ten geleideIn het najaar van 1999 werd aan vakspecialisten gevraagd een lijstje in te dienen met titels van belangrijke, baanbrekende, ‘klassieke’ dan wel geruchtmakende wetenschappelijke artikelen over de Nederlandse literatuur van de Gouden Eeuw (ca. 1550-1700). Van de veertig vakgenoten die door ons werden aangeschreven, reageerde zestig procent. Uit hun lijstjes is een bijna driehonderd titels tellende groslijst samengesteld. De redactie heeft op basis daarvan de definitieve selectie gemaakt. Artikelen die meermalen genoemd waren, werden zonder meer opgenomen, met als enige restrictie dat van één auteur ten hoogste vier artikelen in de uiteindelijke lijst van honderd zouden mogen figureren. In het formuleren van de enquête en ook bij het maken van de definitieve selectie, hanteerde de redactie verschillende criteria. In de eerste plaats wilde de redactie zoveel mogelijk een ‘state of the art’ geven, waarin recent ontwikkelde aandachtsgebieden en nieuwe methodologische benaderingen in zo groot mogelijke verscheidenheid aan bod konden komen. Dit bracht met zich mee dat ook enkele belangrijke studies uit aanpalende terreinen als kunstgeschiedenis, mentaliteitsgeschiedenis en boekwetenschap een plaats konden krijgen. In de tweede plaats zouden de honderd artikelen tezamen zoveel mogelijk aspecten moeten behandelen van de Nederlandse letterkunde in de periode 1550-1700; belangrijke auteurs mochten niet ontbreken, de verscheidenheid aan levensbeschouwingen moest tot uiting komen enz. En ten slotte is nog meegewogen of het beschikbaar stellen van een bepaald artikel op internet in een duidelijke behoefte zou kunnen voorzien, wat neerkomt op de vraag of het gaat om veel geraadpleegde en veel geciteerde literatuur. Al met al is De Gouden Eeuw in honderd artikelen niet meer dan een momentopname. Wanneer de enquête over enkele jaren herhaald wordt, komen er waarschijnlijk weer heel andere suggesties uitrollen. Het vak ontwikkelt zich, en de voorkeuren verleggen zich gaandeweg. Deze selectie moet dan ook worden genomen voor wat zij waard is; het begin van het beschikbaarstellen van belangrijke neerlandistische vakliteratuur op internet. De dbnl bereidt op dit ogenblik vergelijkbare selecties voor in andere aandachtsgebieden c.q. tijdvakken. Het is te verwachten dat de komende jaren een begin gemaakt zal worden met het op nóg grotere schaal digitaliseren van oudere vakliteratuur. Uit het eventueel veelvuldig gebruik van De Gouden Eeuw in honderd artikelen zou kunnen blijken of een dergelijke operatie inderdaad zinvol is. Mei 2001
|
