Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Andreas Everard van Braam Houckgeest]

BRAAM HOUCKGEEST (Andreas Everard van), een halve broeder van Willem van Braam en volle broeder van Jacob Pieter van Braam, geboren in 1739 te Werkhoven, in de provincie Utrecht, diende van der jeugd af bij de zeemagt, doch verliet in 1758 de zeedienst om als Supercarga der Nederlandsche Oost-Indische Compagnie eene reis naar China te ondernemen. Hij woonde aldaar te Macao en te Canton tot in het jaar 1773 en deed in dien tusschentijd twee korte reizen naar Europa. Na een verblijf van acht jaren aldaar in het vaderland teruggekomen, vestigde hij zich in de provincie Gelderland, tot hij, nadat de onafhankelijkheid der Vereenigde Staten van Noord-Amerika plegtig erkend was, zich derwaarts begaf en in de staat Zuid-Carolina koopman en planter op eene rijstplantaadje werd; terwijl hij zich in 1784 zelfs als burger der Vereenigde Staten deed aannemen. Hier leefde hij gerust en gelukkig tot dat hij in eene enkele maand vier zijner kinderen verloor. Dit verlies en tevens dat van een gedeelte zijner goederen, veroorzaakt door het vertrouwen, dat hij op eenen geveinsden vriend had gesteld, deden hem besluiten de voorslagen aan te nemen, welke een zijner broeders hem van wege de Nederlandsch Oostindische Compagnie deed, om de zaken dier Maatschappij als Bewindhebber te Canton te gaan waarnemen. Hij keerde derhalve naar Nederland terug, ging van daar weldra de reis naar Canton aannemen en zag zich in 1794 benoemd tot de tweede persoon in rang in het Gezantschap dat de Oost-Indische Compagnie aan de Keizer van China zond. Na zijne terugkomst te Canton in Mei 1795 vernemende, wat er in het begin van dat jaar in de Nederlanden was voorgevallen, nam hij het besluit om zich weder naar de Vereenigde Staten van Amerika te begeven. Den 9den December 1795 uit China vertrokken, kwam hij den 24 April 1796 te Philadelphia aan.

Nadat hij zich voor de tweede reis in de Vereenigde Staten gevestigd had, stelde hij zijn dagverhaal en aanteekeningen ter hand

aan Méderic Louis Elie Moreau de Saint Mery, een destijds te Philadelphia als Boekverkooper gevestigde Franschman, die ze in de Fransche taal uitgaf onder den titel van:

Voyage de l'ambassade de la compagnie des Indes Orientales Hollandaises vers l'empereur de la Chine en 1794 et 1795 Philadelphie 1787-1798 2 vol. en 4^o. avec planches et une carte. Tweede druk Paris an V (1798) 4^o. et 8^o.

Van dit werk bestaat mede eene Nederduitsche vertaling onder den titel:

Reize van het Gezantschap der Hollandsche Oostïndische Compagnie naar den Keizer van China in de jaren 1794 en 1795, waarin gevonden wordt eene beschrijving van verscheidene aan de Europeanen nog onbekende gedeelten van dat Keizerrijk. Getrokken uit het dagverhaal van A.E. van Braam Houckgeest, Opperhoofd der Nederlandsche Directie in China en Tweede bijgemelde Gezantschap, door M.L.E. Moreau de Saint Mery. Haarl. 1804, 2 deelen 8^o. met pl.

Zie van Kampen, Geschied. der Nederl. Letteren en Wetens. D. II. bl. 633; Collot d'Escury, Holland's Roem, D. III. bl. 415 en 416, D. VI. St. I. bl. 354-356; van Kampen, de Nederl. buiten Europa D. III. bl. 359-362; Biogr. Univ.; Teenstra, Overz. Bezitt. bl. 943.