Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Jason Pratensis]

PRATENSIS (Jason), eigenlijk van de Velde, ook wel van der Meersche of de Praat genoemd, was de zoon van Thomas Pratensis, een bekwaam geneesheer te Zierikzee, alwaar ook Jason aan het einde der XV^de eeuw werd geboren. In zijn bedrijvig leven, bloeide hij vooral in 1520, en daar hij zich met den gelukkigsten uitslag op de fraaije wetenschappen had toegelegd, zoo beschouwde men hem als iemand, die veelzijdige kennis en onderscheidene talenten bezat, waarvan hij de sprekendste bewijzen gaf. Eerst oefende hij de geneeskunde te Zierikzee uit, doch werd later door Adolf van Bourgondië, markgraaf van Veere en Heer van Beveren, tot lijfarts en eersten geneesheer van dat hof en van de stad Veere benoemd, welke betrekking hij met eere vervulde, maar ook daarbij zijne geneeskundige wetenschappelijke kennis zocht uit te breiden.

Zijne grondige kennis der latijnsche taal was hem voorzeker

hierin behulpzaam, en er wordt zelfs vermeld, dat niemand sierlijker latijn schreef, noch betere latijnsche verzen maakte, dan hij. Een verzameling van dezen heeft hij onder den titel van Sylva Carminum Adolescentiae D. Jasonis Pratensis. Antv. 1530. 8^o.

Daaruit vindt men een vers, geplaatst vóór de Chronijk van Zeeland, door Johan van Reigensbergh uitgegeven, waarin hij Zeeland en zijn ongezonde Zeeuwsche lucht, die aanstoot voor zoo vele vreemdelingen, bezingt, en dat door G. de Wind in 't Nederduitsch is overgezet.

Hij overleed den 22^sten Mei 1558 te Zierikzee en werd in de hoofdkerk aldaar begraven en een gedenkschrift tot eer van zijne vele voortreffelijke begaafdheden geplaatst. Er bestaan van hem portretten.

Hij gaf in het licht:

De uteris libri duo, in quibus opulentissimam simul ac laudatissimam naturalium rerum et historiarum supellectilem invenies. Antwerp. 1524 in 4^o. Amstelod. 1657 in 12^o.

De parturiente et parte liber. Antv. 1527. 8^o. Amstelod. 1651. 8^o.

De sterelitate arcendâ et pro gignendis liberis. Antv. 1531. Amstelod. 1657. 12^o.

De tuendâ sanitate libri quatuor. Antv. 1538 en 1558. 4^o.

De cerebri morbis, hoc est omnibus fere curandis, liber. Basileae. 1549. 8^o.

Zie W.v. Gouthoeven, Chron., bl. 221; Val. Andreas, Bibl. Belg., p. 441; J.A. Mercklini, Lindenus Renov., p. 505; Foppens, Bibl. Belg., T., I p. 551; de la Rue, Gel. Zeel., bl. 193; Hofferi, Poëm., p. 71; Haller, Bibl. Anatom., T. I; Biblioth. Chirurg, T. I; G. de Wind, Diss. de Aëre Zelandico in Verhand. v.h Zeeuwsch Genoots., D. XIII; Baldinger, Neues Magazin für Artzte, B. IV, S. 346; K. Sprengel, Th. III, S. 331; van Kampen, Gesch. d.L., D. III, bl. 55, 56; A. Roy, Bibl. med., T. V, n^o. 329; W.E. Ludeking, Levensb. en Lettervr. v. Nederl. Geneesk., bl. 97; Banga, Gesch. d. Geneesk., D. I, bl. 32, 52, 309; Isensee en Ali Cohen, Oude en middelgeschiedenis van de Geneesk., bl. 49; Biogr. med. i v.; Hoogstraten; Luiscius; Kok; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt; Muller, Catal. von Portretten, in voce.