Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Anna Roemer Visscher]

VISSCHER (Anna Roemer), oudste dochter van Roemer Visscher en Margaretha Jans, werd in 1584 te Amsterdam geboren. Geen zorg werd aan hare opvoeding gespaard, zij werd in allerlei fraaije kunsten en jufferlijke bandwerken onderwezen, gelijk mede in de Fransche en Italiaansche talen. Al vroeg werd zij met de huiszorg belast door het afsterven van hare moeder. Om hare vader bij het klimmen zijner jaren bij te staan, wees zij alle huwelijksvoorstellen van de hand. Hoogelijk werd zij door verscheiden dichters deswegens geroemd en als voorbeeld van ouderliefde voorgesteld. Cats inzonderheid ging zeer hoog met haar, gelijk op verscheiden plaatsen in zijne werken blijkt; al de overige dichters verhieven om strijd haren lof. Zij behoorde tot den Muiderkring. Hooft roemde hare bekwaamheden in een klinkdicht:

Hij vergeleek haar boetseerwerk met dat van Prometheus zond haar gedichten en prees haar in zijne brieven. Ook Vondel, Huyghens, Westerbaen, Simon van Beanmont en vele anderen wijdden haar hunne gezangen. Huyghens noemde haar de wijze Anna, de Hollandsche Sappho. In 1622 ondernam zij eene reis naar Zeeland, waar zij door de voornaamste dichters met vreugdezangen werd verwelkomd. Deze reis had ten gevolge dat de banden van vriendschap tusschen haar en Cats naauwer werden toegehaald. Toen hij in 1623 tot Pensionaris van Dordrecht benoemd werd, en hij zijn verblijf aldaar vestigde, bezocht zij hem weder en geraakte in kennis met Dominicus Booth van Wesel, met wien zij weldra in het huwelijk trad en te Dordrecht bleef wonen. Twee zonen waren de vrucht van dat huwelijk, die zij, waarschijnlijk na den dood van haren echtgenoot in 1640 in de leerschool der Jezuiten te Brussel bestelde, zij reisde zelve derwaarts met brieven van aanbeveling door van Baerle aan den hem bevrienden Puteanus voorzien. Later begaf zij zich, in belang van hare zonen, naar Leiden. Zij gaf de

regeering kennis van haren komst met een gedicht, gelijk zij tevens hare beide zonen met een gedicht aan den beroemden Ewald Scriverius had aanbevolen. De oudste dezer zonen, Johan genaamd, zag zij voor zich ten grave dalen; zij zelve stierf den 6^den December 1651. Haar andere zoon, Roemer of Romanus, overleefde haar, zette zich later als Advokaat te 's Hage neder en beoefende insgelijks de dichtkunst. Hare afbeelding vindt men in de aanteekening op dit artikel aangehaalde werk van Scheltema.

Behalve eene verbeterde uitgaaf der Zinnepoppen van haar vader, heeft men haar bevallige liedjes met de spreuk Alleen de hope geteekend in Het Hollandsch en Zeeuwsch Nachtegaaltje, waarvan de 9e druk Amst. 1633 verscheen. Ook in de Zeeuwsche Nachtegaal komen verzen van en aan haar voor. Waarschijnlijk vervaardigde zij toen het dichtstuk De Roemster van den Aemstel, of de Poëtische Beschrijving van die Rivier, met verklaeringhe van eenige duystere woorden 't Aemsterdam voor Cornelis Willemsz. Blaulaken, Boeckverkooper in het gulde A.B.C. tusschen 1614 en 1636 gedrukt. Twee harer gedichten vindt men in Bloemkrans van verscheide gedichten Amsterd. 1659, een in Klioos kraam vol verscheide gedichten, D' eerste opening, Leeuw. 1656, in Beverwijcks Uitnementh. des vrouwel. geslachts enz; ook in de Vde uitg. van De Groot, Bewijs van de waarhei van de Chr. Godsd. Amst. 1728.

J. van Vloten gaf een Onuitgegeven brief en dichtjen van Anna Roemers in een Almanak 1852 en A.D. Schinkel in 1854 te 's Hage Honderd Christelijke zinnebeelden door Anna Roemer Visscher (met eene Inleiding door van Vloten.)

Zie, behalve Hoogstraten, Kok, Nieuwenhuis, Kobus en de Rivecourt, Verwoert, Siegenbeek, Witsen Geijsbeek, van Kampen, Collot d'Escury, de Vries en hunne aangeh. werken: Scheltema, Anna en Maria Tesselschade; Maria Tesselschade en hare vrienden in 1632-1649 (onuitgegeven brieven en dichtjens) verzameld door V. (J. van Vloten), Leiden 1852; Schotel, Letter- en oudheidk. Avondst. bl. 95; Koning, Het slot Muiden; W. van Goudhoeven, Oude Chron. van Holl. ('s Hage 1636) bl. 226; Beverwijck, Uytnementheit der vrouwelicken geslachts, bl. 161 enz.; Balen, Beschrijv. v. Dordr. bl. 8211; Wagenaar, Amsterdam, D. III, bl. 205; v. Vloten, Inleid. voor de Christel. zinnebeelden; Cats, Mengeldichlen, bl. 475, Vrouwe bl. 370; De Minnekunst (1622); Huyghens, Korenbloemen, bl. 253, 256, 262; Hooft, Mengelw. bl. 370, 656, 671, 672, 673; Brieven, N^o. 97, 98, 196; Vondel, Poëzy, D. I, bl. 718, 1287; Vollenhoven, Brieven, achter het Leven v. Fr. de Haas, bl. 194; Brandt, Dagwijzer, bl. 645; Minnekunst, Mengeldichten, Amst. 1622; (Eeredicht aan A.R.) Heinsius. Nederd. Poem. bl. 144; S. van Beaumout, Tijdsnipper. (Reg.) Barlaei, Poem. T. II, p. 428, 434; Nav. IV, bl. 64, 346, 347; v. Doorninck, No. 3962, Vad. Letteroef. 1827, No. 19; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. Portr.; Hubert chr. tafel.; Jonckbloet Ned. Letterk