Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Johan Veldenaer]

VELDENAER (Johan), een boekprenter of drukker te Utrecht, die ook elders gewoond heeft, gaf in 1479 in het licht: Chronica, quae fasciculus temporum dicitur. Per Joannem Veldener, in florentissima universitate. Lovaniensi, in fol. Schreverius meent ten onregte, dat er een druk van 1474 bestaat. Er bestaat er echter een ook te Utrecht in 1480 gedrukt. Het is, volgens de Wind, een omslagtig werk, aanvangende met het begin der wereld en doorloopende tot op den dag der uitgave. Boxhorn trok hieruit hetgeen onze Noordelijke gewesten betreft, en gaf dat in 1650 te Leijden met aanteekeningen en den titel Cronyk van Holland Seland en Westfriesland 4^o. in het licht.

Deze Chronyk, is met uitzondering van zeer weinige plaatsen, dezelfde als het Chronicon de Hollant, welk Malthaeus en d.V. zijner Analecta heeft uitgegeven. Van Wijn houdt dit Latijnsche voor 't oudste. Ook het Chronicon de Trajecto et ejus. Episcopatu, 't welk in D.V.

der Analecta voorkomt, komt bijna woordelijk met Veldenaer overeen. Vermoedelijk dat Veldenaer deze beide oude Kronyken vertaald en in zijn werk gelascht heeft. De Wind houdt hem voor den vertaler en ten hoogsten voor den vervolger van den Latijnschen Fasciculus Temporum van Wernerus Rolevinck vandaar, een Westfaal en Karthuiser monnik, waarbij hij dan de twee bovengemelde, naderhand door Matthaeus uitgegeven kronyken vertaald en bijgevoegd heeft.

Zie Ab. Heussen, Hist. Eccl., T. II. p. 142; Swoertii Ath. Belg. p. 480; Val. Andreas, Bibl. Belg., p. 984; Foppens, Bibl. Belg., T. II, p. 50; Burman, Traj. erud., p. 381; Vessius, de Hist. Lat., p. 519; Meerman, Orig. Typogr., T.I.C. V, § 9, 10, C. XI. § 5; P. Marchand, Dict. Hist. Art. Veldenaer: van Wijn, Huisz. leven, D. II, bl. 87, 88; Voorr. bl. XVII; Pars, Naamrol, bl. 39; de Wind, Neerl. geschieds., bl. 84, 85, 282.