Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Wolther of Gualtherus van Doeveren]

DOEVEREN (Wolther of Gualtherus van) werd te Philippine in Staats-Vlaanderen, alwaar zijn vader Anthony van Doeveren, Inspecteur der dijken en directeur der zeewerken was, op den 16^den November 1730 geboren. Te Goes zich op de voorbereidende wetenschappen toegelegd hebbende, vertrok hij in 1747 naar de Leidsche Hoogeschool en had het voorregt aldaar de geneeskundige lessen van de beroemdste mannen te kunnen hooren. Na alvorens Parijs bezocht te hebben, en ook

daar het onderwijs van de vermaardste geneeskundigen ontvangen te hebben, verwierf hij te Leiden den 21^sten October 1753 den graad van Doctor in de Geneeskunde, na openlijke verdediging van zijne Dissertatio de vermibus intestinalibus hominum praecipue de Faenia, welke onder dien titel te Leiden, 1754, in 4^o. het licht zag, in 1764 in de Fransche en later ook in de Hoogduitsche taal werd overgezet.

Zich te Leiden als geneesheer nedergezet hebbende, trok hij al spoedig, door zijne buitengewone bekwaamheden, de aandacht van deskundigen zoozeer tot zich, dat Curatoren van de Groninsche Hoogeschool hem in Februarij 1754 het hoogleeraarsambt in de Genees- Ontleed- Heel- Schei- en Verloskunde aanboden, welken post hij den 11^den Junij van datzelfde jaar aanvaardde met eene rede: de Imprudente raliocinio ex observationibus et experimentis Medicis.

De roem van zijne geneeskundige talenten werd, door het met lof waarnemen van zijn hoogleeraarschap, zoo groot, dat hij in 1771, na het overlijden van den beroemden Albinus, tot gewoon Hoogleeraar in de Genees- Schci- en Verloskunde aan de Hoogeschool te Leiden werd aangesteld, nadat hij eenigen tijd te voren voor eene dergelijke beroeping naar Göttingen bedankt had. Op den 6^den Mei 1771 deed hij zijne intrede te Leiden met eene redevoering: de Rccentiorum inventis Medicinam hodiernam Veteri praestantiorem reddentibus, welke rede, even als de vorige, in 4^o. het licht ziet. Belangrijk was ook de stof zijner redevoering, waarmede hij in 1778 zijn rectoraat nederleide: de remedio morbi, sive de malis, quae a remediis, sanandi caussa adhibitis, saepenumero hominibus accidere solent, en die te Leiden 1779 in 4^o. werd uitgegeven. Niet langer dan twaalf jaren mogt hij aan Leidens Hoogeschool werkzaam zijn. Sedert lang aan podegra aanvallen, eene ziekte erfelijk in zijn geslacht, onderhevig, overleed hij aan de gevolgen daarvan onverwacht, op den 31^sten December 1783, bij zijne vrouw, eene dochter van Jacobus Eek, Hoogleeraar in de Regten te Groningen, drie zonen nalatende, wier namen zijn: Antonie Jacob, die volgt, Kornelis Aemilius en Johannus Arnoldus. Zijne afbeelding ziet het licht. Hij liet bij zijn sterven eene belangrijke verzameling boeken na, als ook een uitmuntend kabinet van delfstoffen en anatomische praeparaten, welk laatste voor de Leidsche Hoogeschool werd aangekocht.

Van Doeveren, die van kindsbeen af aan onderscheidene ligchaams ongemakken geleden had, en wiens ligchaam daardoor zeer ondermijmd was, bezat een ongemeen vluggen en werkzamen geest, en paarde aan eene groote mate van schranderheid eene juiste ontwikkeling van denkbeelden en eene nette en geregelde manier van werken. Als geneesheer genoot hij een onbepaald vertrouwen, en van zijne bekwaamheid als genees- en

ontleedkundige kunnen inzonderheid zijne werken getuigen, die behalve de reeds genoemden, getiteld zijn:

Sermo Academicus de erroribus Medicarum sua utilitate non carentibus, Gron. 1762, 4^o.

Specimen observationes academicarum ad monstrorum historiam anatomen, pathologiam et artem obstetriciam, praecipue spectantium, Gron. et Lugd. Bat. 1765 4^o. cum fig.

Sermo Academicus de sanitatis Groninganorum praesidiis ex urbis naturali historia derivandis, Gron. 1770. 4^o., vertaald door den Hoogleeraar Matthias van Geuns, en uitgegeven onder den titel van:

Redevoering over de gunstige gesteldheid van Groningen voor de gezondheid. Gron. 1771. 8^o.

Epistola ad clarissimum Eduard Sandifort, de felici successu insitionis variolarum, Groningae institutae 1770. 8^o.

Onder anderen blijkt het uit dezen brief welk een groot voorstander van Doeveren van de inënting der koepokstof geweest is, welke kunstbewerking hij ook verrigtte aan de kinderen van Prins Willem V, die hem tot geneesheer over de jonge Prinsen aanstelde en hem later, na het overlijden van den beroemden Gaubius, ook tot zijnen lijfarts nam.

Primae lineae de cognoscendis mulierum morbis in usus Academicos, Lugd. Bat. 1777. 8^o. Lips. 1786. 8^o.

Verder vindt men van hem in de Verhandelingen van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem, eene over de ware kinderpokken, die meer dan eenmaal denzelfden mensch aantasten, en in die van het Bataafsch Genootschap der proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam, een Vertoog over de nieuwe manier van het doorsteken der blaas, met proeven bevestigd.

Zie Boekz. der gel. wereld, 1754 a bl. 216, 467, 694; Arrenberg, Naamreg. van Ned Boek.; Brucherus, Gedenkb. van Stad en Lande, bl. 331; do Chalmot, Biogr. Woordenb.; Sandifort, Museum Anatomicum. T.I. p. 93-194; Stuart, Vaderl. Hist. D. III. bl. 29; van Kampen, Geschied. der Nederl. Letter- en Wetensch. D. II. bl, 329, 330; Siegenbeek, Geschied. der Leidsche Hoogesch. D. I. bl. 286, 311, 318, D. II. Toev. en Bijl. bl. 219; (de Jong) Alph. Naaml. van Boek.; A. van der Boon, Geschied. der ontdekk. in de ontleedk. der mensch. bl. 184-192; Muller, Cat. van Portr. bl. 73.