Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Abdias Velingius]

VELINGIUS (Abdias), zoon van Wilem Velingius, werd A.L. Mag. phil. en theol. doctor en predikant te Benthuizen in 1744, drie jaren later te 's Hertogenbosch, waar hij ook professor in de Joodsche oudheden werd, welke betrekking hij aanvaardde met eene Or. de Conflagratione Nadubi et Abihu. Sylvae Ducis 1749, in het 2^de deel van zijne Mengelschriften vertaald opgenomen.

Ofschoon Velingius in hooge achting stond, viel er echter welhaast iets voor, dat hem bij velen in minachting bragt. Hij voerde namelijk een Rotterdamsch meisje, buiten wil harer ouders, naar Kleef, waar hij haar huwde. Dit belette niet

dat hij in 1750 te Kleef werd beroepen, in 1757 naar 's Hertogenbosch terugkeerde, waar hij wederom tot predikant en hoogleeraar in de grieksche taal en gewijde welsprekendheid werd aangesteld. Hij aanvaardde deze post met een Or. de S.N. foederis orationibus veleris Graeciae rhetoribus ante ponendis. Twee jaren later verkoos hij 's Hertogenbosch te verlaten en naar Heusden te gaan, doch sprak den 4^den Dec. 1759 eerst eene redevoering uit Over de Illustre schoole te 's Hertogenbosch, waarin derzelver oorsprong, voortzetting, lotgevallen en hoogleeraren uit echte stukken nagespoord en ontdekt worden. 's Hertogenb. 1760, oorspronkelijk in het latijn uitgesproken. In 1763 verwisselde hij Heusden met Bergenop-Zoom en deed in 1794 als veldprediker, gedurende het beleg van 's Hertogenbosch, dienst. Kort daarop werd hij emeritus en overleed in 1803 op zijn huizinge Ter Aa te Berlikum. Velingius was een geleerd man, en behoorde tot de eersten, wiens verhandelingen door het Haagsch genootschap bekroond werden. Zijne verhandeling tegen het werk van J. Priestley werd met die van Segaar en C. Gravell den eereprijs waardig gekeurd. Ook gaf hij in het licht:

Jehova's trouw in het onderhouden van zijn verbond met David en zijn zaad. Leerrede gehouden op de heugchelijke geboorte van Willem V. 's Bosch 1748.

Lijkrede op Ds. J.D. Mann. Kleef 1751.

Tien Leerreden over Psalm LXXIII. Ald. 1753.

IJdelheit der weerelt, in twee leerredenen. Utr. 1755.

Veertig geestelijke gezangen welke in de Gereformeerde kerken van Cleve, Gulick, Berg, Marcksland en Nieuw-Hanau gezongen worden. Amst. 1760, Hanau 1770, Cleve 1798.

Onderzoek of onder hen, welke den Heiland Jezus gevangen namen, bij Getzemane, eene Romeinsche krijgsbende geweest zij. Amst. 1783.

Mengelschriften, zijnde vrije gedachten over verschillende onderwerpen. Ald. 1784, 1790. 2 dln.

Zie A. Velingius, Redev. over de Illustr. school te 's Hertogenb., bl. 85; Hermans, Gesch. der Ill. en lat. school te 's Hertogenb., bl. 30; Glasius, Godgel. Neerl.; Royaards, Haagsch genootsch., bl. 88; v.d. Aa, N.B.A.C. Wb.; Kobus en de Rivecourt; Verwoert.