Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 9

[Jacobus Jansenius]

JANSENIUS (Jacobus), ook Jansonius en Janssoon genaamd, neef van den voorgaande, werd te Amsterdam in het begin van September 1547 geboren. Zijn vader vroeg verloren hebbende, werd hij door zijne moeder naar Leuven gezonden, waar hij zich eerst op de wijsbegeerte, daarna op de godgeleerdheid toelegde. Tijdens zijne studiën kreeg hij lust om zich in de orde der Jezuiten te begeven, doch hij werd daarvan door Adriaan Adriaansen teruggehouden. Na in Mei 1575 den graad van licentiaat in de godgeleerdheid verkregen te hebben, werd hij voorzitter van het Collegie van St. Geertruida. In 1580 werd hij gewoon hoogleeraar in de godgeleerdheid te Leuven en kanonik van den tweeden rang in de hoofdkerk van St. Pieter aldaar. Hij zag zich, tot doctor bevorderd zijnde, in 1589 tot voorzitter van het pausselijk Collegie te Leuven aangesteld, werd tevens rector der hoogeschool en volgde den 29^sten November 1598 Thomas Stapleton als koninklijk hoogleeraar der gewijde schriften en als kanonik van den eersten rang van St. Pieter op. Eindelijk werd hij den 17den October 1614 tot deken van St. Pieter verkozen. Twee jaren daarna noodzaakte hem zijne zwakke gezondheid van al zijne bedieningen afstand te doen, en hij overleed den 30sten Julij 1625. Hij werd in de kapel van het pausselijk Collegie begraven.

Jansenius werd om zijne vroomheid en geleerdheid geprezen. Even als zijn bloedverwant, voornoemd, was ook hij een groot bewonderaar van Augustinus.

Hij schreef de volgende werken:

Catholici Ecclesiastae instructio, Lovan. 1585. 12^o. herdrukt ald. 1594. 12^o.

In sacrum Missae Canonem, quo Romana utitur Ecclesia, expositio, Lovan. 1586. 12^o. herdrukt ald. 1604. 12^o.

Oratio funebris in obitum eximii D. Henrici Gravii, Lov. 1591. 4^o.

In Canticum Canticorum Salomonis Commentarius, Lov. 1596. 12^o. herdrukt ald. 1603. 12^o. Ingolstad 1605. 12^o.

In Psalterium, et Cantica, quibus per horas Canonicas Romana utitur Ecclesia expositio, Lov. 1597. 4^o.

Vitta coccinea, sive enarratio Dominicae Passionis, ex verbis utriusque Testamenti, aliisque contexta, Lov. 1600. 12^o.

Liturgica, sive de sacrificiis materiati altaris, libri quatuor, etc. Lovan. 1604. 12^o.

't Proces van Melchisedech, bij aenspraecke, antwoorde, replycke, ende duplycke, gheinstrueert, ghefurnieurt, ende in staet ghestelt, by Jacobus Janssonius, in 't licht ghebracht door F.v.C. Lov. 1618. 16^o.

Oratie funebris in obitum D. Matthiae Hovii, etc. Lov. 1620. 4^o.

In Propheticum librum Job enarratio, Lov. 1623. fol.

Offencium decem Evangelicarum virtutum, seu beneplacitorum B. Mariae, ad formam Romani Breviarii accommodatum, Anv. 1626. 8^o.

In Evangelium S. Joannis expositio. Lov. 1630. 12^o.

Behalve deze werken liet Jansenius nog eenige andere in handschriften achter, die echter niet zijn uitgegeven.

Zie Sweertius, Ath. Belg. p. 864; Foppens, Bibl. Belg. p. 518, 519; Paquot, Memoir. T. I. p. 493-496; Kist en Royaards, Nederl. Archief. voor Kerk. geschied. D. II. bl. 139.