Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Johannes Anthonius van der Ven]

VEN (Johannes Anthonius van der) werd in 1800 te 's Bosch geboren. Op de teekenschool aldaar, aan de akademie te Antwerpen, onder Hereyns, van 1820-22 aan die te Brussel, wist hij met zijn talent de eerste prijzen in de beeldhouwkunst te behalen, van 1822-27 vertoefde hij te Parijs. In 1825 zond hij naar de tentoonstelling te Antwerpen zijn Filokteles, die den eersten prijs verwierf. In 1829 ontving hij te Parijs drie medailles voor boetseersels naar het leven, en in 1827 werd zijn Narcissus op de tentoonstelling te Brussel met den eersten prijs bekroond. Na deze gunstige debutten, kampte hij mede voor den eersten prijs voor Rome. Het was in 1830, vóór de uitbreking der onlusten, dat hij te Antwerpen, waar hij in 1827 was teruggekeerd, dien prijs behaalde met een basrelief, voorstellende le réfus du trépied d'Helène par Bias. Zijn vaderstad vereerde hem daarvoor in 1833 met een gouden medaille, en in 1834 vertrok hij naar de eeuwige stad. Aldaar vond hij een aantal italiaansche beeldhouwers en 31 vreemde werkzaam. Onder deze was Thorwaldsen de eerste. Van der Ven werd met dezen goed bekend en zijn talent door Thorwaldsen zeer op prijs gesteld. Het was door zijne Eva, dat onze kunstman in Rome de algemeene aandacht trok, zoodat ieder van dit nieuwe werk sprak. Dit voortreffelijk beeld was in 1840 voltooid. Het eerste exemplaar, meer dan levensgroote, werd door gravin Orloff aangekocht. Op kleinere schaal werd het door van der Ven herhaald en in 1841 op de 's Gravenhaagsche tentoonstelling geëxposeerd. Koning Willem II schonk dit beeld in zijne galerijen een plaats en den kunstenaar de orde van de nederlandsche leeuw.

Ten derden male heeft van der Ven dit beeld, doch op

veel kleinder schaal uitgevoerd en in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam geplaatst. Eenigen tijd voor zijn terugkeer van Rome zond hij van daar het borstbeeld van den prins van Oranje en eene buste van eene madonna. Voor de gravin d'Oultremont vervaardigde hij een basrelief, eene pieta, die voor hare kapel in carrarisch marmer werd uitgevoerd. Gedurende zijn verblijf te Rome, vervaardigde hij voorts eene Ruth, korenaren houdende, eene staande figuur van halve levensgrootte, een St. Jan (als kind) met schapenvacht en kruis, en in den laatsten tijd van zijn verblijf aldaar een badend meisje in levensgrootte, en een van zijn beste portretten de buste van den landschapschilder Vers tappen.

In 1848 verliet hij wederom Rome en in 1849 exposeerde hij te 's Hage, statuetten, reeds vroeger vervaardigd, als ontwerpen voor een standbeeld van Willem den Zwijger. In 1850 keerde hij nog eenmaal naar Rome terug, verkocht zijn huis aan J.H. Koelman en keerde voor goed naar 's Hertogenbosch, waar hij in 1853 als opvolger van Dielman benoemd werd tot directeur van de koninklijke school, aan welker hoofd hij acht jaren heeft gestaan.

Onder de werken, na dien tijd door hem uitgevoerd, zijn bekend een marmeren borstbeeld van den geneesheer W.F. Buchner, in het Catherina gasthuis te Gouda geplaatst, de voor de koningin in wit marmer uitgevoerde groep, haar overleden zoon voorstellende, die den jongste als schutsengel beschermt (thans in het huis te 's Bosch aanwezig), de marmeren buste van den graveur van Berkel, Veertien beelden voor de kathedraal van St. Jan in den Bosch, Abel een lam als offer op het altaar leggende.

In het laatst zijns levens voltooide hij eene herhaling van zijne in Rome voor de gravin d'Oultremont uitgevoerde groep van Maria met het ligchaam van Jezus. Terwijl hij den 12^den Julij bezig was deze pieta te plaatsen in de kerk van het gehucht Mortel bij Gemert, was hij genoodzaakt het werk te staken, en eenige oogenblikken daarna bezweek hij. In het laatst van zijn leven woonde hij op den Huize Muisserik bij Vught.

Zie Spectator 1866, bl. 13; Immerzeel, Kram en aangeh. schrijvers.