Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Jan Antonides van der Linden]

LINDEN (Jan Antonides van der) of Joannes Antonii Lindanus, zoon van Antonius Antonides van der Linden, werd den 3den Januarij (o.s.) 1609 te Enkhuizen geboren, op zijn tiende jaar naar zijn oom Herman Henrici, predikant te Naarden, gezonden, vervolgens naar Enkhuizen, waar hij zich, onder den rector Willem van Nieuwenhuyzen, die vervolgens te Haarlem beroepen werd en tot de herzieners van het Nieuwe Testament behoorde, op de oude letteren toelegde. In October 1625 begaf hij zich naar

Leiden, waar hij onder Jacchaeus en Burgersdijck in de wijsbegeerte en wiskunde, en onder Henricus Schrevelius, Falcoburgius en Vorstius in de geneeskunde studeerde. Na een vierjarig verblijf aan die universiteit, ging hij naar Franeker en nam zijn intrek bij Menelaus Winsemius, hoogleeraar in de geneeskunde, verdedigde onder hem eenige stellingen, en verwierf den 18den October 1630 de doctorale waardigheid. Een half jaar later begaf hij zich naar zijn vader te Amsterdam, oefende zich onder hem in de praktijk en vestigde er zich, na zijn dood (1633), als med. doctor. Toen Winsemius in 1639 gestorven was, werd hij in diens plaats tot hoogleeraar benoemd. Ofschoon hij, als de eenige hoogleeraar, alle vakken der geneeskunst moest onderwijzen, vond hij nog tijd de praktijk uit te oefenen. Zijne diensten en geleerdheid verwierven hem de achting zijner ambtgenooten. In 1643 werd hij rector der Akademie, vijf jaren later bibliothecaris, in plaats van Arnold Verhel. In 1649 werd hij tot hoogleeraar te Utrecht beroepen, welk beroep hij afsloeg, doch in 1651 te Leyden gewoon hoogleeraar in het praktisch gedeelte der geneeskunde, waaraan het bestuur van het Collegium Medico-practicum verbonden was Hij bekleedde dit ambt tot zijn dood, den 5den Maart 1664, toen hij in den ouderdom van 55 jaren stierf.

Zijn ambtgenoot Johannes Coccejus, wien hij, gelijk vroeger te Franeker, in Leyden onder zijne beste vrienden mogt hebben, sprak zijne lijkrede uit. Zijne tijdgenooten en nakomelingen gewaagden met den grootsten lof van hem. Gui Patin, met wien hij bevriend was, hield hem voor een geleerd en scherpzinnig man, doch voor geen practicus en ingenomen met de alchimie. Ook Haller spreekt in dien geest van hem. Hij huwde in 1634 Helena Grondt, die hem 5 dochters en 2 zonen schonk. Zijn zoon Hendrik, was een leerling van Gui Patin. Hij is door Rembrandt van Rijn en door J. Suiderhoeff in plaat gebragt.

Hij schreef:

Universae medicinae eompendium, quinque centuriis, sub clypeo clariss. viri D. Menelai Winshemii, Med. Doct., et in illustri Fris. Acad. ejusdem Facult. et Anatomes Prof., publico examini decem Disp. propositum. Addita est centuria inaugural. Posit. Medico-Pract. de Virulentiâ venereâ, ibidem proposita et defensa ad diem xviii Oct. ciƆ. iƆc. xxx, Fran. 1630. 4^o.

Munud. ad Med. Amst. 1637. 12^o., opgedragen aan Petrus Tulp. Ed. altera interpolata a Vopisco Fortunato Plempio, in Acad. Lovan. Antecessore, cum hujus Epistola ad Studiosos suos, Lov. 1639. 12^o. Ook met de Medulla Medic.

De Script. Med. libri duo, Amst. 1637. 8^o., 1651. 8^o.

