Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Theodorus Petrejus]

PETREJUS (Theodorus), werd den 17^den April 1567 te Kampen geboren, en begaf zich na de voorbereidende studiën te Zwolle en Deventer te hebben gemaakt naar Keulen, waar hij in 1586 magister artium werd. Hij begaf zich hierop in de orde der Carthuisers en legde den 18^den Mei 1587, zijne gelofte af. In 1597 werd hij vicarius in het klooster te Dalmen, in het bisdom van Munster. Vier jaren later keerde hij naar Keulen terug, werd prior te Dalmen, woonde als zoodanig tweemaal het generale kapittel zijner orde bij, en sprak er in 1616 een redevoering uit. In 1619 keerde hij wederom naar het Carthuiser klooster te Keulen, en was de oudste monnik van zijn klooster, toen hij er, den 20^sten April 1640, in den ouderdom van 74 jaar, overleed. Hij beoefende van zijn jeugd af de poëzy, en vervaardigde en vertaalde verscheidene werken tot verdediging der R.C. leer.

Zijne uitgegeven schriften zijn:

Carmen in detestationem Haerescos, aan het hoofd der Dialogi septem quibus ducenti Calvinestarum errores retutantur. Colon 1594. 8^o., van Francois Feuardent, Cordelier en doctor der Sorbonne.

Historia Jonae, versu heroico, aan het hoofd van den Commentarius in Jonam prophetam. Colon. 1595. 8^o., van denzelfden schrijver.

Confessio Gregoriana, in qua continentur quid de Orthodoxae fidei dogmatibus, in quibus Catholici ab haeriticis nostri saeculi dissentiunt, senserit magnus Ecclesiae Doctor ac Pontifex Gregorius Magnus, ex omnibus ejusdem D. Gregorii, quae quidem ad nostram aetatem pervenerunt, operibus bonâ fide collecta, et certâ a Theologis observata methodo disposita. Colon. Agripp. 1569. 12^o. 1605. 12^o.

Confessio Tertullianiana et Cypriniana in quatuor digesta libros, veteris Ecclesiae Romanae fidem et doctrinam a mille et quadringentis annis dilucide breviterque repetens... Accessore Antidota pro eâdem confessione adversus impias Lutheranorum et Calvinistarum criminationes. Paris 1603. 8^o. De Anecdota zijn van Feuardent.

Confessio B. Leonis Magni, primi hujus nominis Pontificis, in quâ veteris orthodoxae fidei dogmata, in quibus catholici ab haereticis dissentiunt, certis distincta capitibus, accuratè explicantur, summa fide et studio ex ejus operibus excerpta, et in quatuor libros digesta. Colon 1604. 8^o.

Epistola Paraenetia religiosi admodum, nedum sancti Patris, D. Martini Laudunensis, sacri Carthusiensis ordinis quondam in Picardia Prioris, ex meris S. Scripturae sibi invicem connexis sententiis mirabili studio et artificio descripta, ac cuidam dicti ordinis novitio directa inscriptaque, atque in XIX capita distincta. Olim quidem ante annos XC typis, sed incorrectè, ac multis cum abbreviationibus edita; nunc vero multo correctior emaculatiorque; additis nimirum ad marginem singulorum non solum capitum, sed et versiculorum citationibus. Studio ac labore F. Theod. Petreji. Colon. 1606. 12^o. Hierop volgen (p. 121-132), Nomina Provinciarum et domorum Carthusiensis ordinis, en (p. 133, 134) Nomina omnium... Generalium... Ordinis Carthusiensis.

Confessio Bernardina, ex mellifluis hujus sanctissimi Patris, quotquot extant, scriptis magno labore descripta, atque ad methodum aliarum hactenus a nobis editarum confessionum in quatuor libros distincta. Colon 1607. 8^o.

Compendiosa Orthodoxae fidei Demonstratio, cum Antithesium quarumdam solutionibus; pulcherrimis aliquot jucundissimarum historiarum exemplis de hujus sacculi haereticorum moribus ac conversatione instructa: primo quidem a R.P. Francisco Costero, Soc. Jesu, Belgicè edita: nunc vero a F. Theod. Petreio Latinitate donata. Colon. 1607. 8^o.

Joannis Justi Lanspergii, Ord. Cartusiensis, Enchiridion Militiae Christianae. Colon. 1607. 12^o.

D. Petri Dorlandi Diestensis, olim Cartusiae Prioris doctissimi, Chronicon Cartusiense; in quo de viris sui ordinis illustribus, rebusque in eodem praeclarè gestis, nec non et admiranda plurimarum Cartusiarum et constructione pertractatur; ante annos quidem centum ab Autore conscriptum, nunc autem primo e latebris erutum, ac selectarum quarundam adjectione notarum illustratum, publicoque bono promulgatum, studio Th. Petreii. Colon. 1608. 8^o.

R.P.F. Costeri, e Soc. Jesu Presbyteri Theologi, Conciones in Euangelia Dominicalia à Dominica I. Adventus usqae ad initium Quadragesimae, recens, ex Belgico idiomate, Latinitate donatae, et in lucem editae à R.P.F. Petreio. Colon. 1608. 4^o.

R.P.F. Costeri... Conicones in Euangelia Dominicalia ab initio Quadragesimae, usque ad Dominicam S.S. Trinitatis inclusive ... Ibid 1608. 4^o.

R.P. Franc... Costeri... Conciones in Euangelia à Dominicâ I, post festum Trinitatis usque ad Adventum. Ibid 1608. 4^o.

