Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Dionysius Vossius]

VOSSIUS (Dionysius), broeder van den vorige, te Dordrecht in 1612 geboren, werd met groote zorg opgevoed en hoorde reeds op zijn tiende jaar te Leiden de openbare lessen van Meursius over het Grieksch, van Heinsius en zijn vader over het Latijn en de Geschiedenis. Hij had in het Hebreeuwsch, Chaldeeusch en Arabisch L'Empereur, Erpenius en Golius tot leermeesters, reeds voor zijn veertiende jaar het O.T. tweemaal in het oorspronkelijke gelezen, en toen hij 16 jaar oud was vermeerderde hij het Lexicon Arabicum van Raphelengius met een groote menigte woorden. Ook zette hij Arabische spreekwoorden over en bestudeerde het Armenisch, Aethiopisch en andere talen en las de Talmudistische en Rabbijnsche schrijvers, die hij zich voor veel geld had aangeschaft. Hij werd door Christophel Slupeski, een edele Pool, die eene reis naar Constantinopel en andere oostersche streken wilde ondernemen uitgenoodigd om met hem te reizen. Gaarne zou hij ter uitbreiding zijner kennis dien voorslag hebben aangenomen, doch zijn vader oordeelde hem, die naauwelijks den onderdom van 18 jaren had bereikt, voor die reis te jong. Ook was hij zeer ervaren in de Fransche, Italiaansche en Spaansche talen, niet minder in de Grieksche en Latijnsche, vooral waren Tacitus en Caesar zijn geliefste schrijvers, ook had hij onder Golius geen geringe vorderingen in de Wiskunde gemaakt. Hij beoefende evenwel bij voorkeur de geschiedenis. Toen hij in 1631 met zijn ouders te Amsterdam was gekomen, stelden hem burgemeesteren tot opzichter der stedelijke bibliotheek aan. In 1633 gaf hij een Lat. vertaling van het werk van Reid ook gaf hij in dat jaar Geminum Panegyricum, de een in proza, de andere dichtmaat, aan Fred. Hendrik gewijd en in 1641 een vertaling van het Liber de Idololatria van Moses Maimonides, te gelijk met het werk van zijn vader de Theol. Gent. waarvoor Isaäcus Vossius eene voorrede schreef, die voor het grootste gedeelte voorkomt in Insign. Vir. Epist. ex Bibl., J.G. Meelii p. 32 seqq. Ook begon hij aan een uitgaaf van Julius Caesar met zijn observationibus et notis te arbeiden.

Ondertusschen was de roem zijner geleerdheid tot den koning van Zweden, Gustaaf Adolph, doorgedrongen, die hem tot Hoogleeraar in de geschiedenis en welsprekendheid te Dorpat benoemde, doch zijn vader achtte hem nog te jong voor die betrekking. Toen hij echter de Annales Reidenses had voltooid, was hij op het punt, op sterk aanhouden der Zweden, eene reis derwaarts te doen, om de taal te leeren

en de Archiven te doorzoeken voor een geschiedenis van dat land; bij zijn terugkomst zou hij tot Historiographus Reguis met een aanzienlijke jaarwede benoemd worden. Voor hij evenwel de reis ondernam, overleed hij aan de pokken. Behalve de bovengemelde werken gaf Dionysius nog in het licht:

Conciliator Manassae, Ben Israel. Amst. 1633 in 4^o.

Oratioin honerem Nobiliss Juvenis Andreae Chone Jaski Dantisci.

In de Bibl. d. Remonstranti te Amsterdam worden nog bewaard Armeniaca quaedam Dion. Vossii Mss. en in de Bibl. der Hooges. te Leiden, Julius Caesar, Horatius, Gellius, Tacitus, Virgilius met zijne aanteekeningen.

In Sylloge A. Matthaei N^o. 144 vindt men een brief van J.J. Pontanus van D.V.

Zie Val. Andreas Bibl. Belg.; Foppens, Bibl. Belg. T. I, p. 246; de Crane de Vossior. Juniorumque meritis p. 16, 52 seqq.; Isaac Vossii Praef. voor het werk van Maimonides; Saxe, Onom. T. IV, p. 399; Klefeckerus, Bibl. Erud. pracc.. p. 385; J. Fabricii Hist. Bibl. T. V, p. 339, Wolfii Bibl. Hebr. T. I, p. 780, 841, 811 p. 705; Pars Ind. Bat. p. 96, 272; Dedic. Annal. M. Vossii; Konigii Bibl. vet. en nov.; Crenii Animadvers Phil. Part. VIII, p. 45; p. XV, p. 39, Barlaei Epist, T. I, p. 486; Canaei Ep. p. 205; Grotii Ep. 234, 333; Salmasii L. I, Ep. 41; Ep ad Vossium P. II, p. 182, 183; Barlaei Poem. p. 182; Vossii Ep. 211, 213, 214, 215; Vondel (Uitg. v. Lennep) D. III, bl. 176; Gedicht, bl. 25, 26, Baur, HWb.; Jöcher; Chaufepiè Nouv. Dict.; Niceron, Mém. T. XIII, p. 125; Balen Beschrijv. v. Dordr. bl. 253; Kok; Nieuwenhuis; Verwoert; Kobus en de Rivecourt; De Wind, Bibl. v. Gesch. bl 288; Hoeufft, Parn. Lat. Belg. p. 163.