den ouderdom van 71 jaren te Londen overleed. Zijne uitgebreide en van oude hardschriften rijk voorziene bibliotheek werd door de zorg der Curatoren voor 's lands Hoogeschool voor eene som van f 33000 aangekocht en onverwijld uit Engeland herwaarts overgebragt.

Hij gaf in het licht:

Scylacis Caryandensis Periplum cum Tralatione et castigationibus, item cum Anonymi Periplo Ponti Euxini e Bibliotheca Claudii Salmasii versione et notis illastrato. J. Gronovius heeft de noten v. Vossius in zijn Geographia 1697, 4^o. opgenomen.

Justini historiae c. notis Amstel. 1639, 4^o. 1640, 12^o.

Observationes ad Pomponium Melam de situ orbis. Hagae antiqua. Lugd. Comit. 1658, 4^o.

Ignatii Epistolae genuinae cum S. Ignatii Epistolis, quae vulgo circumferuntur et S. Barnabae Epistola. Amstel. 1640, 4^o.

Dissertatio de vera aetate Mundi. Hagae Comit. 1659, 4^o.

Castigationes ad Scriptum Hornei. Hagae Com. 1659, 4^o.

Auctarium defensionis ibid. De septuaginta interpretibus, eorumque chronologia c. Append. 1663, Lond. 1665.

De Lucis natura. Amst. 1662, 4^o.

Responsio ad objecta Joannis de Bruyn et Petri Petit de luce. Hag. Com. 1661, 4^o.

De motu marium et ventorum. Ibid. 1662, 4^o.

Diluvium Noachi Universate adversus virum quendam celebrem (M. Schochius).

De Nili et aliorum fluminum orgiine. Ibid. 1666, 4^o.

De Poëmatum cantu et viribus Rhythmis Liber. Oxonii 1673, 8^o.

Catullus et in eum observationes. Londini 1684, 4^o.

De Sybillis aliisque oraculis. Oxonii 1680, 8^o.

Observationes variae. Londini 1685, 4^o.

De LXX nterpretibus. Oxonii 1686, 8^o.

Responsio ad objecta nuperae entriae sacrae L.B. 1680, 12.

Observationes ad Pomponium Melam Appendix. Londini 1686, 4^o.

Hij gaf ook de Historia Pelagiana. - Liber de Philosodhia et Philosophorum Sectis. - Etymologicon Linguae Latinae. - de Theologia gentili et Physologia Christiana van zijn vader in het licht.

In de Bibliotheek der Rem. gemeente te Amsterdam vindt men:

Epistolae eruditorum ad Isaacum Vossium. 3 tom. fol.

Epistolae parentum et aliorum qui illorum loco sunt ad Isaac Vossium et Isaaci responsa.

Markiani Heracteotoe Periegesis. Grancae 4^o.

Zie Val. Andreas, Bibl. Belg. p. 596; Foppens, Bibl. Belg. T. II, p. 777, 778; J. Fabricii Hist. Bibl. P. l, p. 54; Freijtag, Anal. Litter. p. 1067; Morhofii VII Polyhist. Liter. C. 1, § 14 p. 1016, T. I, Polyh. Philos. L. II, P. II, c. XIV, § 2, p. 139, c. XVI, § 2, p. 348, c. XVIII, § 4, p. 358, c. XX, § 4, p. 366; Polyh. Pract. L V, § 5, p. 527, T. II, Crenii Animadv. Philol. P. IX, p. 21, 22, 191, 192, P. XVI, p. 268, 269, P. XVIII, p. 101, 102; Königii Bibl. Vet. et Novo r.v. Saxe, Onom. P. IV, p. 442; Anal. 601, Brouchusius ad II. Propert. XVIII, 19; De Crane, Oratio l. p. 35; Celsius, Hist. Bibl. Regiae, p. 85; Syll. Burm. partim;

Syll. nova Epistol. varii argum. Lib. III, Ep. 102; Colomesii Opusc. p. 330, seqq. 837, Cat. Bibl. publ. Leid.; Chaufepiè, Nouv. Dat.; Marchand, Dict. hist.; Oeuvres posthumes de Mavdlon, T. II; Des Maizeaux, vie de Saint-Eoremont; Niceron, Mém. T. XIII, Biog. Univ.; Biogr. géner. moderne; Bailet, Jugem. T. II, p. 260-262, n. 568; Baur, Hwb.; Conv. Lex; Jöcher; Björnstahl, Reiz. D. V, bl. 385; Kok, Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt; Verwoert; Siegenbeek, Gesch. d.L.H; Schotel, Gesch. d. Leidsche Hooges.; Dez. H.v. Beverninck en H. van der Dussen; Gesch. d. Leidsche Bibl.; Chalmot, Biogr. Woordenb. Cat. d. Rem. te Amst. bl. 35.