Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Simon Goulart]

GOULART (Simon), uit wiens belangrijke levensgeschiedenis wij slechts de voornaamste bijzonderheden kunnen aanstippen, was de zoon van den Geneefschen predikant Simon Goulart, wiens historische werken ook in onze taal zijn uitgegeven, en van Susanne Picot. Den 2^den October 1575 of 1576 werd hij te Genève (niet te Senlis) geboren.

Na zijne voorbereiding tot de Evangelie-bediening zag hij zich spoedig als Fransch predikant te Wezel geplaatst. Den 16^den September 1601 werd hij bij de Waalsche gemeente te Amsterdam beroepen, en hij was in 1606 secretaris van de Waalsche Synode, toen te Dordrecht gehouden.

In den strijd tusschen de Contra-Remonstranten en Remonstranten deed Goulart zich weldra op den kansel kennen, als de gevoelens der laatsten toegedaan. Ten gevolge hiervan kwam hij in oneenigheid met zijn consistorie. Men wilde dat hij zijn ontslag zou nemen, en toen hij weigerde werd het hem in 1615 gegeven, echter met behoud zijner jaarwedde. Vruchteloos poogden Uytenbogaert en Taurinus ten zijnen gunste bij de regering iets te bewerken.

Goulart's remonstrantsche denkwijze bleek nog duidelijker, toen hij in 1616 te voorschijn kwam met zijn: Brief traité de la grace de Dieu envers les hommes, et de l'éternelle élection des fidèles et reprobation des infidèles, Amst. 8^o. Maar aanstonds verscheen hiertegen, van zekeren Carlier-Cafatier: Réponse au brief traité de la grace de Dieu envers les hommes, contenant la réfutation des principales raisons alléguées par S. Goulart, Amst. 1617. 12^o. Weldra trad ook zijn jeugdige opvolger Fabrice de la Bassecourt tegen hem in het strijdperk. Maar op diens l'Election éternelle et ses dépendances (Amst. 1618 4^o.) antwoordde Goulart weder met een Examen des opinions de M. Fabrice Bassecourt, sustenues en son livre de disputes intitulé: Election éternelle etc.

De Remonstranten verheugden zich intusschen in zulk een

scherpzinnig en helder verdediger hunner gevoelens. Geen wonder dat zij hun verlangen te kennen gaven, dat Goulart voor hunne partij mede ter Dordsche Synode mogt worden afgevaardigd. Dit werd echter geweigerd. Intusschen deelde Goulart niet minder in den uitslag der beslissing van die Synode. Daar hij weigerde de akte van stilstand te teekenen, werd hij met de overigen ten lande uitgebannen.

Goulart voegde zich bij de verdrevene Remonstranten te Antwerpen. Tegen het einde van het twaalfjarig bestand begaf hij zich echter naar Calais. Daar bleef hij tot in 1624, terwijl hij de betrekking met zijne geloofsbroeders levendig hield en Uytenbogaert zelfs te Rouaan bezocht. Toen vertrok hij naar Frederikstad, omdat zijne vijanden hem zelfs in Frankrijk vervolgden, en aanklaagden van deelgenootschap aan de zamenzwering tegen Maurits. Daar werd hem toegestaan om de namiddag-godsdienst in de Fransche taal waar te nemen en bleef er met de zijnen rustig wonen tot aan zijnen dood, die door sommige schrijvers op den 29^sten Maart 1628 gesteld wordt, doch door anderen voor onbekend wordt gehouden, daar dit het sterfjaar van Goulart's vader geweest is. Omtrent Goulart's familie is ook niets met zekerheid bekend. Men vermoedt evenwel dat Daniel Goulart, die in 1645 als predikant der Remonstrantsche gemeente te Zegwaart stierf, zijn zoon geweest is. Waarschijnlijk had hij ook een zoon, Simon geheeten.

Behalve de genoemden bezitten wij van Goulart nog een geschrift, dat even als de overigen hoogst zeldzaam is. Hetzelve is getiteld:

Traité de la Providence de Dieu et autres points en dépendans, avec une réfutation des sermons de Joseph Poujade, contre les cinq articles des Remonstrans, 1627. 12^o. In de Epistolae ecclesiasticae et theologicae, (Amst. 1684. fol.) komen ook eenige Lettres van hem voor.

Zie Uytenbogaert, Kerck. Hist. bl. 628-630, 1085-1087; Trigland, Kerck. Geschied. bl. 1105; Brandt, Hist. der Reform. D. II. bl. 260-274, 474, D. III. bl. 46, 82, 101, 517, 744, 935-937, D. IV. bl. 37, 382-385, 1031; Epist. Clar. et erud. vir. (ed. 1704) Epist. 374, 384, 424, 428, 429, 441, 445, 446 en p. 414, 417, 648; Wagenaar, Beschrijv. van Amst. (8^o. uitgav.) D. IV. bl. 198; Bayle, Diction. hist. et crit. (ed. 1734) T. III. p. 85; Haag, La France prolest. T. V. p. 336; Regenboog, Hist. der Remonstr. D. I. bl. 149, 127, 242; Biograph. univers. T. VIII. p. 351; Tideman, de Remonstr. Broedersch. bl. 176; Dezelfde, Frederikstad, bl. 24; Glasius, Godgel. Nederl. D. I. bl. 550, D. III. bl. 659; de Navorscher, D. IX: bl. 131, 321, 381.