Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Cornelis Loos]

LOOS (Cornelis), Losaeus, Callidius of Finius, werd omstreeks 1546 te Gouda geboren, Zijn vader, Jan Cornelis Loos, was een geleerd, vroom en ijverig Catholiek, die hem na zijn eerste opleiding ontvangen te hebben, naar Leuven zond, waar hij in het collegie het Varken studeerde en bij de algemeene bevordering in 1564 de tweede plaats bekwam. Na te Leuven in de Godgeleerdheid gestudeerd te hebben, begaf hij zich naar Mentz, waar hij den rang van doctor verkreeg. Ten gevolge der onlusten, die in zijn vaderland uitbraken, keerde hij naar Mentz terug, waar hij eenige jaren vertoefde en zijne meeste werken schreef. Het blijkt uit de opdragt van zijnen Catalogus illustrium Germaniae scriptorum dat hij woonde ten huize van Arnold van Bucholtz, kanunnik der hoofdkerk dezer stad en der cathedrale van Luik en tevens prevoost der collegiale kerk van Bingen. Loos ging uit Mentz naar het aartsbisdom van Trier, maar daar zijne gevoelens omtrent de Magie in 1592 verboden waren, werd hij genoodzaakt ze opentlijk te herroepen en zich elders te vestigen. Hij begaf zich nu naar Brussel, waar hij in de parochie van N.D. de la Chapelle de betrekking van vicarius vervulde. Tot zijn eerste gevoelen teruggekeerd, werd hij als afvallige in den kerker geworpen, en na een langdurige gevangenis ontslagen. Op het punt van voor de derde maal beschuldigd te worden, stierf hij te Brussel 3 Febr. 1595. Hij was niet onervaren in de fraaije letteren, godgeleerdheid en staatkunde en een ijveraar tegen het Protestantisme. Hij schreef:

De tumultuosa Belgarum rebellione sedandâ; sive Spiritus vertiginis utriusque Germaniae in Religionis dissidio (unde cunctae calamitates) vera origo, progressus ac indubitatus curandi modus; cum rejectione inefficacium ad hoc remediorum. Conscripta et collecta ex prudentissimis Ruewardi Tapperi, te Wilhelmi Lindani Damasi, Consultationibus per Cornelium Loos Finium, Mogunt. 1579, 1582. 8^o.

Apologia Cornelii Callidii, Chrysopolitani, in Orationem Philippi de Marnix, Domini de S. Aldegondâ, pro serenissimo Archiduce Austriae Matthiâ et Ordinibus Belgicis, ad Delegatos Septemvirûm, coeterorumque Principum et Ordinum Sacri Imperii, Wormatiano conventu habitam, mense Maïo ciƆ. iƆ. lxxiix. Singularis prudentiae, gravitatis et fidei Germanis S. Inspicite. Germani, seditiones alienas et iis

vos non intermiscendo, liberam et felicem vestram tranquillitatem imperturbandam conservate Luxemburgi, 1579. 4^o. eene wederlegging van de Oratio Legatorum Archiducis Mathiae, habitâ in conventu Wormaciensi, Antv. 1570. (Zie Marnix.)

Annotationes in Ferum super Joannem voor 1581 gedrukt.

Urbis et Orbis defensio et Vindicatio adversus Christianum Franckenium, caeterosque Sectarios ᾽αϱτολατϱείαν (Panis adorationem) impie asserentes, Mogunt, 1581. 12^o.

Duellum Fidei et rationis: Si in Eucharistiae sacramento vere sit Corpus Domini: Adversus Paradoxa sex Christiani Franckenii, Mogunt. 1581. 12^o.

Thuribulum aureum sanctarum Precationum, Mog. 1581. 16^o.

Illustrium Germaniae Scriptorum Catalogus, quo doctrinâ simul et pietate illustrium vitae et opera celebrantur, quorum potissimum ope Literarum studia Germaniae ab anno M.D. usque LXXXI sunt restituta et sacra fidei dogmata a profanis sectariorum novitatibus et resuscitatis veteribus olim damnatis haereseôn erroribus vindicata, Mogunt. 1581. 12^o.

Institutionum sacrae Theologiae libri quatuor seu Epitome Melchioris Cani de Locis Theologicis, Mogunt, 12^o.

Scopae Latinae ad purgandam Linguam a Barbarie, Mog. 1582. 12^o.

Eclesiae Venatus, seu altera ejus functio circa Fidei Ministerium in reducendis deviis, Colon. 1585. 12^o.

Apparatus mensae dominicae, pia Exercitia, tam selectas preces, et pulchras medilationes continens, Colon. 1591. 12^o.

Terentius Christianus, utpote Comoediis sacris transformatus, quo purissimi sermonis elegantiâ linguam exornet, et politis moribus ac insigni pietate mentem imbuat, atque hinc summa cum fruge praelegatur, Colon. Agripp. 1592-1602. 12^o.

(Naaman, Tobaeus, Nehemias, Saulus, Susanna, Daniel, Triumphus Christi, Typhlus, Pentecoste, Ananias, Baptistes, Dyscoli, Pseudo-Stratiotae, Cunae Vitulus, Elegiarum liber. Liber Epigrammatum.)

Hij had ook het voornemen een verhandeling te schrijven over de oprigting der nieuwe bisdommen in de 17 provincien. Zijn voornemen om zijn boek de verâ et falsâ Magiâ uit te geven, mislukte.

Zie Sweertii, Ath. Bat. p. 191; Val. Andreas, Bibl. Belg. p. 157, 158; Foppens, Bibl. Belg T. I p. 212. Saxe, Onom. Bit. Paquot, Mém. T. III. p. 115 suiv. Meren, o.h. w M.A. Delrio, Disq. Mag. Lib. V, append. I, edit. Lugd 1612, p 314, 364, 365; P. Burmanni, Anal. Belg. P I. p. XCV; A. Meerbeek, Annot. (Leyd. 1580) bl 336; J. Walvisch, Beschr. van Gouda, bl 207, Schulz Jacobi, Bijdr. tot de Gesch. der Evang. Luth. Kerk, D. II. bl. 28; Mr C J. de Lange van Wijngaerden, Gesch. van Gouda, D. II. bl. 166; Mr. Scheltema, Gesch. en Lett. Mengelw. D. IV. St. I. bl. 8 Prins, Leven van Marnis, bl. 67.