Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Oudard of Odoard soms ook Eduard de Bournonville]

BOURNONVILLE (Oudard of Odoard soms ook Eduard de) of de Bournoville, Ridder, Graaf van Hennin, Vicomte van Barlin, Baron van Houllefort, Heer van Capres, onder welken laatsten naam hij bijzonder in de geschiedenis bekend is, was een zoon van Gui de Bournonville, Heer van Capres, Haurek, Montigne, Baron van Houllefort, Gouverneur van het Graafschap Ponthieu, en Opperland-Jagermeester van het Boulonnesche. Odoard de Bournonville wordt genoemd onder de Edellieden van 's Konings mond (Gentilshommes de la bouche du Roi), onder welke de voornaamste Edelen geteld werden. Hij teekende echter in 1565 het verbond der Edelen; doch Roomsch-gezind zijnde; bleef hij na de oplossing van dit Verbond den Koning getrouw. Tijdens den eersten veldtogt van Oranje in Braband in 1568 diende hij reeds onder den Hertog van Alva toen hij den Prins, die over de Maas was getrokken te gemoet toog en werd met Mondragon aan het hoofd van 400 harquebuziers naar Leuven gezonden. In het volgende jaar werd hij begiftigd met eene der dertig Kommanderijen door Alva ingesteld en met een inkomen van 600 gulden. Hij werd in 1752 Kolonel van een Regiment Walen, vatte in Mei van dat zelfde jaar, met zijn Regiment post

te Bouchain, bleef met eene kompagnie Walen in bezetting te Mechelen na de rampzalige plundering en moord in die stad; diende, onder Don Frederik, in het beleg van Haarlem en had zich met 10 benden Walen en 400 ruiters te Overveen nedergeslagen. Eveneens was hij onder de belegeraars van Alkmaar en had zich in het Bergerzand gelegerd. Tot de dood van Requesens was hij den Koning getrouw, maar zoodra de bewegingen in de Zuidelijke gewesten eenen aanvang namen, ging Capres tot de zijde der Algemeene Staten over, en hielp Antwerpen in 1576 tegen de woestheid der Spaansche krijgsknechten verdedigen. Bij die gelegenheid werd hij gevangen genomen en naar het kasteel dier stad gevoerd, alwaar de trotsche Spanjaard Hieronymus Roda hem op de vernederendste wijze zijn verraad verweet. Bij de uitwisseling in het jaar 1577, bekwam hij zijne vrijheid, nam het bevel van een Regiment Staatsche ruiterij op zich en werd belast met de Stadvoogdij van Atrecht. Ook teekende hij ten zelfden jare de Unie van Brussel. Zeer aan de Roomsche Godsdienst verkleefd, was hij verbitterd over de beroerten, welke te Gent plaats vonden, en hij zocht die met zijn onderhebbend krijgsvolk te bedwingen. Zoo handelende zette hij zich, met eenige andere Edelen, aan het hoofd der misnoegden, bekend onder den naam van Malcontenten, en verpligtte zich bij onderteekening om zich met zijne bende, bij die van Artois, Henegouwen en Douai te voegen, en allen, die van de Gentsche bevrediging afweken met kracht te wederstaan. Hierin liet hij niets onbeproefd en was een der voornaamste bewerkers van de verzoening der Waalsche gewesten met den Koning en van de scheuring, welke tusschen de Nederlandsche Provinciën plaats greep. Zijne onderwerping aan den Koning was op deze wijze gemakkelijk; wat meer is, hij werd met vreugde als een der grootste herstellers van 's Konings gezag aangenomen, en, als een getrouw aanklever van de Spaansche zaak, met eerbewijzen en geschenken overladen. Sedert dien tijd gaf hij blijken van ijver en trouw voor den Koning; zonder dat de grootste aanbiedingen, door den Prins van Oranje gedaan, hem daarvan konden aftrekken. Het is dus niet vreemd, dat Koning Filips IV getuigde, dat Odoard de Bournonville, Graaf van Hennin, opgevoed aan het Hof van Keizer Karel, groote diensten gedaan heeft aan Koning Filips II, gedurende de beroerten in Nederland, vooral door de Waalsche gewesten weder te brengen onder 's Konings gebied, die hem eenen brief van dankzegging toeschikte, en hem aanstelde tot Bevelhebber van Atrecht en het landschap van Artois, met bijvoeging van andere aanzienlijke posten, in welken hij zich allezins tot genoegen kweet. Hij overleed den 28sten December 1585, in den ouderdom van 52 jaren, en liet eenen zoon na, Alexander de Bournonville, Graaf van Hennin, Ridder van het Gulden Vlies, Keizerlijk Kamerheer, Overste te voet, Veldmaarschalk in de Nederlanden, Gouverneur

van Walsch Vlaanderen en der stad Rijssel, overleden in 1616, dien hij gewonnen had bij Maria Christina van Egmond, dochter van den te Brussel onthoofden Lamoraal, Graaf van Egmond, welke hertrouwde eerst met Willem van Lalaing, Graaf van Hoogstraten, daarna met Karel Graaf van Mansfeld.

Hij wordt vermeld als een der meest beroemde Ridders van zijnen tijd, zoo wel bekwaam in krijgs- als burgerlijke zaken.

Zie Bor, Nederl. Oorl. B. VI. bl. 422 (309), B. XIII. bl. 35 (91); Strada, Hist. de la Guerre des Pays-Bas, Tom. III. pag. 51, 54, 56, 60, 71-75; Nanning van Foreest, Kort verhaal van de beleger, van Alkmaar, bl. 26, 77; van Loon, Nederl. Historip., D. I. bl. 266; van Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb. B. bl. 353; Luiscius, Algem. Hist. Woordenb. D. II. St. II. bl. 104; (Beaufort), Leven van Willem I, D. III. bl. 109; Boonkamp, Alkmaar en zijne Geschied., bl. 230; Wagenaar, Vaderl. Hist., D. VI. bl. 125, 414, D. VII. bl. 113, 269; te Water, Hist. van het Verb. der Edelen, St. II. bl. 273-275, St. III. bl. 488; Kok, Vaderl. Woordenb., D. IX. bl. 181; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; de Jonge, de Unie van Brussel, bl. 89 en 90; Gachard, Corresp. de Filippe II. Tom. I. pag. 548; Tom. II. pag. 142, 246, 258, 263, 286, 327; Le même, Corresp. de Guillaume le Taciturne Tom. III. pag. 327.