[Johannes Theophilus Desaguliers]
DESAGULIERS (Johannes Theophilus) was een beroemd natuurkundige, die te Rochelle den 12den Maart 1683 geboren werd. Zijn vader, Johannes, Hervormd predikant aldaar, vertrok met hem, na de opheffing van het edict van Nantes, naar Engeland en rigtte te Islington nabij Greenwich eene school op, waarin zijn zoon zich, onder de leiding zijns vaders, aan de opvoeding der jeugd wijdde. Na zijns vaders dood begaf de jonge Desaguliers zich naar Oxford, waar hij zich op de natuurkunde toelegde. Hij maakte in die wetenschap zoodanige vorderingen dat hij, na eerst te Oxford onderwijs gegeven te hebben, in plaats van den Hoogleeraar Keill, die in 1710 was vertrokken, dringend werd uitgenoodigd naar Londen te komen. Daar hij ook in de godgeleerdheid studeerde, zoo werd hij hier tevens in 1717 als predikant bevestigd. Hier opende hij nu lessen over de proefondervinderlijke wijsbegeerte. Hij werd tot Lid van de koninklijke Akademie te Londen benoemd, onderwees aldaar met goed gevolg de natuurkunde naar het stelsel van Newton, en genoot de eer onder zijne talrijke toehoorders ook den Koning en den Prins van Walis te mogen tellen. Een aanzoek uit Nederland tot hem gekomen om de natuurkunde te onderwijzen volgde hij, en hij vertrok in 1730, eerst naar Rotterdam, en gaf later ook te Amsterdam en te 's Hage natuurkundige lessen. Weldra wist de koninklijke Akademie te Londen hem te bewegen terug te keeren, op belofte van een aanzienlijk jaargeld, waaraan hij voldeed; doch wanneer hij ons land heeft verlaten is onbekend. Zijn laatste levenstijd was rampspoedig, daar hij, naar men zegt, zijn verstand verloor en in dien ongelukkigen toestand in 1744 of 1749 overleed. Niet alleen als wiskundige maar ook als werktuigkundige heeft hij uitgemunt. Zijne afbeelding ziet op onderscheidene wijze, onder anderen door J. Tookey, het licht. Zijne werken in
het Engelsch uitgegeven zijn vertaald en zagen het licht onder den titel van:
Kort begrip van deszelfs Philosophische Lessen, Amst. 1732, 8o,
Natuurkunde uit ondervindinge opgemaakt, Amst. 1736, 4o., 2 deelen, vermeerderd met een 3de deel, 1750, in 4o. met pl., meermalen herdrukt en ook in de Fransche taal uitgegeven.
Beschrijving van een Planetarium, Amst. 8o.
Hij vertaalde ook verscheidene werken.
Zie Haag, La France protest. T. VII. p. 231-233, alwaar tevens eene volledige opgave zijner oorspronkelijke werkeu gevonden wordt; van Abkoude, Naamreg. van Ned. Boek, D. I. St. IV; Arrenberg, Naamreg. van Nederd. Boek.; Saxe, Onomast. literar. T. VII. p. 251; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Biographie Univ. T. VI. p. 119; Hoëfer, Biograph. Général. T. XIII. p. 722.
Auteursrechtvrij