Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Jan Baptist Gramaye]

GRAMAYE (Jan Baptist) werd uit een Geldersch geslacht te Antwerpen, omstreeks 1580, geboren. Aan de Leuvensche hoogeschool, na eene vierjarige studie, den 26^sten October 1600 den graad van Licentiaat in de regtsgeleerdheid verworven hebbende, werd hij aldaar tot Hoogleeraar in de regten en welsprekendheid aangesteld. Door den Spaanschen landvoogd Albertus van Oostenrijk tot historieschrijver der Spaansche Nederlanden benoemd, bragt hij, in het belang der historische wetenschap, jaren door met het onderzoeken der archiven in verschillende steden van het rijk, en strekte ook

dat onderzoek buiten 's lands, in Holland, Duitschland, Italie en Spanje uit. Op de reis naar het laatstgenoemde land, werd hij door Afrikaansche zeeroovers gevangen genomen, en reisde met dezen door geheel Barbarije en andere streken van Afrika. Uit zijne gevangenis verlost, en in het vaderland teruggekeerd, werd hij door den Aartshertog Albert met meer dan een aanzienlijk ambt bekleed. De lust tot reizen was, ondanks zijne gevangenschap, in hem niet verminderd. Andermaal begaf hij zich op reis, en nu naar Silezie en Moravie, waar hij door den Bisschop van Olmutz aan het hoofd van een beroemd gymnasium geplaatst werd. Niet lang daarna eene reis naar Nederland ondernomen hebbende, werd hij onderweg ziek en overleed te Lubek in 1635, waar hij in de hoofdkerk begraven werd. Hij voerde behalve andere titels ook die van Pausselijk Protonotaris, Proost van Arnhem en Aartsdiaken van Utrecht.

Gramaye, ofschoon veelal een zwervend leven leidende, schreef een aantal werken, wier titels, plaats en tijd van uitgave niet naauwkeurig vermeld zijn, en waardoor hij zich als Latijnsch dichter en geschiedschrijver kennen deed. Wij noemen er van:

Constantinus, Comoedia, Coloniae.

Andromeda Belgica, in adventu Belgii Principum Lovanii exhibita, Coloniae.

Elias, Tragi-Comoedia, Lugd.

Centuria Poëmatum: Genethliacorum, Epithalamiorum, Epiniciorum, Epicediorum, Odarum, Elegiarum etc. Colon.

Centuria Poëmatum Extemporaneorum: Epigrammatum etc. Lovan.

Poësis Bucolica, libri tres.

Declamationes Heroicae, Francof.

Decas Orationum Academicarum. Colon.

Libellus Phrasium et Epistolica, Colon.

Declamationes tres Partheniae, Lovan.

Declamationes quodlibeticae quatuor.

Asia sive Historia Universalis Asiaticarum Gentium et Rerum domi forisque gestarum, Antv. 1604. 4^o.; Francof. 1611. 4^o.

De primis precibus, Antv.

Encomium Brabantiae, Amst..

Historia Brabantica. De Brabantiae Ducibus, Lov. 1606. 4^o.

Antiquitates illustrissimi Ducatus Brabantiae; etc. Bruxell. 1606 et 1610 fol.

Namurcum, tomis II, de Comitibus Namurcensibus, deque urbis at comitatus antiquitatibus, Antv. 1607. 4^o. Tom. III Antiquitates Namurcesii, Lov.

Antiquitates urbis et provinciae Machliniensis, Brux. 1607. 4^o.

Historiae et Antiquitatum urbis Cameracensis summa capita, Brux.

Taxandria, in qua antiquitates et decora Regionum V. Colo-

niarum VI. Ducatum III. Comitatum VII. Baronatuum V. Episcopatuum IV, Brux. 1610. 4^o.

Antiquitates Comitatus Flandriae. Dit werk is stukswijze bij onderscheidene drukkers in 1611 uitgegeven, als:

Gandavi et Corturiaci Antiquitatum primitiae, Antv. 1611. 4^o.

Brugae Flandrorum, Lovan. 4^o.

Ipretum, sive Flandria Occidentalis, Brux. 4^o.

Trazeniacum, Brux. 4^o.

Flandria Franca, Imperialis et Ambachta, Pentapolis maritimi, Flandria Gallicana, Betunia et Ariacum, Duacena et Orchiacum, Insul. 4^o.

Flandria Lyzana, Gandav. 4^o.

Hasbaniae illustratae libri decem, Tornaci, 1622. 4^o.

Diarium Argelense, sive speculum miseriae servorum Turcicorum, Ath. 1622. 8^o.

Africa illustrata, Tornaci. 1622. 4^o.

Martyres Argelenses, Tornaci.

De meeste dezer werken, tot de Belgische geschiedenis en oudheden behoorende, zijn, vermeerderd met de Antiquitates Bredanae, herdrukt onder de titel van: Antiquitates Belgicae J.B. Gramaye, emendatiores atque auctiores Antiquitatibus Bredanis nunc primum editis. Accedunt Nicolai de Guyse Mons Hannoniae et Davidis Lindani Taeneramunda, Lovan. 1708. fol.

Het oordeel van den heer de Wind over de meeste dezer werken is niet ongunstig. Hij spreekt Gramaye bepaaldelijk vrij van de beschuldiging door sommige schrijvers hem gedaan, dat hij verdichte stukken zou hebben medegedeeld, doch ontkent niet dat Gramaye, gedreven door zijne liefde tot het wonderbare uit den ouden tijd, zich belagchelijk heeft gemaakt, door in sommige werken een aantal fabelen en verhalen op te disschen, die met regt moeten verworpen worden.

Zie Sweertius, Ath. Belg. p. 390-392; Foppens, Bibl. Belg p. 568-570; Pars, Naamr. bl. 67, 68; Saxe, Onom. Liter. T. IV. p. 84; Ferwerda, Cat. univ. D. I. St. II. bl. 402; Hoeufft, Parnas. Latino-Belg. p. 115, 116; van Kampen, Geschied. der Ned. Lett. en Wetensch. D. I. bl. 225, 226; de Wind, Bibl. van Ned. Geschiedschr. D. I. bl. 305-310; Hermans, Bijdr. over Noord-Braband, D. I. bl. 308. 309.