Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 9

[Joost Jansz]

JANSZ (Joost). die zijn naam ook Jansoon schreef. De Heer Kramm meent, dat, daar hij voor monogram een liggenden hamer op een stuk steen gebruikte, en de steel van dien hamer altijd de twee woorden Joost en Jansz van een scheidt, hij zich Joost Bilhamer Jansz genoemd heeft. Hoe dit zij, zeker is het, dat hij, gelijk sommigen hem noemen, niet Beeldsnijder heette. Hij was ‘landmeeter van Amsterlandt, geadmitteert bij de Hooven van Holland’ en werd in 1541 te Amsterdam geboren. Als beeldhouwer, kaartteekenaar en ook als uurwerkmaker maakte hij zich beroemd. Wagenaar meldt dat het vermaarde Straatsburger uurwerk door hem is vervaardigd; ook was er, volgens dien schrijver, eertijds in het Minderbroedersklooster te Amsterdam veel beeldwerk van hem te zien, onder anderen een Christus met zijne discipelen in den Hof Gethsémané, waarvan de kunst zeer geroemd werd, doch dat bij de beeldstormerij geheel verloren ging. Als teekenaar en kaartmaker deed hij zich onder anderen kennen door:

Eene kaart van Noord-Holland in 1575.

Het was vooral door deze kaart dat Jansz zich eene groote

vermaardheid verwierf. Hij maakte dezelve op last van den Hertog van Alva en kreeg er eene belooning van 1000 gulden van dezen voor. Dezelve was in hout gegraveerd en werd omstreeks 1610 nagesneden en herdrukt te Amsterdam bij Harmen Allertszoon van Warmenhuijzen. Naderhand is ze in het koper gebragt door le Francq van Berkhey en in het jaar 1778 bij Yntema en Tieboel te Amsterdam uitgegeven.

Kaart van 't beleg van Leyden.

Grondteekeningen van 't Minderbroeders-klooster en van 't St. Jorishof te Amsterdam.

Eene teekening van de Spits van den tooren der Oude Kerke in houtsnede.

Jansz was gehuwd met Katharina Klaasse Gaef, dochter van Claes Gaef en Margaretha Banjaert, weduwe van Lambert Korneliszoon Opsij, en verwekte geene kinderen. Hij overleed te Amsterdam den 8sten November 1590.

Zie le Long, Beschr. van Amst. bl. 581, 540, 556; Wagenaar Beschr. van Amst. D. I. bl. 84. 106, D. XI. bl. 232, 233; J. Koning, Hist. berigt wegens Joost Jansz Beeldsnijder en de door hem vervaardigde stukken, in de Verh. van de 2de klasse van het Kon. Inst. D. V. bl. 1-54 (1831); Kron. van het Hist. gen. te Utr. D. VII. bl. 310, 311; Kramm, Lev. en Werk. der Kunstsch.