Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Dirk Graswinckel]

GRASWINCKEL (Dirk), Heer van Holy, zoon van Jan Graswinckel en N. Basius, werd te Delft in 1600 geboren. Omtrent zijne jeugd, opvoeding en studiën zijn geene berigt en tot ons gekomen. Hoogstwaarschijnlijk behaalde hij aan de Leidsche Hoogeschool den Doctoralen graad in de regtsgeleerdheid, waarna hij zich door zijne geschriften zoo beroemd maakte, dat hij op acht en dertig jarigen leeftijd, in de plaats van Nicolaas van Kinschot, tot Advocaat-Fiscaal van Holland verkozen werd. Hij was ook griffier der Staten-Generaal, en zag zich benoemd tot Secretaris van de afgevaardigden tot den Munsterschen vredehandel, voor welke laatste be-

noeming hij evenwel bedankte. Niettemin werd hij in vele zaken, hiertoe betrekkelijk, gebruikt. Hij bewees onzen staat, zoowel als dien van Venetie, de gewigtigste diensten, voor welke hij van den laatsten ter belooning tot ridder van St. Marco verheven werd. Gedurende vele jaren was hij de vraagbaak van allen. Johan de Witt schatte hem zeer hoog; te meer misschien, omdat hij een zoo ijverig als geleerd verdediger was van de oppermagt der Staten van Holland. In 1653 was hij Griffier der chambre mipartie te Mechelen, en het was als zoodanig dat hij den 12^den October 1666 aldaar, aan de gevolgen eener beroerte, overleed. Zijn lijk werd op het koor van de groote kerk te 's Gravenhage begraven, alwaar zijne weduwe, Geertruy van Loon, door den beroemden Rombout Verhulst, een fraai gedenkstuk, met een opschrift ter zijner eer stellen deed. Zijne afbeelding, ook daarop voorkomende, is door Matham gegraveerd en met een Latijnsch bijschrift van Caspar Barlaeus voorzien. Zijne zinspreuk was: Nemo ignavia factus immortalis (Niemand wordt door luiheid onsterfelijk).

Uitmuntende door zijne schriften, die hem eene eerste plaats onder de Nederlandsche regtsgeleerden erlangen deden, was Graswinckel ook om zijne deugden bemind. Hij was der bedrukten troost, den behoeftigen een steun. Zijne godsvrucht wordt geroemd, en aan deze paarde hij eene godsdienstige verdraagzaamheid, zeldzaam geëvenaard in zijne dagen. Tot bewijs van dit laatste deelt de heer Scheltema mede, dat Graswinckel, in 1631, tot opbouw van de Remonstrantsche kerk te 's Gravenhage, waarvan hij echter geen lid was, eene som van 150 gulden beschikbaar stelde.

Hij schreef de volgende werken:

Libertas Veneta, sive Venetorum in se ac suos imperandi jus. Assertum contra anonymum Scrutinii Libertatis Venetae defensorem, Lugd Bat. 1634. 4^o.

Dissertatio de jure praecedentiae inter Serenissimam Venetam Rempublicam et Serenissimum Sabaudiae Ducem evulgata, Lugd. Bat. 1644. 8^o.

Voor deze twee werken, waardoor hij zich als een geleerd en scherpzinnig voorvechter van het regt der Venetiaansche Republiek tegenover den Hertog van Savoije kennen deed, ontving Graswinckel de dankbare hulde en onderscheiding van de Venetiaansche regering, boven vermeld. Met het teeken der orde van St. Marco prijkt ook de gedenkpenning, die ter zijner eere vervaardigd is, waarvan een exemplaar in het koninklijk kabinet van penningen berust.

De jure Majestatis dissertatio, Hagae-Comit. 1642. 4^o.

Wel-Levens Wetenschap ende Wijsheyt, 's Hage 1643. 4^o.

Placcaten, ordonnantiën ende reglementen op 't Stuck van de Liiftocht, sulx als deselve van outs-her tot herwaerts toe op alle voorvallen van hongersnoot en dieren-tydt beroemt zyn ende ghedaan publiceeen, Leid. 1651. fol.

Maris liberi vindiciae adversus Petrum Baptistam Burgum, Ligustici Maritimi Dominii assertorem, Hag. Com., 1652. 4^o.

