Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[William Archibald Bake]

BAKE (William Archibald), oudste zoon van den voorgaande, was geboren te Woerden den 9^den September 1783, en genoot later, te Leiden, eene geleerde opvoeding aan de Latijnsche Scholen aldaar, maar werd in 1799, door zijne ouders tot de krijgsdienst bestemd, als kadet geplaatst op de toen in 's Gravenhage gevestigde Genie- en Artillerie-School, onder directie van Diatz de Vivano. In 1802 tot Luitenant bij de Artillerie bevorderd, werd hij begrepen in de afdeeling der krijgsmagt, die, met den vrede van Amiens, tot de inbezitneming van de Kaap de Goede Hoop bestemd was; eene ernstige ziekte evenwel deed hem achterblijven, en zoo ontkwam hij den ramp, die 's lands oorlogschip de Vrede, waarmede het expeditionaire corps vertrok, op de kust van Engeland wedervoer. Onder het bewind van den Raadpensionaris Schimmelpennink (1805), werd hij benoemd tot Adjudant van den Generaal Bruce, Gouverneur van 's Gravenhage; later, na de komst van Koning Lodewijk (1806), tot Adjudant van den Minister van Oorlog aangesteld, werd hij, in die betrekking, tijdens het niet onaanzienlijk deel dat ons leger nam in de krijgsverrigtingen in Noord-Duitschland, met verschillende vertrouwelijke en hoogst belangrijke missiën derwaarts belast. In het najaar van 1812 vertrok hij, 2^de Kapitein der Artillerie zijnde, naar de Groote Armée, bestemd voor het corps van den Maarschalk Victor; hij werd, onder het commando van Daendels, in de vesting Modlin gelegd, die zich, na eene belegering van

tien maanden, aan de Russen moest overgeven, eene overgave die Bake's gevangenschap en wegvoering naar Rusland ten gevolge had. Na zijne terugkomst in het herstelde vaderland, in het voorjaar van 1814 werd hij bij het leger in zijn rang hersteld, en allengs bevorderd. In 1821 te Luik in garnizoen, werd hem de post van Adjunct-Directeur der IJzeren-Geschutgieterij aldaar opgedragen, waardoor hij in betrekking kwam tot den verdienstelijken Generaal Huguenin, toenmaals Directeur, en in de gelegenheid om zijne technische kundigheden te ontwikkelen. Twee jaar later reeds tot Majoor bevorderd, werd hij door den Koning vereerd met den post van diens Commissaris bij het beroemde etablissement te Seraing; in welke betrekking, terwijl hij van de active dienst bij het leger ontheven was, hij zich geheel kon overgeven aan de naauwkeurige studie van het gansche industrie-wezen in België, zoodat meermalen door de Regering zijn advies gevraagd werd omtrent zaken dat onderwerp betreffende, en zijne diensten op eene voor hem hoogst vereerende wijze erkend werden, terwijl hij meer dan eens adviseerde tegen het roekeloos ondersteunen van industrieele ondernemingen. De storm van Augustus 1830 overviel hem, te Brussel zijnde als Commissaris bij de tentoonstelling. Spoedig werden zijne diensten gevorderd; en in October van dat jaar zond hem de Regering naar Engeland, met de commissie tot aankoop van het noodige geschut. Het toezigt over de fabrikatie hiervan noodzaakte hem eenige maanden te verwijlen in de nabijheid der Engelsche werkplaatsen en fabrijksteden; en terwijl hij eene bijzondere aandacht wijdde aan de kennis der Engelsche industrie, trof hem, onder anderen, zeer die der destijds aangevangen rail-ways, en hij vattede reeds toen het denkbeeld op, waarvan straks melding zal gemaakt worden. Tot de active dienst keerde hij, als Luitenant-Kolonel, terug in 1832, toen hem eerst de defensie van den Helder, en daarna, tijdens den aanval op de Antwerpsche citadel, het opperbevelhebberschap van Lillo en Liefkenshoek werd opgedragen. Later gaf hij zich geheel over aan het uitwerken van het in Engeland opgevatte denkbeeld, om een plan te beramen ten einde onze zeehavens, door middel van een aan te leggen spoorweg, in verband met Keulen en geheel Duitschland te stellen, een plan, waarvan, naar veler oordeel, het vaderland zich zeer groot voordeel mogt voorstellen, vooral daar wij, bij tijdige uitvoering, België vooruit zouden geweest zijn. De handelstand te Amsterdam nam het gunstig op, en eene Commissie vormde zich aldaar, uit Hoofden van de aanzienlijkste huizen bestaande; het werd door de Regering begunstigd, die, tot het doen der noodige opmetingen enz., twee der kundigste Ingenieurs, de Heeren Goudriaan en van der Kun, ter beschikking van Bake stelde. Ook met Pruissen had Bake zich te dien aanzien verstaan; en hem werd van wege die Regering de toezegging der noodige coneessie gedaan. Toen evenwel

alles gereed en beraamd was in 1834, mislukte de, ter uitvoering van het project, opengestelde negotiatie van 12 millioen, en het publiek maakte zich aan eene in de gevolgen hoogst schadelijke kortzigtigheid schuldig, om liever veel later berouw te hebben over zijne traagheid; te zien dat anderen ons voorbij snel den, en zich in een staat van afscheiding te bevinden, die ons weinig tot eer verstrekte. Tot zelfs in 1838 bleek het dat onze vertegenwoordiging niet op de hoogte van Nederlands belangen was, toen 's Konings voorstel tot bijna de zelfde onderneming verworpen werd.

Intusschen werd Bake tot Kolonel bevorderd, in 1838 tot de eervolle post van Directeur der eerste Artillerie-directie geroepen, te 's Gravenhage; twee jaar later tot Generaal-Majoor bevorderd, genoot hij die onderscheiding niet lang; zijne gezondheid scheen ondermijnd te zijn, en hij overleed, na eene kwijning van eenige maanden, in December 1843.

Behalve eenige verdienstelijke vlugschriften over spoorwegen, zijn van hem in het licht verschenen verschillende verhandelingen, als over het gieten van ijzer; over de galvanische werking van het zink op het ijzer als middel om het oxyderen van dit laatste metaal te voorkomen; over de constructie van bruggen en van daken door middel van gebogen boomstammen of balken; eindelijk, over verschillende het wapen der Artillerie betreffende verbeteringen.

Uit de familiepapieren bijeengebragt.