Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Pieter van Godewijck]

GODEWIJCK (Pieter van) was van burgerlijke afkomst en zoon van Govert van Godewijck en van Jenneke van der Jacht, dochter van Rochus van der Jacht van Margaratha van Bonkelwaard, eene afstammelinge van het oude en aanzienlijke geslacht der van Diemen's. Hij werd den 3^den Februarij 1593 te Dordrecht geboren en reeds vroeg ter Latijnsche school besteld, die hij, na zich op de oude talen te hebben toegelegd, verliet, om zich als onderwijzer in zijne geboorteplaats neder te zetten. Hij zag zich vervolgens in 1619 tot praeceptor aan de Latijnsche school te Dordrecht aangesteld, waarbij later de betrekking van opzigter der stads boekerij in het Marienborner klooster gevoegd werd, van welke hij, op last van Jacob de Witt, in 1640, eenen Catalogus vervaardigde, die nog in handschrift voorhanden is, en welks voorrede, in zuiver Latijn gesteld, naar het oordeel van Dr. Schotel, allezins verdient gelezen te worden.

Beide ambten bekleedde van Godewijck met den meesten ijver en naauwgezetheid tot aan zijn overlijden, hetwelk den 11den Augustus 1669 plaats had. Hij daalde den 15den

daaraanvolgende in de Augustijnen kerk ten grave, betreurd door zijne kweekelingen, wier liefde en achting hij zich steeds had verworven, en door de geheele Dordsche burgerij, die in hem een hoogst nuttig medeburger verloor. Hij was gehuwd met Sara Pijpelaars, die hem twee dochters, Margaretha en Cornelia schonk, waarvan de oudste hier volgt. Pieter van Godewijck was een man van veel omvattende kennis, die wij, ofschoon hij geene proeven van zijne geleerdheid heeft nagelaten, met regt mogen noemen onder de geleerde mannen van zijnen tijd, en wiens vriendschap door zijne beroemde stadgenooten, op hoogen prijs werd gesteld. Als Latijnsch, meer nog als Nederduitsch dichter, verwierf hij zich grooten naam, en ofschoon wij niet geheel kunnen instemmen met de uitbundigen lof hem toegezwaaid, bejammeren wij het toch met 's mans levensbeschrijver, dat niet meerdere voortbrengselen, van zijnen dichterlijken geest aan het licht zijn gebragt of anderen, die wel gedrukt zijn, schijnen verloren te zijn gegaan. Van hem zagen het licht:

Remedie voor de Pest. In rijm gestelt, Dord. 1636. 4^o.

Segen - Krans op de Heerlijcke en Voortreffelycke Victorie, verkregen by syn Hoogheyt ende Vorstelicke Ghenade Frederic Henric, Prince van Oraengien, Grave van Nassou enz. van weghen het innemen der stercke Stadt van Breda, geschiet op den 10 October Anno 1637, Dordr. 1637. 12^o.

Zegen - Vlag op de overwinninge van den Edelen Zee-Held Marten Herpertz. Tromp, Dordr. 1639.

Lyk-Klagt over de dood van Henrik Kasimir, Graaf van Nassau, Stadhouder van Friesland, Dord. 1640.

Lof op de Geboorte onzes Heeren Jesu Christi, Dordr. 1641.

Witte-Broods Kinderen, of bedorven Jongelingen, Blij-endspel, Dordr. 1641.

Verzen aan den Heer Jacob Pijll, Dordr. 1643. 4^o.

Hollandtschen Mars, aen zyn Doorluchtige Hoogheid Frederick Henrick Prince van Orangie, enz. Op het veroveren van de ... forteres 't Sas van Gent. Ghewonnen den 7 Sept. Dordr. 1644.

Lykdigt op de doot van Casper Parduyn, Dordr. 1644.

Oorlogsreden op de dood van zyn doorluchtige Hoogheid Frederik Henrik, Prince van Orange, Dordr. 1647.

Olyftack op den Eeuwige - Vrede ... den 5 Juny 1648 afgekondight in alle de Nederlanden enz. Dordr. 1648.

Vreughde van Henriette du Bourbon, Dordr. 1660.

Welkomsgroet aan Cornelis de Witt, Dordr. 1667.

Als Latijnsch dichter heeft van Godewijck niet veel in het licht gegeven. Behalve eenige Latijnsche regels van hem vóór de Herstelde Zeeg - Triumf van Karel II, door verscheyde voornaamste Poëten van Holland, Dordr. 1660, gaf hij afzonderlijk in het licht: Carmen in furentes et fanaticos An-

glos, bellum gerentes adversus Batavos, waarvan ons de tijd en plaats van uitgave onbekend zijn. Dr. Schotel verzekert ons dat hij verscheidene proeven van zijne bekwaamheid in het bespelen der Latijnsche leer in handen gehad heeft, die door vinding en vooral door keurigheid van taal uitmunten, en vele krachtige en fraaije regels bezitten.

De geschiedenis van Dordrecht werd mede door van Godewijck beoefend, en zijne keurige aanteekeningen daarover, door den verdienstelijken Balen bij het zamenstellen zijner stadsbeschrijving gebruikt, zijn nog voorhanden. De zinspreuk van Pieter van Godewijck was, met toespeling op zijnen naam, Tot Gode wyckt.

Zie Balen, Beschrijv van Dordr. bl. 223, 1041; Paquot, Memoir. T. III. p. 214, 215; de la Rue, Gelett. Zeel. bl 132; Scheltema, Geschied- en Letterk. mengelw. D. III. St. III. bl. 86, 87, die echter verkeerdelijk aldaar aan hem het dichtstuk der vrouwen lof, door Pieter van Gelre vervaardigd, toeschrijft; Schotel, Lett. en oudheidk. Avondst. bl. 123-135; Smits en Schotel, Beschrijv. der stad Dordr. D. I. bl. LX LXII; Hermans, Bijdr. tot de Geschied. enz. der Prov. Noord-Brab. D. I. bl. 222, 287, 288; Schotel, De Illustre school te Dordr. bl. 85-89; Thiele, Bibl. van Pamflett. bl. 324, 363, 402,