Maris liberi vindiciae contra Velvoodum, Hag. Com. 1653.

Stricturae ad censuram Joannis Feldeni adversus librum Hugonis Grotii de jure belli ac pacis, Amst. 1653 et 1664, 4^o. et 12^o.; herdrukt Jenae 1675.

Princeps Pacis, Hag. Com. 1655. 4^o.

Dissertatio de praeludiis justitiae et juris, adversus Franciscum Rebellum, Dordr. 1660. 12^o.

Dissertatio de fide haereticis et rebellibus servanda, Dordr. 1660. 12^o.

Nasporingen van het recht van de Opperste Macht, toekomende de Ed. Gr. Mog. H.H. Staten van Holland en Westvriesland, Rott. 1667. 4^o.

Speciale Beschrijvingh van het gebrucy, ofte daadelycke Bezitting van de Opperste Macht der Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt. 's Gravenh. 1674. 4^o.

Dit is het tweede deel of vervolg van het vorige werk, beiden na den dood des schrijvers. uitgegeven door zijne weduwe, en door haar aan voornoemde staten opgedragen. Beide deelen zijn vereerd met lofdichten van Huygens, Vollenhoven, Vink en Oudaan.

Commentarius in Catilinam Sallustii.

Dissertatio Apologetica adversus Samuelem Maresium, pro Dissertatione Marcii Zuerii Boxhornii de Trapezitis.

Commentaria ad authorem quemdam Hispanum, super vita et nece Cassii et Bruti. Van deze laatste geschriften is de tijd en plaats van uitgave ons niet bekend.

Als beoefenaar der Latijnsche dichtkunst deed Graswinckel zich kennen door:

Psalmorum Davidis paraphrasis, heroïco carmine, Hag. Com. 1643. 4^o. (Met lofverzen van de Groot, Huygens en Hendrik Bruno vereerd).

Thomae a Kempis, de imitatione Christi, Libri tres, ad Carolum II, Brittanniae Regem, Roterd. 1661.

Fabri Pybracianii moralia carmina Latine scazontibus versa, Hag. Com. 1670.

Hij moet ook het leven van Andreas Canterus in latijnsche verzen bezongen hebben. Titel, tijd en plaats van uitgave van dit werk zijn niet bekend. In de Poëmata Jani Bodecheri Banningii (Lugd. Bat. 1637. 12^o. pag. 214-216) komt een Latijnsch vers van Graswinkel aan dezen voor.

Onze voorganger vergist zich, door, naar aanleiding der beide eerstgenoemde voortbrengselen van Graswinckel's Latijnsche muze, hem als Nederduitsch dichter te vermelden. Nogtans heeft Graswinckel ook als zoodanig uitgemunt. Hij was de vriend van Hooft, dien hij als Advokaat ter zijde stond, met wien hij op het Muider slot verkeerde en eene langdurige en onafgebroken vriendschap onderhield. Schel-

tema kende eenige gedichten van Graswinckel ‘van vele waarde.’

Zie van Bleyswijck, Beschrijv. van Delft, bl. 837-839; Pars, Naamrol, bl. 208-211, 235, 295; Foppens, Bibl. Belg. p. 1123, 1124; Timareten, Verz. van gedenkst. in Nederl. D. II. bl. 94-101; van Loon, Beschrijv. der Ned. Historiepenn. D. II. bl. 234; Saxe, Onom. Lit. T. IV. p. 406.; Hoogstraten, Woordenb.; Kok, Vaderl. Woordenb.; Scheltema, Staatk. Nederl. D. I. bl. 390, 391, D. II. bl. 586; Dezelfde, Redev. over de brieven van Hooft, bl. 48, 119, 120; Hoeufft, Parnas. Latin. Belg. p. 159, 160; van der Aa, Nieuw. Woordenb. van Ned. Dicht.; Cat. van de Bibl. der Maatsch. van Ned. Letterk. te Leid. D. I. bl. 326; de Jonge, Nederl. en Venetië, bl. 366, 367; Muller, Cat. van Portrett. bl. 99, 314, 397; Dezelfde, Cat. van Regtsgel. Werk. bl. 55; van Leeuwen, Cat. van de Prov. Bibl. van Friesl. bl. 207.