Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Jakobus Leydekker]

LEYDEKKER (Jakobus), broeder van den voorgaanden, werd den 9den Mei 1656 te Middelburg geboren. Na de Latijnsche school in zijne vaderstad doorloopen, en het onderwijs van den hoogleeraar J. de Mey en van zijn broeder Melchior genoten te hebben, voltooide hij zijne godgeleerde studie te Leijden, onder Spanheim en Hulsius, werd in 1676 pro-

ponent in de classis van Schouwen en Duiveland, en den 10den April 1678 predikant te Riethem in Walcheren. In 1682 vertrok hij naar de Willemstad. Tien jaren later naar Heusden. In 1698 werd hij te Middelburg beroepen, en den 1sten Mei 1729 stierf hij. Henryk de Freyn en Willem Koning hielden lijkredenen op hem. Zijn zoon Cornelis Gentman Leydekker, gaf eene omstandige levensbeschrijving van hem in het licht. Pieter de la Rue vervaardigde hem een grafschrift.

Leydekker was een zeer geleerd en werkzaam man, die als Voetiaansch prediker zijne verdiensten had. Vooral was hij een ijverig beoefenaar der kerkelijke geschiedenis, een ijverig voorstander der hervormde kerkleer en een ijverig verdediger van het protestantismus.

Hij huwde Magteld, jongste dochter van den Utrechtschen predikant Cornelis Gentman, uit welk huwelijk verscheidene kinderen zijn voortgesproten.

Hij schreef:

Kerkelijke Historie, Dordr. 1691. 8^o., op nieuw door hem uitgegeven, onder den titel van: Adam, Moses en Christus, ofte aartsvaderlyke, Joodsche en Christelyke Oudheid, sedert de Wereldscheppinge, Ao. 1700. Midd. 1701, waarvan 's mans zoon, Cornelis Gentman Leydekker, predikant te Sas van Gend en later te Bergen-op-Zoom, in 1731 te Groningen, eene vermeerderde uitgave bezorgde. Deze Kerkelijke Historie droeg het welgevallen weg van de hoogleeraren Spanheim en van Til.

Philosophisen Duyvel, 1692. 8^o. tegen de Betooverde Wereld van Dr. Balthazar Bekker.

Kort Begrip van bondige Vraagen, tegenwerpingen en antwoorden over de dwaalingen der Roomsche kerk, 1696. 8^o.

Verhandeling tegen die van de Wet der Natuure door Adr. van Eeghem, Leeraar der Doopsgezinden te Middelburg, Midd. 1701. 8^o.

Eere van de Nationale Synode van Dordrecht in den jare 1618 en 1619, voorgestaan en bevestigd tegen de Beschuldiging van G. Brandt in zijne Historie der Reformatie, enz. 1ste Deel, Amst. bij Is. Stokman, 1705. 4^o. 2de D 1707. 4^o.

Leydekker werd tot het opstellen van dit werk plegtig door de Classis van Walcheren uitgenoodigd, en toen hij het in het licht had gegeven, door de Synode van Zuid- en Noord-Holland en van de 4 Classes van Zeeland plegtig bij brieven bedankt. Tegen het eerste deel nam Johannes Brandt, ter verdediging van de eer zijns vaders, de pen op. Op verzoek der Classis van Walcheren schreef hij vervolgens:

De Hervormde Kerk, in 't gemeen verdedigt tegen het Pausdom, in 't bijzonder tegen den hoon, den Hervormers en hunne Leere aangedaan, door den R. Priester Thomas du Jar-

din, in zijn boek, genaamd Geloofsgeschillen, enz. Midd. bij S. Boter, 1711. 4^o. Hiertegen schreef du Jardin een groot werk in folio:

De Spore der katholyke waarheid, 't welk door Leydekker wederlegd werd in:

De Hervormde Kerk andermaal verdedigt tegen het Pausdom, in 't bijzonder tegen den hoon, den Hervormers en Hervormde Leere weer zeer onfatzoenlijk aangedaan, door den R. Priester Thomas du Jardin, in zijn boek genaamd: Spore der Waarheid, enz Midd. 1716. 4^o.

Voorts schreef hij:

Triomf der Goddelijke Waarheid, Genade, Vrede; en Ruiter op syn wit paard, Midd. 1719. 4^o.; eene leerrede ter gedachtenis der zittinge van het vermaarde Dordrechtsche Synode nu honderd jaren geleden.

De blijde Spinosist en de bedroefde Christen-Leeraar over de wijsgeerige verhandeling van de Nature Gods, welke de Heer J. Wittichius, etc., in 't ligt gebragt heeft, opgestelt door Jac. Leydekker. Hierbij komt het eenparig oordeel van de philosophische faculteit der Academie van Jenen, toegestemt van de Theologischen aldaar, over die gemelde wijsgeerige verhandeling, Rott. 1719. 4^o.

Bibl. Brem. Cl. II. p. 888.

De tranen van Jezus Christus over de dood van Lazarus, ofte eene Leerreden over Joh. II: 35, Jezus weende.

Wegens het overlijden van den Heer Jacobus Plancius enz. Midd. bij M. Merkse, 4^o.

De Heerlijkheid van Paulus bedieninge tot een voorbeeld der Leeraren, over Rom. XI: 13, uitgesproken ter bevestiging van den Eerw. Heer Wilhelmus Koning, enz. Ibid. 4^o.

Het Testament van Jacobus Leydekker aan de gemeente van Jezus Christus te Middelburg, zijnde een Jubelreden van zijne vijftigjaarige Bedieninge over Ps. LXXI: 17, 18, uitgesproken in de Nieuwe kerk, 11 April 1728. Vooraf de Wasdom der Regtvaardigen; zijne Vrugtbaaren ouderdom; roem dat de Heere Regt is; het Testament van Izaäk; Christus wederkomst; God alles in allen. Achter aan Triomf der Goddelijke Waarheid, Genade, Vrede en Ruiter op zijn Wit Paard. Waarbij een berigt van Pelagius, Pelagiaanen, halve Pelagiaanen en hunne Leerstukken met de tegenstellingen van de Oude Vaederen der Algemeene kerk: tot voorstand van de Bijzonderniet Algemeene Genade. Nog eenig Rijmwerk, Middelb. bij L. Bakker, 1728. 4^o.

Zie Gentman Leydekkers Voorber. voor J. Leydekkers Adam Mozes en Christus, 2^e dr. de la Rue, Gel. Zeel. bl. 48; Glasius, Godgel. Ned. o.h.w. van der Aa, N.B.A.C. Woordenb. D. II. bl. 160.