Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Jan van der Veen]

VEEN (Jan van der), waarschijnlijk in 1578 of 1587 te Haarlem, werwaarts zijne ouders uit Deventer het Spaansche juk ontweken, geboren. Deze waren eenvoudige lieden. Hij zelf was apotheker te Deventer en hield er waarschijnlijk een kruidenierswinkel op na. Zijne Antwerpsche vijanden noemden hem een ‘vuylen Apteker.’ In 1628 droeg hem de Deventersche regeering het vervaardigen van een gevelschrift voor het Sint Geertruida -of Pest-gasthuis op. Zijne zinspreuk was Stuur-Recht.

Hij schreef:

Verkeerspel op 't Batement nu kortelingh binnen Antwerpen, tot schimp van den Prince van Oraengien uytgebeelt. Antw. 1631. 4^o. Met oock het teghen-dicht. Noch is hier bij ghevoecht sijn kaetsspel enz. Bij Dan. Jansen (of Janssen) t' hoffjen; Boeckdr. 1632. 4^o.

Overzeesche zege en Bruylofts-zangen, alsmede alle de wercken bij hem oyt gemaeckt, de 3^de druk. Haarlem H.P. van Wesbusch. 1641. langw. 12^o.

Zinnebeelden, oft Adamsappel, verciert met seer aerdige const-plaeten. Mitsgaders sijne oude en ende nieuwe ongemeene Bruydt-lofs ende Zege-zangen. Amst. Ed. Cloppenburgh. 1642. 4^o.

Klucht van Emanuel Carbonero, spaensch Capiteyn en Franco Vredeman, een gevangen Nederlander. Z. jr. kl. 8^o.

Nikkers-Praetje (tusschen) Alekto, Megera, Tisiphoné, Helsche Rasernijen ende Charon, Helsche Veer-man (nopende de quade Proceduren van Enghelandt). Ook achter zijne Raedtselen, uytgebeeldt met sin-rijcke uytleggingen enz. Daar achter aen is bijgevoeght sijn Gulden ende IJseren eeuw, alsmede een Nikkers-Praetje enz. Amst. P. la Burgh enz. 1653. 8^o.

Alle zijne werken zijn vereenigd verschenen onder den titel Zinnebeelden oft Adamsappel, verciert met seer aerdige Konst-

platen, waarvan bij Abraham de Wees te Amsterdam in 1663 in 8^o. de tweede druk verscheen. Later werden zij te Deventer bij de Wed. Gijsbert de Groot en bij Arnoldus Kurtenius, te Amsterdam, beide in 1703, later ter laatstgemelde plaatse bij Antonie Schoonenburg in 1745 herdrukt.

Zie J. de Vries, Proeve eener geschied. d. Ned. dichtw., D. II, bl. 38; Witsen Geijsbeek, B.A.C. Wb., D. V, bl. 430; Overijss. Volksalm. 1846, bl. 257; Revii, Hist. Daventr., p. 723; van Kampen, Bekn. gesch. der lett. en wet., D. I, bl. 108; Verwoert; Kobus en de Rivecourt; Nav., D. VIII, bl. 193, 303, 372. D. X, bl. 200, 335.