Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 13

[Aart van der Neer]

NEER (Aart van der), volgens sommigen in 1613, volgens anderen in 1619 geboren. Men is het ook niet eens omtrent zijne geboortestad, doch men vermoedt Amsterdam. Zeker is het, dat hij aldaar een groot gedeelte van zijn leven doorbragt en dat vele zijner landschappen, bij maanlicht voorgesteld, aan de omstreken dezer stad en Utrecht zijn ontleend. Er bestaan ook eenige landschappen van hem bij opkomende zon en bij daglicht, doch de meesten zijn maanlichten en deze hebben geen weergâ. Niet te groot is de lof door vroegere en latere zijner biografisten aan hem gegeven. “Zijne tafereelen,” meldt Immerzeel, “zijn meest altijd ruime dorp- enstrand gezigten met menigte van schepen, schuiten en levendig gewoel van beeldjes en maanschijn. Allerkundigst en schoon is hij in zijne luchten. Ook zijne winterlandschappen zijn even getrouwe voorstellingen van de natuur als rijk van ordonnantie.

Zijn koloriet is waar, zijn toest gemakkelijk en schoon, en in alle zijne schilderijen is een ruimte en harmonie van toon, die verrukkelijk is.”

Aanzienlijke prijzen werden er voor zijneschilderijen betaald. Een Wintergezigt gold op de verkooping van den heer Vrancken van Lokeren, in 1825, 3000 francs, in 1845 op die van den heer Meffre te Parijs, een Landschap bij maanlicht f 3000. Mevrouw Rotschild te Frankfort, kocht het gansche kabinet van den heer Reus voor f 197,000, vooral om in bezit te geraken van een uitnemend kabinet-stukje van van Neer, voorstellende een water of gracht in eene stad, bij maanlicht, zóó helder en tevens zoo natuurlijk, dat ieder deskundige dit stuk moest erkennen als het eerste in dien stijl te wezen, dewijl het als 't ware daglicht uitdrukte, niettegenstaande het volkomen nacht was.’

Een ander stuk van hem, dat in prent voorkomt in de galerij van Lucien Bonaparte, onder den titel van Paese con Figure ed Animali, werd in 1833 te Londen op de verkooping van Sebastiaan Erard, voor 800 pond Sterling aangekocht. In meest alle beroemde Europesche kabinetten, ontmoet men voortbrengselen van zijn uitmuntend penseel. Vele zijn door Aliamet, Le Bas, Basan, Miler, Wood en anderen in koper gebragt. Hij overleed in 1683. Zijn bloeitijd was 1660. Hij zelf schilderde zijn portret, dat in de galerij te Florence aanwezig is. N. Billi vervaardigde er eene gravure naar.

Zie Immerzeel, t.a.p. bl. 257, 258; Kramm, t.a.p. bl. 1192.