Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Eerste stuk

[Johannes Hamelau]

HAMELAU (Johannes) werd den 23^sten Maart 1737 te Amsterdam uit Luthersche ouders geboren en voor de predikdienst opgeleid. Door Hermanus van Garél, Luthersch predikant in zijne geboorteplaats, voorbereid, studeerde hij verder te Rostock en werd in 1760 predikant te Amersfoort. Hij vertrok van daar in 1762 naar Bodegraven, in 1772 naar Leiden en in 1779 naar Amsterdam. Aan de twisten die de gemeente aldaar in 1791 beroerden, en die eene scheuring ten gevolge hadden, nam hij een zeer werkzaam deel, en bij de afscheiding werd hij tot leeraar der nieuwe gemeente, die zich Herstelde Luthersche noemde, aangesteld. Deze betrekking nam hij waar tot aan zijnen dood, die den 23^sten September 1804 plaats had. Zijne afbeelding ziet het licht.

Hamelau deed zich als een hartelijk en stichtelijk predikant kennen door de volgende geschriften:

Leerrede over Ephez. 5, vs. 19, ter inwijding van het orgel in de Luthersche kerk te Bodegraven, Gouda, 1771. 8^o.

Godvruchtige overdenkingen van waarheden der Heilige Schrift, Gouda, 1771. 8^o.

Leerrede over Ps. LXXI, vs. 17, 18, ter gedachtenis van zijn 25jarige predikdienst, Amst. 1785. 8^o.

Schets der eerste leerrede voor de Herstelde Luthersche gemeente, Amst. 1791. 8^o.

De liefde maaltijden der eerste Christenen in den aanbrekenden Evangeliedag, Amst. 1791. 8^o.

Leerrede ter inwijding van de kerk der Herstelde Luthersche Gemeente, Amst. 1793. 8^o.

Handleiding voor Katecheseermeesters en meesteressen, Amst. 1793. 8^o.

Iets voor een christelijk huisgezin of gebeden en gezangen op iederen dag der week, Amst. 1796. 8^o.

Aanwijzing der Geloofsleer voor de Jeugd.

De verlichte tijd. Naar het Hoogduitsch, Amst. 1783. 8^o.

Hamelau beoefende ook de dichtkunst, blijkens twee bundeltjes, die getiteld zijn:

Gedachten in slapelooze nachten, Amst. 1796. 8^o.

Nuttige uitspanningen in eenzame uren, nagelaten door wijlen Ds. J. Hamelau. Amst. 1805. 8^o.

Het oordeel van Witsen Geysbeek over 's mans rijmen is niet zeer gunstig. Hij weet niet of hij er zich over bedroeven dan wel bartelijk om lagchen moet.

Als eene bijdrage tot het karakter van ds. Hamelau wordt gemeld, dat hij op zekeren nieuwjaarsdag te Leiden visite-kaartjes liet rondbrengen, waarop aan de eene zijde stond: J. Hamelau, Beroerder des volks, in navolging van Jezus Christus, en op de keerzijde: Reizigers haast U. Redt uw ziel. Het einde komt. Ik verkondig u leven en dood, zegen en vloek.

Zie Witsen Geysbeek, Woordenb. van Ned. Dicht.; de Jong, Naaml. van Boek.; Schultz Jacobi en Domela Nieuwenhuis, Bijdr. tot de Geschied. der Evang. Luth. Kerk, St. II. bl. 106, St. V. bl. 41, 42, St. VII. bl. 126; Glasius, Godgel. Nederl.; Muller, Cat. van Portrett. bl. 107; 397; Domela Nieuwenhuis, Geschied. der Amst. Luth. Gemeente, bl. 168, 250.