Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Cornelis Gerrits]

GERRITS (Cornelis), te Veere geboren en waarschijnlijk de zoon van Gerrit Cornelissen, eerst koopvaardijschipper en later Kapitein-Luitenant, was een commissievaarder, en voerde in 1707 het bevel op het schip Neptunus van 40 stukken, behoorende aan den Heer Thomas Boursse, koopman te Middelburg. Hij ontmoette op een zijner togten in Maart van genoemd jaar, ten zuidwesten van de Sorlings, het Fransche koningsschip le Bourbon, behoorende tot het eskader van den Vice-Admiraal Du Quesne, voerende 54 stukken en gekommandeerd door den Graaf D'Arquin. Het is niet zeker wie van beiden het eerst aangevallen heeft, ofschoon het berigt, dat Gerrits de Bourbon nagejaagd heeft, het meest waarschijnlijk is. Hoe dit zij, er ontstond tusschen de beide bodems een hardnekkig en bloedig gevecht, dat gedurende geruimen tijd volgehouden en van zoo nabij geleverd werd, dat zij, gelijk Gerrits zelf schreef ‘het wit van des anderen oogen zagen’. De strijd bleef evenwel onbeslist en had nog geruimen tijd kunnen voortduren, indien niet de dappere Pieter Hamers, mede een Zeeuwsch commisvaarder, te Veere geboren en bevel voerende op de Concordia van 28 stukken, juist ter goede ure was komen opdagen, door wiens komst de Graaf D'Arquin zich weldra genoodzaakt zag den koninklijken standaard te strijken. Het veroverde schip werd kort daarna in zegepraal binnen Zeeland gevoerd en de Raad der Admiraliteit besloot den 2^den April 1707 ‘dat, tot eene onsterfelijke erkentenisse van die heroïque daad, aan ieder der beide veroveraars zou worden vereerd een zilveren vergulden Kelk of Kop, op welk eene zijde het gevecht verbeeld, en wiens andere zijde met een toepasselijk opschrift versierd was’.

Dat opschrift luidde ald us:

AE. S.

Cornelis Gerrits et Petrus Hamers, postquam navigiis multum levioribus praegrandem Gallorum navim bellicam le Bourbon dictam, plurimo milite, quinquaginta quatuorque tormentis valide instructam repulêre, vicêre, abduxêre, Calicem hune aureum utrique victori, virtutis praemium, caeteris incitamentum donare decrevit Senatus Rei maritimae praefectus in Selandia. MDCCVII.

dat is, Ter eeuwige nagedachtenis. - Nadat Cornelis Gerrits en Pieter Hamers met hunne veel ligtere schepen het zeer groote Fransche oorlogsschip, genaamd le Bourbon, met veel manschappen voorzien en 54 stukken geschut, sterk gewapend, afgeslagen, overwonnen en opgebragt hebben,

heeft de Raad der Admiraliteit in Zeeland besloten, aan beide de overwinnaren, tot belooning hunner dapperheid en aansporing voor anderen, dezen vergulden kelk te schenken. 1707.

Bij dit geschenk was een op perkament geschreven brief gevoegd, van welken het zegel der Admiraliteit afhing, en waarin het ten hunnen opzigte genomen besluit vervat was. Het veroverde schip werd door Thomas Boursse eerlang ter kaapvaart uitgerust, en onder den naam van de Gekroonde Burg tegen den vijand in zee gezonden.

Zie de la Rue, Staatk. en heldhaft. Zeel. bl. 173-175, 179; de Jonge, Geschied. van het Ned. Zeewez. D. IV. St. II. bl. 475-478.