DBNL presenteert: De bibliotheek van Kees Fens

DBNL presenteert: De bibliotheek van Kees Fens

Tijdens de 77ste Boekenweek presenteert de DBNL een inventarisatie van de bibliotheek van literatuurcriticus en schrijver Kees Fens (1929-2008). Tussen 2009 en 2011 is er gewerkt aan de beschrijving van de volledige boekencollectie die Fens aan het einde van zijn leven in zijn bezit had. Vanaf vandaag is het titeloverzicht online beschikbaar in de DBNL.

Na zijn overlijden in 2008 werd Kees Fens in de Nederlandse pers ‘de meest belangrijke literaire criticus van de twintigste eeuw’ genoemd. Zijn carrière begon in 1954, toen hij Nederlandstalige literatuur recenseerde en essays schreef voor verschillende dag- en weekbladen, onder andere De Linie, De Tijd, de Vlaamse De Standaard en Ons Erfdeel.  Daarnaast was Fens bijna veertig jaar verbonden aan de Volkskrant.

In 1962 richtte Fens samen met J.J. Oversteegen en H.U. Jessurun d’Oliveira het tijdschrift Merlyn (1962-1966) op. In navolging van het Angelsaksische new criticism introduceerden zij de close reading in Nederland, waarmee zij het fundament legden voor de moderne literatuurkritiek. Tussen 1982 en 1994 was Fens als hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In 1995 werd hij aan diezelfde universiteit benoemd tot bijzonder hoogleraar literatuurkritiek – een leerstoel die hij tot 2000 bekleedde. In 1990 ontving Fens de P.C. Hooftprijs voor zijn essayistiek, en daarnaast werden hem nog vele andere literaire prijzen toegekend. In 2004 werd hij bekroond met een eredoctoraat van de Universiteit van Amsterdam.

^{foto: Johannes Abeling.}

Met zijn omvattende kennis en grote belezenheid staat Kees Fens in een lange traditie van gezaghebbende literatuurcritici, die loopt via onder anderen Conrad Busken Huet en Menno ter Braak. Na Fens’ dood is de collectie uiteengevallen. De Universiteit van Amsterdam nam het initiatief om haar virtueel bijeen te houden. Vijf studenten Nederlandse letterkunde brachten in samenwerking met de bibliotheek van de UvA de uitgebreide bibliotheek in Fens’ huis aan de Keizersgracht systematisch in kaart en fotografeerden de boekenkasten in hun oorspronkelijke staat. In 2011 is deze catalogus – inclusief beeldmateriaal – door Uta Janssens, de weduwe van Kees Fens, aangeboden aan de DBNL.

Met dit overzicht is een unieke verzameling Nederlandse en Europese literatuur beschreven. Wat had de belangrijkste criticus van na de Tweede Wereldoorlog zoal onder handbereik? De bibliotheek op de Keizersgracht was voornamelijk een werkbibliotheek met verschillende zwaartepunten. Fens bewaarde er de boeken die hem dierbaar waren en boeken die misschien van nut konden zijn voor publicaties, die hij vooral in de latere jaren steeds meer toespitste op de thema’s die hem na aan het hart lagen, zoals de Europese cultuur, geschiedenis en literatuur, het christelijk erfgoed, kunst en architectuur, poëzie en biografie. De online catalogus geeft een blik op een bijzondere collectie erfgoed en is een eerbetoon aan de verzamelaar ervan.

Momenteel werkt Wiel Kusters, hoogleraar Algemene en Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Maastricht, aan een biografie over Kees Fens. Daarbij put hij onder andere uit de documenten die tijdens de inventarisatie zijn opgedoken.