Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Eerste stuk

[Hendrik de Hartog]

HARTOG (Hendrik de) werd omstreeks 1750 te Amsterdam geboren, openbaarde van zijne jeugd af aan eenen bijzonderen aanleg voor de beoefening van de wiskunde, en had aan zich zelven alleen zijne gelukkige ontwikkeling daarin en in het aanleeren der Grieksche talen te danken.

Na te Groningen als mathematicus en landmeter toegelaten en vervolgens tot examinator der zee-officieren van de Oost-Indische Compagnie ter kamer van Amsterdam te zijn aangesteld, werd hij in 1793 waardig gekeurd om den beroemden Pieter Nieuwland als lector in de wis- sterre- en zeevaartkunde aan de doorluchtige school van Amsterdam op te volgen, welke betrekking hij, op den 26^sten November van dat jaar, aanvaardde met het houden eener inwijdingsrede, welke hij, uit te ver gedrevene nederigheid, niet in het licht deed verschijnen, en vervolgens vervulde met eene duidelijkheid in het onderwijs en vaardigheid, om het geleerde in toepassing te brengen, die aller lof weg droeg. Hij overleed te Amsterdam den 21^sten October 1838 en gaf de volgende geschriften in het licht:

Volledige verhandeling over de berekening der lengte op zee, Amst. 1793. 8^o.

Nieuwe manier om schepen te meten, Amst. 1828. 8^o

Sinus tafelen van 6 tot 6 seconden, Amst. 8^o.

Reductie-tafelen, om de waarde van wisselbrieven op de

handeldrijvende plaatsen van Europa te berekenen, Amst. 1799. 4^o.

Verhandeling over de lijn van evenwigt, toegepast op eene nieuwe soort van ophaalbruggen, Amst. 1803. 8^o.

Nieuwe theorie der wijnroei- en peilkunde, Amst. 1815. 8^o.

Wiskundige beschrijving van eene nieuwe ophaalbrug, met 4 uitsl. platen; in het 4de deel 1ste stuk van de Verh. van het Prov. Utr. Gen. voor Kunst. en Wetensch. Utr. 8^o.

Over de onmogelijkheid der kwadratuur des cirkels, Amst. 1827. 8^o.

Verhandeling over de volmaakte molenwieken, Amst. 1829. 8^o., met afb.

Zie Algem. Konst- en Letterb. 1793. D. XI. bl. 161, 1838. D. IX. bl. 323, 1839. D. II. bl. 215, 216; Programma van het Prov. Utr. Genootsch. 1839. bl. 4, 5; de Jong, Naaml. van Boek. bl. 233, 671, Supplem. bl. 54; Muller, Cat. van boek. enz. over Neêrl. Waterst. bl. 19.