Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Isaac Doreslaer]

DORESLAER (Isaac), tweede zoon van Isaac Doreslaer predikant te Enkhuizen, oefende zich in zijne jeugd in de Regten en bekwam de waardigheid van Doctor in die wetenschap. Op aanbeveling van den beroemden Vossius werd hij in 1628 tot Hoogleeraar in de geschiedenis te Cambridge benoemd. Ten gevolge van zijne aan den dag gelegde republikeinsche gevoelens, die aan de ooren van Koning Karel I kwamen, werd hij op koninklijk bevel, door den Bisschop van Winchester, in zijne betrekking geschorst, doch eerlang weder bij vernieuwing toegelaten. Hij was in de dagen der oneenigheden, tusschen den genoemden vorst en het Parlement, een zeer belangrijk persoon, die door zijn huwelijk met eene Engelsche dame, door zijne Engelsche gedragingen en openbare lessen eenen grooten invloed uitoefende. In ruime mate genoot hij dan ook het vertrouwen van het Parlement, hetwelk van oordeel was dat hij, een geboren Hollander zijnde, meer ingang bij de Staten zou vinden dan Strikland, die kort te voren opontboden was, doch naderhand terug gezonden werd. Hierop vertrok Doreslaer, ten jare 1640 in hoedanigheid van Resident, naar den Haag, en zijne geloofsbrieven werden den 3^den Julij gelezen en aangenomen; doch Boswel, die van wege den Koning van Engeland in den Haag zijn verblijf had, wist te bewerken dat de Staten aan Doreslaer geen gehoor verleenden. Ten einde het Parlement echter niet geheel voor het hoofd te stoten, bood men hem aan commissarissen te benoemen, om daarmede te handelen; doch Doreslaer sloeg dit af, waarop hem gehoor werd verleend. Evenwel niet naar genoegen beantwoord zijnde, verliet hij 's Hage en vertrok naar Londen, alwaar hij eene voorname rol speelde in het regtsgeding tegen Karel I, en door zijnen invloed veel toebragt om dien vorst op het schavot te brengen. In het begin van Mei 1649 kwam hij andermaal herwaarts als Resident; doch hij was maar weinige dagen in den Haag, toen hij op den 12^den van genoemden maand, des avonds in de herberg de Witte Zwaan met gezelschap aan tafel zittende, er vijf vermomde personen aanklopten en wijn eischten. Een van hen binnen zijnde, drongen de andere mede door, bliezen in het voorhuis de kaarsen uit en begaven zich in het vertrek. Twee derzelven bragten eenen, genaamd Grijp van Valkensteyn, eene wonde toe, waaraan hij kort daarna

stierf. Doch ziende dat zij den regten man niet getroffen hadden, gingen zij op Doreslaer los, bragten hem een houw in het hoofd toe, en vervolgens een steek dwars door het hart, zoodat hij dood ter aarde viel. Het hof beloofde, uit last der Staten van Holland, duizend gulden aan elk, die de moordenaars zou aanwijzen. Doch zij werden nimmer achterhaald. Naderhand verstond men dat de moord door zekeren Whitford begaan was. Ondertusschen nam het Parlement zeer kwalijk, dat men geen scherper onderzoek naar de moordenaars deed, doch de Nederlandsche gezantte Londen, Albert Joachimi, wees schriftelijk aan wat er door de Staten gedaan was om de daders te ontdekken, waarmede het Parlement genoegen scheen te nemen. Op last van het Parlement werd zijn lijk naar Engeland gevoerd, en met groote statie in de koninklijke begraafplaats te Westminster begraven. Zijn zoon en zijne beide dochters ontvingen aanzienlijke sommen, met verzekering dat het Parlement voor hen verder zorgen zou. Hier te lande ontbrak het destijds niet aan schimpende verzen en hoonende grafschriften op den man, die men teregt hield voor een der voornaamste oorzaken van Konings dood. De afbeelding van Doreslaer ziet het licht.

Zie Aitzema, Saken van Staet en Oorlogh. (4^o uitgave) D. VI. bl. 571, 810-814; Wagenaar, Vaderl. Hist. D. XII. bl. 9, 36, 37; Dezelfde, Beschrijv. van Amst. D. V. bl. 67, 68; Kok, Vaderl. Woordenb. D. XII. bl. 468, 469, met portret; Nederd. Keurdicht. bl. 406-408; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Muller, Cat. van Portr. bl. 73; De Navorscher. D. II. bl. 121-123, D. III. bl. 117, Bijbl. bl. XCVII.