Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Lieuwe Willemsz. Graef]

GRAEF (Lieuwe Willemsz.) werd te Harlingen in 1652 geboren en, na vele jaren op zee gezworven te hebben, aangesteld als leeraar der stuurmanskunst en predikant bij de Doopsgezinde gemeente in zijne geboorteplaats. Later vertrok hij in laatst genoemde betrekking naar Amsterdam, waar hij in 1704 overleed.

Graef was als wis- en sterrekundige vermaard. Nadat omstreeks 1689 door de Staten eene zeer aanzienlijke premie was uitgeloofd op het vinden der lengte van Oost en West, meende Graef in genoemd jaar die uitvinding gedaan te hebben. Hem werd, na meermalen voor eene commissie uit de Staten reden van zijne zaak gegeven te hebben, op den 28^sten September 1689 een octrooi voor den tijd van 15 jaren verleend, en eene premie van 2000 gulden voor zijne moeite en kosten toegelegd. Dit geschiedde niet dan nadat zijne uitvinding door deskundigen onderzocht was, daar de Hoogleeraar Burcherus

de Volder aan de waarheid van dezelve twijfelde. De bekende wis- en sterrekundige Johannes Stampioen, door de Staten over deze zaak geraadpleegd, besliste ten voordeele van Graef, en deze gaf daarop uit:

Eenvoudig en onvervalscht verhaal van 't voorgevallene in 's Gravenhage ter vergaaderinge van de H.M. Heeren, de Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden over 't aanwijsen van 't vinden der Lengte van Oost en West, en de waare tijdreekeninghe. Gedrukt voor den Autheur. 1689. 4^o.

Het bleek echter later dat de uitvinding van Graef niet aan de verwachting beantwoordde. Ten gevolge daarvan plaatste men onder een der van 's mans uitgegevene portretten het volgende bijschrift:

Van hem ziet nog het licht.

De nieu gepractiseerde oefening der stuurlieden, Amst. 1698 4^o; herdr. ald. 1711. 4^o.

Zie Schijn, Geschied. der Mennoniten, D. III. bl. 433-484; van Abkoude, Naamreg. van Ned. Boek. D. I. St. III; de Jonge, Geschieden. van het Ned. Zeewez. D. II. St. II. bl. 163, D. IV. St. I. bl. 97; Blaupot ten Cate, Geschied. der Doopsgez. in Friesl. bl. 235; Muller, Cat. van Portrett.; De Navorscher, D. VI. bl. 32, D. VII. bl. 9, 228, D. IX. bl. 387.