Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Abraham de Block]

BLOCK (Abraham de), een Burger te Haarlem, had onder de gemeente in de burgerij uitgestrooid, dat zekere Vroedschap en regerend Schepen, die tevens Diaken der Hervormde kerk was, zich bevonden had in het Roode huis, buiten de Kruispoort, zijnde eene zeer verdachte plaats, en aldaar gezeten had naast en oneerlijk gehandeld met twee lichte vrouwspersonen, zijnde gezusters. Dit alzoo verspreide gerucht omtrent een zoo voornaam man en Regeringspersoon, veroorzaakte geen geringe beweging onder de gemeente; terwijl er onderscheidene oordeelvellingen en gesprekken ten nadeele van den gezegden Schepen, plaats hadden, niettegenstaande hij geheel onschuldig was; want het bleek daarna duidelijk dat niet die Schepen, maar een goede en gemeenzame kennis van de Block in het voorschreven Roode huis geweest was. Burgemeesters en Raden meenden dat deze zaak van een gevaarlijk en schadelijk gevolg zijn kon, als niet alleen dezen voorzeiden Schepen maar ook de geheele Regering geldende, en begrepen dat als zulks ongestraft bleef, men even goed alle Regeringsleden, den eene voor en den andere na, kon belasteren en buiten hunne schuld bij de gemeente gehaat maken. Na behoorlijk onderzoek bleek uit de verklaring van zekere getuigen, dat de Block de voornaamste verspreider was van gezegde lasterlijke aantijgingen, en hun, getuigen openlijk gezegd had, dat hetgeen omtrent den Schepen

verhaald werd waar was en dat zij het vrij mogten voortzeggen. Hierop werd de Block voor Burgemeesteren en Regeerders ontboden en hem, in tegenwoordigheid van de getuigen, afgevraagd, met wat kennis van waarheid hij zulks had gezegd, of hij zelf het had gezien, of dat hij het slechts van hooren zeggen had. De Block, zonder de verklaring der getuigen tegen te spreken, wilde daarop echter niet antwoorden, maar zeide enkel, en daar bleef hij bij, dat als den gezegden Schepen iets op hem te zeggen had, hij hem dan maar in regte betrekken mogt, als wannneer hij zou antwoorden. De Regering, die begreep, dat dit te voren bedacht en er op aangelegd was om de zaak slepende te houden, deden de Block dikwijls waarschuwen en vermanen, dat hij de Heeren op het gevraagde ronduit zou antwoorden, en zoo hij het alleen van hooren zeggen had, dan den man zou noemen, opdat men dien kon vervolgen; maar alle die waarschuwingen en vermaningen verachtende, bleef hij onveranderlijk bij zijn voorgaand zeggen, zonder anders te willen antwoorden; waarop Burgemeesters en Regeerders, volgens hunne magt, naar oud gebruik, goed vonden tegen de Block extraordinaris te procederen, en zonder vorm van proces de stad te zuiveren van zulk een onrustig mensch, hem gelastende de stad Haarlem en haren vrijdom te ruimen, en niet weder daarin te komen binnnen den tijd van twaalf jaren, op eene boete van honderd ponden groot Vlaamsch, iedere keer als hij dit gebod zou overtreden. Desniettegenstaande appelleerde de Block aan den Hoogen Raad te 's Gravenhage, alwaar hij ook, zonder dat de Regering van Haarlem gehoord was, provisie in cas van appel verkreeg, uit kracht van welke provisie hij weder in de stad kwam, zich openlijk in huis, op straat en in de kerk voor een iegelijk vertoonende, tot groote minachting van de Regering, en stijving van alle zoodanige onrustige geesten, door welke de steden destijds alomme, maar al te veel, verontrust werd, ook tot openbare verachting van de magt der Staten van Holland, welke die van Haarlem de hand boden en, als hebbende de Souvereine Regering van het land, de zaak voor zich riepen, met verbod aan den Hoogen Raad van niet verder te procederen, geen sententie daarin te wijzen, of gewezen zijnde, tegen de Regering van Haarlem ter executie te leggen, maar de stukken te zenden aan de Staten, opdat, met behoorlijke kennis van zaken en door haar Ed. Mog. daarin beslist werd. De Hooge Raad ging evenwel voort, en wees een vonnis ten voordeele van de Block, die daarop weder binnen Haarlem kwam. De Regering van die stad, dit evenwel niet willende dulden, kondigde daartegen eene openbare justificatie van haar doen en de daarin gevoerde proceduren af, welke justificatie zij in openbaren druk uitgaven en waarin zij de geheele toedragt der zaak blootlegde, klagende tevens over het onregt haar en het geheele land door den Hoogen Raad aangedaan, tot nadeel van hare magt, vrijheden en previlegiën, ook tegen de commissie en instructie, die het Hof van de Staten als zijne Souvereinen had ontvangen, en hielden alzoo

de Block uit haren stad, zonder op de provisie van het Hof te letten; doch na de verandering van het jaar 1618 bekwam de Block een goed ambt als Ontvanger van 's Lands Penningen, waarin hij zich evenwel niet best gedroeg, want ten laatste werd hij nog bankbreukig.

Zie Uytenbogaert, Kerckliecke Hist., bl. 819 en 820; C. Koning Li., Tafereel der stad Haarlem, D. II. bl. 155.