Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Wigbold van Broersma]

BROERSMA (Wigbold van), een Edelman uit de Groninger Ommelanden, diende eerst een tijd lang Prins Frederik Hendrik als Edelman van de Kamer, werd vervolgens Kapitein, voorts Overste Luitenant, daarna Kolonel en eindelijk in 1657 Gouverneur van Koevorden. Doch aangezien men, tijdens den inval der Franschen en hunne bondgenooten, in 1672, eenig vermoeden had, dat Broersma heimelijk verstand hield met den Bisschop van Munster, maakten de Staten-Generaal zwarigheid, om eene vesting van dusdanige aangelegenheid, in geval van belegering, aan hem toe te vertrouwen. Zij zonden hem derhalve bevel om zich in het leger van den Prins van Oranje, aan den IJssel, te vervoegen en daarbij als Kolonel te dienen. Hij verzocht zeer dringend, dat zijn zoon, die Ritmeester was en te Groningen in bezetting lag, in zijne plaats, als Kommandant van Koevorden mogt worden aangesteld; maar dit werd afgeslagen en dat bevel, gedurende de afwezigheid van Broersma, aan den Luitenant-Kolonel Jan van Burum opgedragen.

Toen Deventer den 14den Junij van dat jaar door de Munsterschen werd aangetast, bevond Broersma zich met 9 compagniën van zijn regement mede daar binnen, en bragt er niet weinig aan toe om die vesting den vijand in handen te spelen, waarna hij zich werkelijk in dienst van den Bisschop schijnt te hebben bege-

ven, althans toen die Vorst, nadat Koevorden aan hem was overgegaan, den 11den Julij zijnen intogt in die stad deed was hij van Broersma vergezeld. Hierop werd hij, bij vonnis van den 11den Augustus 1672 voor een verrader van zijn land verklaard, van alle zijne waardigheden en bedieningen ontzet, en zijne goederen verbeurd verklaard; voorts dat hij ook, indien hij t' eenigertijd in handen van de Jastitie geraakte, met den zwaarde zou gestraft worden, dat er de dood na volgde. Doch wij vinden nergens, dat men hem ooit is magtig geworden, of hoe lang hij nog geleefd heeft. Alleen weet men dat het in gevolge zijnen raad was dat de Bisschop later het beleg van Groningen ondernam.

Zie Picardt, Chron. van Covorden, bl. 302; Valkenier, 't Verwerd Europa, D. I. bl. 543-561, 605, 616, 788; Sylvius, Saken van Staet en Oorl., St. I. bl. 331; Samson, Hist. de Guill. III, Tom. II. pag. 356, 364; Montanus, Leven van Willem III, D. I. bl. 235-244, 276 en 277; Halma, Tooneel der Vereen. Nederl.; Levensbes. der Nederl. Vorst. en Helden enz., St. II. bl. 300-302; Kok, Vaderl. Woordenb.; de Chalmot, Biogr. Woordenb.