Evenementen

Feest: 25 jaar DBNL

Op 8 november 2024 vieren we het 25-jarige bestaan van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL). Vier je  mee? Je bent van harte welkom.

Sprekers laten zien hoe DBNL op verschillende manieren te gebruiken is. Of het nu gaat om baanbrekend geesteswetenschappelijk onderzoek of verrassende data-ontdekkingen, binnen de Lage Landen of ver daarbuiten; of je nu de teksten van DBNL gebruikt als inspiratie voor je blog, om te bespreken met je leesclub of om je hele klas enthousiast te maken over de vos Reynaerde. In het programma staat de gebruiker centraal.

Praktische informatie

Datum: vrijdag 8 november 2024 van 12.30-18.00 uur

Locatie: Aula, KB nationale bibliotheek, Den Haag

Aanmelden

Aanmelden (gratis) via dbnl@vlaamse-erfgoedbibliotheken.be met de vermelding ‘DBNL-dag 2024’.

Programma

12.30-13.00: inloop met koffie en thee

13.00-13.10: welkom door Wilma van Wezenbeek, algemeen directeur KB, nationale bibliotheek

13.10-13.30: Lucas van der Deijl

Text mining in DBNL. Digitale toneeledities als goudmijn voor een vergelijkende literatuurgeschiedenis

DBNL bevat meer dan 300 edities van vroegmoderne toneelteksten uit 1500-1700 en is een goudmijn voor vergelijkend onderzoek naar het Nederlandse toneel uit de Renaissance. KB researcher-in-residence Lucas van der Deijl vertelt over de ontsluiting van deze goudmijn voor computationele tekstanalyse, een vorm van onderzoek die ook bekendstaat als text mining. Hij illustreert de waarde van deze vergelijkende benadering met een analyse van de zichtbaarheid en spreekstijlen van vrouwelijke personages op de theaterpodia van de Nederlandse Republiek.

Lucas van der Deijl werkt als universitair docent Oudere letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en is tussen februari en oktober 2024 als researcher-in-residence aan de KB verbonden. Zijn onderzoek richt zich op de vertaalcultuur en transnationale uitwisseling van teksten en ideeën in de Nederlandse Republiek.

13.30-13.50: Olaf Janssen

Wat betekenen DBNL en Wikipedia voor elkaar?

Olaf Janssen (Wikimedia-coördinator KB) laat zien hoe informatie over auteurs, titels en teksten uit DBNL belangrijke bronnen voor Wikipedia zijn, en hoe ’s werelds meest gebruikte naslagwerk de Nederlandse letterkunde een podium geeft om mensen net weer een tikkeltje slimmer te maken.

Olaf Janssen is de Wikimedia-coördinator van de KB. Hij initieert, stimuleert en faciliteert de samenwerking tussen de collecties, kennis, open data en medewerkers van de KB aan de ene kant en de projecten van de Wikimedia-beweging aan de andere kant. Denk aan Wikipedia, Wikimedia Commons, Wikidata en Wikibase en de gemeenschappen die daarbij horen. Olaf vervult een landelijke adviesrol voor andere organisaties op het gebied van erfgoed en kennis. Hij is ook als vrijwilliger binnen de Wikimedia-beweging actief.

13.50-14.00: Intermezzo

14.00-14.20: Nina Geerdink

25 jaar DBNL, 27 jaar Met en zonder lauwerkrans: het belang van DBNL voor het onderzoek naar schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd

Toen DBNL 25 jaar geleden ontstond, had het onderzoek naar schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd met de verschijning van de vuistdikke bloemlezing Met en zonder lauwerkrans in 1997 net een enorme boost gekregen. Toch was het lang wachten op een flinke hoeveelheid primaire werken van schrijvende vrouwen op DBNL. Ook duurde het nog meer dan 20 jaar voordat de bloemlezing zelf raadpleegbaar werd op DBNL. In deze presentatie laat ik zien waarom het cruciaal is dat het werk van en over schrijvende vrouwen nu in toenemende mate aanwezig is in DBNL.

Nina Geerdink is universitair docent vroegmoderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Ze houdt zich voornamelijk bezig met zeventiende-eeuwse literatuur en is gespecialiseerd in auteurschap, patronage, sociale poëzie en schrijvende vrouwen.

14.20-14.50: pauze

14.50-15.00: Intermezzo

15.00-15.25: Quiz – raad de door AI gegenereerde boeken

15.25-15.45: Katrien Depuydt

DBNL als (onderzoeks)data

Over het belang van de DBNL-data in de (computationele) linguïstiek en Digital Humanities, uiteenlopend van tekstherkenning tot corpusbouw en taalkundige verrijking. Hoe is de data gebruikt in uiteenlopende projecten als IMPACT (2008-2012), Nederlab en CLARIAH+? En hoe zal de DBNL-data een belangrijke rol spelen als historische corpusdata bij onze toekomstige ontwikkeling van taaltechnologie en het onderzoek naar historisch taalkundige verschijnselen?

Katrien Depuydt is senior onderzoeker en taalkundige bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Ze is verantwoordelijk voor de data-infrastructuur van het INT, die bestaat uit lexica en corpora van hedendaags en historisch Nederlands, voor het werk aan historisch Nederlands en dialect. Ze werkt onder andere aan corpusbouw, computationele lexica, tools voor lexiconbouw en zoeksystemen voor corpora en woordenboeken.

15.45-16.15: Lezing van Karin Amatmoekrim (schrijver)

16.15-16.25: Afsluiting

16.25-18.00: Borrel