Epinicion in foelices Cartusianorum Martyrum agones V.P.D. Arnoldo Havensio... ab amantissimo suo filio F. Theod. Petreio... decantatum. Dit gedicht vindt men vóór de Historica Relatio XII Martyrum Cartusianorum van P. Havensius. 1600. 12^o.

Apologia Catholica, id est Catholica Responsio, Historiarum de hujus saeculi Haereticorum, moribus plena, ad libellum Gasparis Grevinchovii, Haeretici Roterodamensis; primo quidem a R.P. Francisco Costero soc. Jesu Belgicè conscripta: nunc vero a P. Theod. Petreio Latinitate donata. Colon. 1609. 12^o.

Bibliotheca Carthusiana, sive illustrium sacri Cartusiensis ordinis scriptorum Catalogus... Accesserunt origines omnium per orbem Cartusiarum, quasi eruendo publicarit D. Aub. Miraeus. Colon. 1609.

Charles Joseph Moroti, abt van de orde der Cisterciensers te Turin, later bisschop van Saluces, heeft deze Bibliotheca, een weinig vermeerderd, uitgegeven in zijn Theatrum chronologicum S. Cartusiensis ordinis ... Taurini 1681. fol. De geleerde Carthuiser Michel Mörckens te Keulen had een menigte bijvoegsels en verbeteringen op dit werk, in fol.

Haereticus Araneus, ex cujus naturâ et indole universa Haereseos oeconomia et technae liquidò lepidèque demonstrantur, authore R.P. Joanne David, Soc. Jesu Sacerdote, primum quidem Belgicè editus; nunc vero a F.Th. Petreio Latinitate donatus. Colon 1609. 12^o.

Labyrinthus Haereticorum, e Belgico R.P. Joannis David Soc. Jesu Latinè versus. Colon. 1609. 12^o.

Arnoldi Bostii Carmilitae liber de viris aliquot illustribus, sive praecipuis Patribus ordinis Carthusianorum, editus studio Th.P., cum libris duobus Petrü Sutoris, de vitâ Carthusianâ. Colon 1609. 12^o.

Oratio quodlibetica, utrum tanta sit SS. Patrum auctoritas, ut in fidei dogmatibus, ac in scripturarum sensu atque sententiâ certam fidem faciant? In Fasciculus Poenitentiae van Guil. Lindanus etc. Colon. 1610. 8^o.

Petreius is slechts de uitgever van deze Oratio: zij is van Arnold Havensius, aan wien hij haar opdroeg.

Lapis Lydius, seu deliciarum spiritualium Hortus animae ad perfectionem contendentis, authore R.P. Jo. David, Soc. Belgici editus, nunc Latio sermone donatus a P. Theod. Petreio. Colon. 1610. 12^o.

Dionysius Carthsianus de Discretione Spirituum et Regimine Praelatorum, cum vita Authoris, curâ Th, Petreii. 1620. 12^o.

Chronologia tum Romanorum Pontificum, quam Imperatorum historica, quâ eorundem vitae et res gestae, ab ipso inde Apostolorum Principe B. Petro ad modernum usque Urbanum VIII, et a Julio Caesare usque ad Ferdinandum II, accaratâ non minus quam grata brevitate recensentur. Colon. 1620. 4^o.

Catalogus Haereticorum, seu de moribus et erroribus omnium propemodum Haeresiarcharum, Haereticorum, ac Schismaticorum, quotquot ab ipso Christi aevo ad nostram hanc usque

aetatem Ecclesiam Dei inquictarunt, perturbarunt, vel obscurarunt, Tractatus tam ex antiquis, quam recentibus SS. Patrum, Conciliorum, Historicorum, aliorumque Autorum scriptis ad justum Alphabeti ordinem concinnatus, studio Th. Petreii. Colon 1629. 4^o.

Dialogismus super annua solemni processione miraculosi sanctissimi Eucharistiae, quod Bruxellae adservatur, Sacramenti, olim quidem a R.P. Franc. Costero, S.J. Theologo, novae sodalitatis in collegiatâ D. Gedulae Ecclesiâ recens institutae, Latinè publicatus studio R.Th. Petreii, Cartusiae Colon. senioris. Brux. 1629. 12^o.

S. Brunonis, Carthusianorum Patriarchae, Opera Omnia. Studio F.Th. Petreii recensita. Colon. 1640. 3 vol. fol.

Myrothecium, id est Conclave devotorum Precum ac Meditationum super Euangeliis totius anni, auctore R.P. Franc. Costero Soc. Jesu, Belgico idiomate editarum, Interprete R.P. Theod. Petreio. Colon 1645. 12^o.

Sylvae anachoreticae libri sex, waarschijnlijk niet uitgegeven.

Harmonia quatuor Ecclesiae Occidentalis Doctorum Consessio, Augustanae, Wittenbergicae, Smalcaldicae, Mansfeldicae, et aliis Pseudo-Euangelicarum confessionibus opposita, in fol. en hands.

Zie Theod. Petreii, Bibl. Carthus., p. 298-303; Sweertii Ath. Belg., p. 700, 701; Val. Andreas, Bibl. Belg. p. 829, 830; Morotii Theat. Chronol. S. Carthus, Ord. p. 137; Foppens, Bibl. Belg. T. II, p. 1127; Peerlkamp, de poetis latinis Nederl. p. 314; Niceron, Mém. T. XI, p. 223-232; Paquot, Mém. T, II, p. 222, seqq.