Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Anthonis Duyk]

DUYK (Anthonis), of Duyck, afkomstig van het oude en edele geslacht van dien naam, te Dordrecht te huis behoorende, waarvan reeds in de dertiende eeuw leden voorkwamen en dat tot wapen voerde een veld van goud, beladen met drie duiken van sabel en een zuil van keel. Hij was de zoon van Gijsbert Duyk, Heer van Oud-Karspel en schout te Hoorn in 1580, en van Soete Persijn. Na het eindigen zijner regtsgeleerde studie den graad van Meester verkregen hebbende, schijnt hij al spoedig in verschillende betrekkingen den lande gediend te hebben. In 1595 ontmoeten wij hem als Fiscaal van oorlog bij het leger te velde, verder als Advocaat-Fiscaal van de generaliteit en den 2^den Junij 1602 aangesteld als Griffier van den Hove van Holland. In 1618 werd hij benoemd tot het onderzoek der zaak van Oldenbarnevelt, Hogerbeets en de Groot. Hij zocht zich hiervan te verschoonen, doch te vergeefs; vroeger had hij zijne gevoelens doen kennen, door met anderen te verklaren de predikatiën van Uitenbogaert niet meer te kunnen aanhooren zonder hun geweten geweld aan te doen. Later werd hij, met Laurens Sylla en Pieter van Leeuwen, Fiscaal bij de gedelegeerde regters, welke over die heeren moesten vonnissen. Hoe zijn gedrag in dezen is geweest is moeijelijk op te maken; bekend evenwel is het dat hij er aan dacht en pogingen in het werk stellen wilde om het leven van den advocaat te redden. Na afloop dezer taak werd hij Raadsheer in den Hoogen Raad van Holland Zeeland en West-Friesland, en deed als zoodanig den eed den 1^sten Januarij 1620. Hij nam afscheid van die vergadering den 9^den Februarij 1621, nadat hij den 22sten Januarij van dat jaar tot Raadpensionaris van Holland bevorderd was, welk ambt nu het advocaatschap van Holland verving en hetwelk hij tot aan zijn dood, op den 29sten September 1629 plaats hebbende, bekleedde. Hij was gehuwd cerst aan Elisabeth de Michely, die hem drie dochters schonk, daarna aan Elisabeth Copier van Kalslagen.

De betrekking die Duyk in vroegere dagen bij het leger bekleedde, gaf hem aanleiding om hetgeen hij zag en bijwoonde

te boek te stellen. Die gedenkschriften, getiteld: Journael van 't gene daegelyckx gepasseert is in den oorloge der Staten-Generael tegen de Spangiaerden, enz. 1591-1602, zijn door de geschiedschrijvers Bor en van Meteren bij de zamenstelling van hunne werken gebruikt, zoo als dit door hen dankbaar erkend wordt. Geheel is het handschrift nooit in druk gogeven. Hetzelve kwam voor op den Catalogus der Bibliotheek van Joan de Witt, Dordr. 1702. No. 124 der Handschriften in 4^o. is, ofschoon incompleet nog voorhanden, en ten onregte heeft men in onzen tijd gemeend dat Adriaan Duyck, die volgt, er de schrijver van zou geweest zijn.

Zie Bor, Ned. Oorl. B. XXXII. p. 42 (32), 46 (35), B. XXXV. bl. 482 (48). B. XXXVI. bl. 555 (42); Balen, Beschrijv. van Dordr. D. II. bl. 1051; van Leeuwen, Bat. Illustr. bl. 940; Pars, Index. Batav. bl. 263; Hoogstraten, Woordenb. D. IV. bl. 222; Wagenaar, Vaderl. Hist. D. X. bl. 150, 288, 296, 409, XI. bl. 112; van Wijn, Nalez. op de Vaderl. Hist. D. II. bl. 49, 50; Scheltema, Staalk. Ned. D. I. bl. 308, 309, D. II. bl. 579, alwaar de namen van zijne ouders verkeerdelijk worden opgegeven; Vollenhoven, broeders Gevangenisse, bl. 140; Vreede, De Hooge Raad van Hol. enz. in het Jaarb. van de Regterl. Magt in Nederl. 1839, bl. 42, 43; De Navorscher, D. III. bl. 259, D. IV. bl. 218, 219, D. V. Bijbl. bl. XXV, CXXVII.