Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Jan David Pasteur]

PASTEUR (Jan David) werd den 23^sten Mei 1753 te Leyden uit een braaf burgerlijk geslacht geboren. Na zich op de oude talen aan de Latijnsche school toegelegd te hebben, beoefende hij de regtsgeleerdheid, met plan hierdoor later een middel van bestaan te vinden. Den 13^den Febr. 1776 werd hij commies der convoyen en secretaris te 's Gravendeel, waar hij zich in zijne snipperuren aan zijne meest geliefde studie, de natuurkunde, toewijdde. Hij werd hier echter van afgetrokken door de politieke beroeringen, waaraan hij deel nam. In Febr. 1795 werd hem, door de Provisionele Representanten van Holland, den last opgedragen, zich met den luitenant ter zee Jan Louis Vitriarius naar Engeland te begeven, ten einde het wederkeeren der aldaar liggende schepen, die hier te land te huis hoorden, te bewerken, de correspondentiën tusschen de beide natiën zooveel mogelijk te herstellen en inmiddels alle bevelhebbers van Nederlandsche schepen aldaar te onderrigten van den staat der zaken binnen dit gemeenebest, hun den last van hun Hoog Mog. bekend te maken, het rijk van Groot-Brittanniën te verlaten, en met hunne schepen, hoe eer hoe beter, in de eene of andere haven der vriendschappelijke mogendheden binnen te loopen. Na zulks zoo volbragt te hebben ‘dat men zulks van den meest in het diplomatieke geverseerden minister niet beter kon verwachten,’ werd hem in 1796 de post van lid der Marine der Republiek opgedragen, en hij tot representant der eerste Nationale vergadering benoemd.

In hetzelfde jaar werd hij, in de maand October, met de burgers, Lestevenon en Meijer als commissaris der Bataafsche Republiek naar Parijs gezonden, ten einde aldaar de vredesonderhandelingen, die tusschen den gevolmagtigde van het Fransch gemeenebest, de la Croix, en den Engelschen gezant Malmesbury stonden aangeknoopt te worden, bij te wonen. In het vaderland teruggekeerd, opende hij den 1^sten September 1797 de eerste zitting van de tweede Nationale vergadering met eene aanspraak. Bij de omwenteling van Jan. 1798 werd hij als staatsgevangene, eerst naar de Kasteleny van Holland en vervolgens naar het Huis in het Bosch overgebragt, doch in dit jaar (12 Junij) wederom ontslagen. Zoodra de constitutionele orde van zaken wederom hersteld was, werd hem, 26 September daaraanvolgenden, de post van secretaris van de tweede kamer van het vertegenwoordigend ligchaam opgedragen en vervolgens, nadat ten gevolge der gebeurtenis van den 17^den October 1801, de toen plaats hebbende orde van zaken afgeschaft en een nieuwe staatsregeling was ingevoerd, werd hij benoemd tot secretaris van het wetgevend ligchaam der Bataafsche Republiek. Hij overleed 9 Jan. 1804, nalatende eene weduwe, Johanna Hendrika Kraane, met welke hij 25 Jan. 1778 gehuwd was, twee zonen en twee dochters nalatende. De dichter P.M. Marron schreef een Epitaphium op hem en A.J. Verbeek te 's Hage zijn levensschets, geplaatst in Konst- en Letterbode 1804. Dl. I, bl. 145 volgg. Het aantal werken door hem geschreven bedraagt niet minder dan 80 boekdeelen en 300 losse stukken en verhandelingen. Tot de voornaamste behooren:

Beknopte natuurlijke historie der zoogende dieren. Dordr., 1801. 3 dln.

Le Vaillant, Reizen in de Binnenlanden van Africa. Leyden en Amst., 1791-1798. 5 dln. m. pl.

M. de Florian, Numa Pompilius. Amst., 1780.

Cogan's Reize langs den Rijn.

Mercier, Het jaar 2440. Amst., 1794. 3 dln.

J. Cook's Reizen rondom de wereld. Leyden, Amst. en den Haag, 1795-1808. 13 dln. m. pl.

Faujas de Saint-Fond, Natuurlijke historie van den St. Pietersberg bij Maestricht. Amst., 1803. 8^o.

Zie Kunst- en Letterbode 1804. D. I; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt; Rotermund, Int. Bl. d. Leipz. Litt. Zeit. 1804, p. 530; Intell. Bl. der Vlg. Lit. Zeit. 1804; Muller, Cat. v. portr.