[Cornelius Pauw]
PAUW (Cornelius) werd in 1739 te Amsterdam geboren. De vader van den revolutionaire Anacharsis Cloots, zijn neef, verschafte hem in 1766 een prebende te Xanten, die hij tot zijn levenseind behield. Te vergeefs bood Frederik II hem een plaats in de Akademie te Berlijn, en later een domheeren plaats te Breslau aan. Hij wilde Xanten niet verlaten. Menigmaal hield hij zich te Potsdam op bij zijn vriend, den onder den naam van Quintus Icilius bekenden oversten Guischard, op, welke hem in kennis met den koning bragt, die hem in 1767 tot zijn voorlezer benoemde en hem gaarne bij zich had gehouden, doch Pauw kon zich noch aan 's konings spotzucht, noch aan de hof-etiquette gewennen, en kreeg verlof naar Xanten terug te keeren. In 1770 werd hij wederom door den koning naar Potsdam beroepen om hem tot geleerd gezelschap te dienen. Hij kon echter niet besluiten den koning te vleijen en sprak naar zijne overtuiging en op zijn gewone wijs.
Nog was hij geen jaar te Potsdam of hij schreef aan een zijner vrienden, dat hij sterven zou, indien hij geen verlof ontving spoedig naar zijn eerzame studeerkamer terug te mogen keeren. Hij erlangde het, en nu keerde zijn gemoedsrust terug. In de laatste jaren zijns levens, was hij krank en onttrok hij zich aan alle bezigheden, die het Fransch bestuur hem opdroeg. Hij overleed den 7den Julij 1799 te Xanten.
Hij schreef:
Recherches philosophiques sur les Americains, ou mémoires interessants pour servir à l'Histoire de l'espèce humaine. T. I. Berlin, 1766. T. II, ibid 1769. 8o. Verm. en verb. 1772. 8o. 3 t. In het Duitsch overgezet, ald. 1769. 8o. In het Holl. Deventer, 1769. 8o.
Een uittreksel in het Eng. van Daniel Webb, onder den titel: Selections from the Rech. phil. sur les Américains. 1780. 8o.
Défense des recherches sur les Américains. Ibid. 1770. 8o. (3de Dl. der 2de uitg.).
Recherches philosophiques sur les Egyptiens et les Chinois, à Berlin. 1773. 8o. 2 t. gerigt tegen de Guignes. Krünitz gaf er eene Duitsche vertaling van, 1774. J. Thompson eene Eng. Lond., 1795. 2 vol 8o. Ook verscheen er te Deventer, 1773-1775, 2 Dl. 8o., een Nederd. vertaling.
Auteursrechtvrij