tertiâ parte auct. 1662. 8^o. Na zijn dood verscheen er een veel vermeerderde uitgaaf van, met den titel: Lindenius renovatus, sive Johannis Antonidae van der Linden de Script. Med. libri duo: quorum prior omnium tam veterum quam recentiorum Latino idiomate typis unquam expressorum Scriptorum Medicorum consumatissimum catalogum continet; quo indicatur quid singuli Auctores scripserunt, nec non ubi, quâ formâ et quo tempore omnes eorum Scriptorum edit. excusae prostent: posterior vero Cynosuram Medicam, sive rerum et materiarum Ind., omnium titulorum vel thematum Medicorum potiorum loca communia Alphab. hacque novâ demum edit. primum adornato, ordine suïs loculis ita compretentem exhibet, ut inquirenti quicquid desideraverit, velut digito in multiplicem usum monstretur. Novitur praeter haec addita plurimorum Auth., quotquot nempe habere licuit, vitae curriculorum, succinctâ descr., accitâ undique ab exteris Med. subsid. ope, propriâque ultra decennium adhibitâ singulari operâ atque curâ, à postremae edit. anno M. DC. LXII, usque ad praesentem continuati, dimidio pene amplif., per plurimum interpolati, et ab exterioribus mendis purgati a Georgio Abrahamo Mercklino, D. Reipubl. Noremb. Domûsq. Teut. ibidem Med. Ord. et Acad. Cur. dict. Chiron. Norimb. 1682. 4^o.

Medulla Med., partibus quatuor comprehensa, T. I. Fran. 1642. 12^o. Pars altera: Medulla Med. Pathol. is niet in het licht verschenen.

Adriani Spigelii, Bruxellensis, Equitis D. Marci, olim in Patavino Gymn. Anatom. et Chir. Prof, primarii Opera, quae extant omnia, ex recens. J.A.v.d.L. Amst. 1645. 3 vol. fol.

Hier. Cardani de utilitate ex adversis capiendâ, libri quatuor, seriò emendati, Franek. 1648. 12^o.

Med. Physiol. novâ curatâque methodo ex optimis quibusque Auct. contr., et propriis observat. locupletatz, Amst. 1655. 4^o.

Dissert. de lacte met de beide dissertaties van Antonius Deusingius. de motu Cordis et Sanguinis, et de Lacte, Gron. 1656. 4^o.

Selecta Medica, et ad ea Exercit. Bat., L.B. 1656. 4^o.

Cornelii Celsi de Med. libri octo, recogniti et editi, L.B. 1656. 12^o. 1665. 12^o.

De Hemicraniâ menstrua, Hist. et Consil. L.B. 1668. 4^o.

Meletemata Med. Hippocr. L.B. 1660. 4^o. Contracta, Franc. 1672. 4^o. (uitgegeven door J.J. Döbelius.)

Hippocrates, de circuitu sanguinis, L.B. 1661. 4^o.

In V. il. Adolphi Vorstii, Med. et Botan. Prof. prim. excessum, Orat. funeb., habita xvi Oct. ciƆ. lxiii. L.B. 1664. 4^o. Ook in Henningi Witten Memoriae Medic. Franc. 1676. 12^o., decade II, p. 212-242.

Hippocratis Coi Opera omnia, Graecè et Latinè, duobus voluminibus comprehensa, et ad omnes alias edit. accommodata, L.B. 1665. 2 vol. 8^o.

Verschillende Theses o.a. De melancholiâ morbo, De Sanctatis et Morbi causatis, De febris essentia, De naturâ Medic., Alcippus curatus etc.

Van der Linden had nog voor de pers gereed gemaakt, aanmerkingen op Hippocrates, toen de dood hem verrastte.

Zie Saxe, Luiscius, Hoogstraten, Kok, Nieuwenhuis, Kobus en de Rivecourt, Jöcher, Paquot, Bayle, Bibt. Univ. Dict. Hist. et Crit. T. IV. p. 423, 424; Niceron, Mém. T. III. p. 313-320; Biogr. Univ. T. XXIV. p. 510, 511; Journ. des Sav. Févr. 1686; Eloy, Dic. de Medic. Lett. de Patin, 312, 397; Paquot, Mém T. II p. 339 suiv, Lettr. de Bayle, p. 401; Brunet, Man. du Libr. T. III. p. 349; Cocceji, Orat. Fun, afzonderlijk en in Opera Coccejii, T. VIII; Mangetus, Bibl. Script. Med. T. III; Vriemoet. Ath. Fris. p. 347 seqq. Haller, ad Boerhavii Method. Studii Medici edit. Amst. 1751. T. II. p. 883; H. Ernst, Cat. Libr. Bibl. Medic. T. XIII. p. 269; Graevii, Cohors Mus p. 219; R. Neuhusii, Thalia Alem. p. 126, 220, Epp. p 37, 65, 298; van Kampen, Gesch. der Ned. Lettr. en Wetensch. D. I. bl. 316, 317; Collot d'Escury, Holl. Roem in Kunst. en Wetensch. D. IV. (I) 18; Bibl. Hulthem, (Ind.) Cat. der Amst. Bibl. 5^o ged bl. 162.